اقتصاد ایران در سال‌های اخیر در وضعیتی گرفتار شده که به درستی می‌توان آن را «برزخ توسعه» نامید. اسناد بالادستی بر رشد ۸ درصدی به‌عنوان مهم‌ترین هدف سیاستی اقتصاد ایران تاکید می‌کند؛ اما تحقق این هدف چه الزاماتی دارد؟
اقتصاد ایران در سال‌های اخیر در وضعیتی گرفتار شده که به درستی می‌توان آن را «برزخ توسعه» نامید. اسناد بالادستی بر رشد ۸ درصدی به‌عنوان مهم‌ترین هدف سیاستی اقتصاد ایران تاکید می‌کند؛ اما تحقق این هدف چه الزاماتی دارد؟
علاوه بر رویدادهای سیاسی که می‌توانند تاثیری تعیین‌کننده بر مسیر پیش روی کشور داشته باشند، اقتصاد ایران با بیماری‌های مزمنی نیز دست به گریبان است که حتی با لغو تحریم‌ها، علاج آنها برای بازگشت به ریل توسعه ناگزیر خواهد بود.
رشد اقتصادی یکی از مهم‌ترین شاخص‌های توسعه اقتصادی هر کشور است و نشان‌دهنده توانایی یک کشور در تولید کالاها و خدمات جدید به طور پایدار و درازمدت است.
با توجه به تحولات ژئوپلیتیک اخیر و احتمال احیای توافق میان ایران و ایالات متحده، این پرسش در میان اقتصاددانان و فعالان بازار مطرح است که در صورت رفع تحریم‌ها، اقتصاد ایران چه مسیری را طی خواهد کرد؟
در بهمن 1403 رشد اقتصادی کل کشور 1.5 درصد گزارش شده که نسبت به ماه قبل از آن کاهش داشته است. در این مدت، بخش‌های مختلف اقتصاد با کاهش رشد مواجه شده و در برخی موارد نیز منفی بوده است.
یک کارشناس اقتصادی گفت: رشد ۸ درصدی اقتصاد ایران که نیازمند تأمین ۲۰۰ میلیارد دلار سالانه، بهبود بهره‌وری و تقویت بخش خصوصی بدون سرمایه‌گذاری خارجی با مشکل جدی رو به رو خواهد شد.
اقتصاد کشور در ۹ ماهه ۱۴۰۳ به قیمت بازار معادل ۳.۷ درصد و بر حسب عوامل تولید «با احتساب نفت» ۳.۱ و «بدون احتساب نفت» (به قیمت‌های ثابت سال ۱۴۰۰) ۲.۹ درصد رشد کرد. همچنین «تشکیل سرمایه ثابت ناخالص» در سه ماهه سوم سال ۱۴۰۳ رشد ۴.۴ درصدی نسبت به دوره مشابه سال قبل و رشد ۳.۴ درصدی در 9 ماهه سال ۱۴۰۳ داشته است.
اعداد و ارقام همیشه بی‌احساس‌ترین اما گویاترین روایت‌گر یک ماجرا هستند. رشد اقتصادی ایران در پاییز ۱۴۰۳ به ۱.۶ درصد رسید؛ عددی که اگرچه هنوز مثبت است، اما در مقایسه با پاییز سال گذشته که ۵.۵ درصد بود، یک سقوط تمام‌عیار محسوب می‌شود. نه‌تنها در پاییز بلکه در همه فصل‌های سال جاری رشد اقتصادی نسبت به سال قبل کمتر شده است.
بررسی‌ها حاکی از شکستن رکوردی ۳۵ ساله در دل اقتصاد ایالات متحده است. رکوردی که نشان می‌دهد رشد اقتصادی آمریکا به بالاترین سطح خود از ۱۹۸۹ میلادی تاکنون رسیده است.
کوچک سازی دولت یکی از مباحث چالش برانگیز اقتصاد ایران بوده که نقطه اختلاف بین اقتصاددانان از طیف‌های مختلف است. اخیرا رئیس‌جمهوری ایران هم از بزرگ بودن دولت در ایران انتقاد کرده و آن را مانعی برای رشد اقتصادی دانست.