رکود در بازار مسکن حتی با رفع تنش‌های نظامی نیز ادامه خواهد داشت

امیرمحمد گلوانی، اقتصاددان، مسئله رکود در بازار مسکن را دارای پیشینه دانست و عنوان کرد: رکود بازار مسکن پدیده جدیدی نیست و می‌توان گفت بیش از دو سال است که ما درگیر رکود در بازار مسکن هستیم. مسائل مختلفی می‌تواند بر این رکود تاثیرگذار باشد، اما عوامل بنیادین اصلی موثر بر این رکود این است که ما دیگر در دوره بیماری هلندی و امکان سرکوب ارزی قرار نداریم، چون همانطور که می‌دانید، بیماری هلندی و سرکوب ارزی به بخش غیرقابل تجارت اقتصاد که مسکن باشد، سوبسید می‌دهد و باعث رشد حتی بیش از تورم بخش غیرقابل تجارت می‌شود.

این اقتصاددان همچنین افزود: بعد از سال ۹۷ به لحاظ اتفاقاتی که در تراز پرداخت‌های‌مان رخ داد، می‌توانیم بگوئیم  این امکان به شدت برای‌مان کم شد، حتی کمتر از ابتدای سال ۹۰ که ما دچار تحریم‌های شدید از سوی آمریکا شدیم. این شرایط بعداز سال ۹۷ اساسا خیلی سخت‌تر هم شد و طبیعی است در چنین وضعیتی درباره بازار مسکن نه اینکه بگوئیم نمی‌تواند رونق بگیرد، بلکه دیگر نمی‌تواند رونقی که در دهه هشتاد داشت را تکرار کند.

گلوانی در ادامه ابراز کرد: در سال‌های اخیر هم با کاهش عجیب آمار ازدواج، رفتن جمعیت به سمت پیری و تغییر دموگرافی جمعیت و مسئله بسیار مهم دیگر اینکه با کاهش اعتبارات مربوط به بخش مسکن مواجه بودیم که این مسئله بسیار بر ساخت و ساز مسکن و بالاخص تقاضای سرمایه‌گذاری در مسکن تاثیر گذاشته است. این موارد را بگذارید در کنار کاهش پیوسته قدرت خرید خانوار و افزایش تعداد سال‌هایی که یک کارمند یا یک کارگر ایرانی می‌تواند بدون حتی خرج کردن یک ریال و پس انداز کردن همه درآمدش، به بیش از ۵-۴دهه نیاز دارد که بتواند یک خانه معقول حتی با ابعاد ۷۰، ۶۰ متری تهیه کند. با در کنار هم قرار دادن همه این موارد، رکود مسکن قابل پیش بینی بوده است، کمااینکه خیلی از افراد هم شاید از سه سال پیش این رکود را پیش بینی کرده بودند و به نظر ریسک سیستماتیک ناشی از جنگ صرفا یک دلیل مازاد بر این دلایل بنیادین است که خدمتتان عرض کردم.

او در انتها تاکید کرد: با رفع ریسک سیستماتیک و رفع تنش نظامی هم به نظر من نمی‌توانیم امیدوار باشیم که به این راحتی از این رکود بزرگ رهایی پیدا کنیم، چرا که آن عوامل بنیادینی که خدمتتان عرض کردم هنوز پابرجاست.