بدون رفع تحریم‌ها، بریکس راهگشا نیست

هفدهمین اجلاس سران بریکس 15 تیرماه در برزیل آغاز به کار کرد. در این اجلاس 10 کشور جدید به عضویت این گروه در آمدند. گروه بریکس یک گروه بین‌المللی به رهبری قدرت‌های اقتصادی نوظهور است که از سال 2009 به‌طور مرتب اجلاس‌های سالانه برگزار می‌کند.

بسیاری از تحلیل‌گران اقتصادی، آینده بریکس را درخشان توصیف می‌کنند و حتی رئیس جمهور آمریکا نسبت به کنش‌های این گروه واکنش نشان داده و فعالیت بریکس را بر خلاف منافع آمریکا می‌داند.

ایران از دی ماه سال 1402 به عضویت رسمی بریکس درآمده است اما آیا تاکنون توانسته‌ایم از پتانسیل‌هایی که بریکس در اختیارمان قرار می‌دهد، آن‌طور که باید استفاده کنیم؟ بریکس می‌تواند مشکلات ناشی از تحریم‌ها را در اقتصاد ایران کاهش دهد؟

اهمیت تغییر در رویکرد حکمرانی

غلامعلی فارغی فعال اقتصادی در گفت‌وگو با آوش در این رابطه بیان کرد: مهمتر از عضویت در بریکس و استفاده از پتانسیل‌های آن، تغییر رویکرد حکمرانی در کشور است. اگر رویکرد عوض شود و برای تعاملات بین‌المللی ارزش قائل شویم، بریکس می‌تواند راهگشای مفیدی باشد.

وی تاکید کرد: اگر نتوانیم ارتباطات بین‌المللی برقرار کنیم، مخصوصا که از اکنون در خطر اجرای مکانیزم ماشه هم هستیم، راه به جایی نمی‌بریم. در شرایط فعلی بحث بریکس نمی‌تواند راهگشا باشد. در واقع بدون رفع تحریم‌ها بریکس نمی‌تواند مشکلات ما را حل کند.

فارغی افزود: کشورهای غربی تهدید به اجرای مکانیزم ماشه می‌کنند و زمان محدودی هم دارند برای اینکه تصمیم بگیرند که این مکانیزم را بر اساس تفاهم‌نامه برجام فعال کنند.

وی ادامه داد: اکنون وقتش است که ما روی این موضوع تمرکز کنیم و یادآوری کنیم که اگر مکانیزم ماشه فعال شود، چه بلایی سر اقتصاد کشور، مسایل اجتماعی و ... خواهد آمد. با وجود این مکانیزم، بریکس برای ما یک نمایش است تا یک واقعیت.

این فعال اقتصادی تاکید کرد: واقعیت فعلی ایران بحث تعیین تکلیف ارتباطات خارجی است. باید بدانیم که کجای کار قرار خواهیم گرفت.

به گفته وی، اگر تاکنون نتوانستیم از پتانسیل‌های بریکس استفاده کنیم، دلیل عمده‌اش ضعف در روابط بین‌الملل است.

فارغی گفت: منابع ما به کشور چین می‌رود و به جای اینکه پول باز گردد، کالا به ایران ارسال می‌شود. در روسیه روابط بانکی ما سالم و شفاف نیست. این عدم شفافیت هزینه به کشور تحمیل می‌کند. این تحمیل هزینه به نفع مردم نیست و امکان توسعه کار برای فعالان اقتصادی به‌وجود نمی‌آورد.

انزوای کامل بین‌المللی با اجرای مکانیزم ماشه

در شرایطی که طرف‌های مقابل حاضر به پذیرش حقوق ایران نیستند، چه راهکاری پیش روی کشور قرار دارد؟ این فعال اقتصادی توضیح داد: داستانش خیلی طولانی است اما گاهی آدم بر سر دوراهی می‌ماند. باید انتخاب کند. ما یا باید انزوای کامل طولانی در سطح بین‌المللی را انتخاب کنیم یا اینکه راه دیگری در پیش بگیریم.

وی افزود: ما هنوز کاملا منزوی نشده‌ایم. با کشورهای عراق، روسیه و چین هنوز مراوده داریم اما اگر خدای نکرده مکانیزم ماشه فعال شود، محدودیت‌ها بیشتر شود. ممکن است خود چین که نمی‌تواند جلوی مکانیزم ماشه را بگیرد، به سمت عدم ارتباط با ما حرکت کند.

فارغی گفت: اگر مکانیزم ماشه فعال شود، بازگشت به روال عادی امکان‌پذیر نیست. برگشت مکانیزم ماشه مثل جریانی است که قبل از بمباران پایگاه‌های هسته‌ای ما رخ داد. اگر در مذاکره به جایی می‌رسیدیم، یک برگ برنده وجود داشت. اکنون این برگ برنده را از دست داده‌ایم. چطور می‌توانیم برگ برنده دیگری درست کنیم و روی میز بگذاریم.

وی ادامه داد: مکانیزم ماشه هم همین است. قبل از فعال شدن، باید هر راهکاری را به‌کار بگیریم که فعال نشود. وگرنه بعد از فعال شدن آن، اصلا معلوم نیست چه اتفاقاتی خواهد افتاد.