چشم‌انداز بحران آب در پایتخت
گزارش تازه از شاخص‌های مهم آب و برق نشان می‌دهد که از ابتدای سال آبی تاکنون میزان بارش‌ها و نزولات جوی در 20 استان صفر بوده است. استان‌های زیادی از جمله تهران در شدیدترین بحران بی‌آبی در 60 سال اخیر قرار گرفته‌اند و میزان ذخایر سدهای کلانشهر تهران به زیر 11 درصد رسیده است.
روزنامه ایران در گزارشی نوشت:
گزارش تازه از شاخص‌های مهم آب و برق نشان می‌دهد که از ابتدای سال آبی تاکنون میزان بارش‌ها و نزولات جوی در 20 استان صفر بوده است. استان‌های زیادی از جمله تهران در شدیدترین بحران بی‌آبی در 60 سال اخیر قرار گرفته‌اند و میزان ذخایر سدهای کلانشهر تهران به زیر 11 درصد رسیده است.
در کلانشهر تهران، شهروندان پس از پنج سال خشکسالی متوالی و پشت سر گذاشتن سال آبی گذشته که کم‌بارش‌ترین سال یک قرن اخیر محسوب می‌شد؛ پاییز امسال را هم بدون یک قطره باران در حال سپری کردن هستند و از این رو به نظر می‌رسد که چاره‌ای جز سازگاری با این شرایط از طریق رعایت الگوی مصرف آب وجود نداشته باشد.
بر اساس آمار اعلامی از سوی شرکت مدیریت منابع آب ایران از ابتدای سال آبی 1405-1404 (از ابتدای مهرماه سال‌جاری تاکنون) میزان ریزش‌های جوی کشور معادل 3.4 میلیمتر بوده در حالی که این مقدار بارندگی در دوره مشابه دراز مدت 14.8 و در دوره مشابه سال گذشته 14.5 میلیمتر بوده است. این امر به آن معنا است که میزان بارش امسال نسبت به این دو دوره عنوان شده 77 درصد کاهش داشته است. این آمار نشان می‌دهد در سال آبی جاری میزان بارش 20 استان صفر بوده و نسبت به دوره مشابه دراز مدت و سال آبی گذشته 100 درصد کاهش بارش داشته‌اند.
در این میان بیشترین بارش سال آبی جاری مربوط به استان‌های گیلان، مازندران و گلستان بوده که به ترتیب 110.9، 58.7 و 49.2 میلیمتر بارندگی داشته‌اند که به ترتیب نسبت به مدت زمان مشابه سال آبی گذشته 47، 57 و 29 درصد کاهش داشته‌اند. پس از این سه استان، آذربایجان غربی قرار گرفته که بارش آن 7.2 میلیمتر ثبت شده و بعد از این استان اردبیل با میزان بارش 5.4 میلیمتر قرار می‌گیرد.
آمار اعلامی نشان دهنده این است که هیچ استانی نسبت به مدت زمان مشابه دراز مدت و سال گذشته خود بارش بیشتری نداشته و میزان بارش همه استان‌ها از ابتدای سال‌جاری کاهشی بوده است.
آخرین وضعیت سدها تا 13 آبان
در واقع تداوم خشکسالی در ایران بویژه در سال‌های اخیر باعث کاهش جدی آب رودخانه‌ها و ورودی سدها و مخازن آب زیرزمینی و تالاب‌ها شده است. میزان ورودی سدهای کشور از ابتدای سال آبی تا ۱۳ آبان ۱۴۰۴، با کاهش حدود ۳۹ درصدی نسبت به سال گذشته مواجه بوده است. همچنین درصد پر شدگی مخازن سدهای کشور به طور متوسط به حدود ۳۳ درصد رسیده است که نشان دهنده و ضعیت نامطلوب موجودی مخازن سدهای کشور است به گونه‌ای که نسبت به سال گذشته با کاهش حدود ۲۵ درصدی مواجه بوده است. بررسی موجودی مخازن سدهای کشور نشان می‌دهد سدهایی نظیر سدهای استان‌های تهران، اصفهان، خراسان رضوی، قم، هرمزگان، زنجان، کرمان و مرکزی در وضعیت نامطلوبی قرار دارند. براساس نتایج مدل‌های هواشناسی در بازه دو هفته آتی سامانه بارشی در نوار شمالی، بخش‌هایی از غرب و شمال غرب کشور فعال خواهد بود اما سایر نقاط کشور فاقد بارش پیش‌بینی می‌شوند.
یکی از شهرهایی که با تنش آبی جدی مواجه شده تهران است به طوری که با توجه به اینکه این شهر بیشترین جمعیت کشور را در خود جای داده وضعیت بحرانی‌تری دارد از همین رو در چند روز اخیر مسئولین در این خصوص مواردی را اعلام کرده‌اند.
صرفه جویی، تنها راه از بین بردن ناترازی 5مترمکعب بر ثانیه آب
در همین راستا مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران تنها راه سازگاری با تغییر اقلیم و خشکسالی‌های متوالی را رعایت الگوی مصرف و 10 درصد صرفه‌‌جویی بیشتر دانست و عنوان کرد: با وجود گذشت 45 روز از سال آبی جدید، حتی یک قطره بارندگی در تهران رخ نداده است. این در حالی است که در زمان مشابه سال گذشته 20 میلیمتر و در دوره مشابه درازمدت به طور میانگین 30 میلیمتر بارش در تهران ثبت شده است.»
محسن اردکانی افزود: «ذخایر سدهای تأمین‌کننده آب تهران هم‌اکنون در کمترین میزان 60 سال اخیر قرار دارد به طوری که تاکنون چنین وضعیتی را تجربه نکرده بودیم و هم‌اکنون وضعیت منابع سطحی قرمز و بسیار شکننده است.»
وی تأکید کرد:« تمام تلاش‌ها تاکنون بر این بوده است که به وضعیت بحران مطلق نرسیم و این در صورتی محقق خواهد شد که همکاری شهروندان در صرفه‌‌جویی مصرف آب تداوم یابد و با 10 درصد صرفه‌‌جویی بیشتر و آغاز بارندگی‌ها در یکی دو ماه آینده بتوانیم از شرایط کنونی گذر کنیم.»
اردکانی با اشاره به اقدامات مربوط به تأمین آب اظهار کرد: «تا کنون در این زمینه اقدامات لازم صورت گرفته که اجرای خط دوم انتقال آب سد طالقان به تهران، آخرین اقدام در این زمینه محسوب می‌شود. در واقع این خط به میزان پنج مترمکعب بر ثانیه بخشی از آب مورد نیاز تهران را تأمین می‌کند با آنکه 16 مترمکعب بر ثانیه نیز از منابع زیرزمینی استحصال می‌شود اما نیاز آبی تهران 40 مترمکعب بر ثانیه است و با وجود بهره‌برداری از منابع یاد شده و ظرفیت سایر سدها، هم‌اکنون حدود چهار تا پنج مترمکعب بر ثانیه ناترازی بین منابع و مصارف وجود دارد که تاکنون مدیریت شده است.»
وی مصرف آب به ازای هر شهروند در تهران را ۲۲۰ لیتر دانست و گفت: «۶۱ درصد مشترکان تا ۲ برابر الگوی مصرف یعنی ۲۶۰ لیتر آب مصرف میکنند و ۵ درصد از مشترکان نیز بیشتر از ۲ برابر الگو آب مصرف میکنند. همچنین ۳۴ درصد مشترکان نیز الگوی مصرف آب را رعایت میکنند.»
