آتش تنشهای نظامی بین لهستان و بلاروس / آیا روسیه با ناتو وارد جنگ میشود؟
تنشها بین لهستان و بلاروس که از چند روز پیش آغاز شدهاست، بامداد چهارشنبه با ورود شماری از پهپادهای روسی به آسمان لهستان بالا گرفت. ورود این پهپادها به حریم هوایی لهستان که این کشور آنها را رهگیری کرد، زنگ هشدار را برای تمامی اعضای ناتو به صدا درآورده است.

به گزارش آسوشیتدپرس، لهستان در نخستین ساعات روز چهارشنبه اعلام کرد، چندین پهپاد متجاوز روسیه را با کمک متحدان خود در ناتو سرنگون کرده است. این کشور ورود این پهپادها به حریم هوایی خود را «تجاوز» خواند و مدعی شد، این اقدام در جریان موجی از حملات روسیه به اوکراین انجام شده است.
این پهپادها در حالی وارد مرز هوایی لهستان شدهاند که از چند روز قبل دونالد توسک، نخستوزیر لهستان، با طرح این ادعا که بلاروس قصد حمله به این کشور را دارد، از شهروندان خود که در بلاروس به سر میبرند، خواسته بود، بهسرعت خاک این کشور را ترک کنند. وی دیروز نیز با تاکید بر اینکه در صورت ادامه تهدیدها ماده 4 ناتو درباره پاسخ به تهدید خارجی را فعال خواهیم کرد، گفت: «این روزها چشمانداز یک درگیری نظامی گسترده بیشتر از هر زمان دیگری از زمان جنگ جهانی دوم نزدیک به نظر میرسد.»
ولادیسلاو کوزینیاک کامیش، وزیر دفاع لهستان، نیز در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس خبر داد بیش از 10 شیء وارد حریم هوایی لهستان شدند، اما تعداد دقیق آنها مشخص نکرد. او از فرماندهی هوایی ناتو و نیروی هوایی و فضایی سلطنتی هلند برای پشتیبانی از این اقدام با جنگندههای اف 35 تشکر کرد.
اروپا نگران از حملات روسیه
پس از این رخداد چندین رهبر اروپایی گفتند، اعتقاد دارند، روسیه بهطور عمد در حال تشدید جنگ است. از دیگر سو ناتو نیز با برگزاری جلسهای این حادثه را بررسی کرد.
در همین ارتباط کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: «جنگ روسیه در حال تشدید است، نه پایان. دیشب در لهستان شاهد جدیترین نقض حریم هوایی اروپا توسط روسیه از زمان آغاز جنگ اوکراین بودیم و نشانهها حاکی از آن است که این نقض عمدی بوده، نه تصادفی.»
وی درحالی تصادفی بودن ورود پهپادهای روسی به لهستان را رد کرد که پیشتر مینسک مدعی شده بود، پهپادهای روسی در جریان مانوری که در بلاروس وجود داشت، مسیر را اشتباه طی کردند و ارتش این کشور پس از متوجه شدن این مسئله خود شماری از این پهپادها را ساقط کرد.
فرانک گاردنر، تحلیلگر انگلیسی، نیز در همین ارتباط با طرح این سوال که آیا روسیه این اقدام را به طورعمدی برای آزمایش واکنش ناتو انجام داده است؟ نوشت: «گم شدن یک پهپاد از مسیر خود را شاید بتوان یک حادثه تلقی کرد اما تجاوز «چندین پهپاد»، عمدی به نظر میرسد.
این در حالی است که رهبران کشورهای حوزه بالتیک؛ یعنی لیتوانی، لتونی و استونی که از موقعیت استراتژیکی برخوردارند و بیش از سایر اعضای ناتو نگران تجاوزهای احتمالی روسیه هستند، نگرانیهای عمیق خود را اعلام کردهاند.
گیتاناس نائوسدا، رئیسجمهور لیتوانی، در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «روسیه عمدا در حال گسترش تجاوز خود است و تهدیدی روزافزون برای اروپا ایجاد میکند.» مارگوس تساخنا، وزیر امور خارجه استونی، نیز گفت: حملات شبانه به اوکراین و نقض حریم هوایی لهستان «یک بار دیگر به ما یادآوری میکند، روسیه نه تنها تهدیدی برای اوکراین، بلکه برای تمام اروپا و ناتو است.»
لازم به ذکر است، حریم هوایی لهستان از زمان حمله تمام عیار روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ بارها نقض شده، اما شدت آن هرگز در این مقیاس نبوده است. با این حال این کشور همواره بابت ورود اشیاء روسی به حریم هوایی خود شکایت داشته است.
از جمله در ماه اوت، وزیر دفاع لهستان اعلام کرد سقوط یک شیء پرنده (که وی آن را یک پهپاد روسیه اعلام کرد) در یک مزرعه ذرت در شرق لهستان، اقدامی تحریکآمیز از سوی روسیه است.
اعلام حمایت ناتو از لهستان
در پی نقض حریم هوایی لهستان با پهپادهای روسی، ناتو اعلام کرد پدافند هوایی این سازمان از لهستان حمایت میکند و آلیسون هارت، سخنگوی ارشد این سازمان، نیز گفت: 32 فرستاده ملی این سازمان نظامی در یک جلسه از پیش برنامهریزی شده در مورد این موضوع بحث خواهند کرد.
سرهنگ مارتین اودانل، فرمانده عالی نیروهای متحد ناتو در اروپا، هم در همین ارتباط گفت: «این اولین بار است که هواپیماهای ناتو با تهدیدات بالقوه در حریم هوایی کشورهای متحد درگیر شدهاند.»
اودانل خبر داد، سامانههای دفاعی پاتریوت آلمان در لهستان «در حالت آمادهباش» قرار گرفتند و یک هواپیمای هشدار زودهنگام هوابرد ایتالیایی و یک هواپیمای سوخترسان هوایی از ناوگان هواپیماهای تانکر چندمنظوره ناتو به پرواز درآمدند.
وی تاکید کرد: «ناتو متعهد به دفاع از هر کیلومتر از قلمرو خود، از جمله حریم هوایی خود است.»
دیک شوف، نخستوزیر هلند، در پیامی در شبکه ایکس تأیید کرد: «بگذارید واضح بگویم: نقض حریم هوایی لهستان توسط پهپادهای روسی غیرقابل قبول است. این گواه دیگری است که جنگ تجاوزکارانه روسیه تهدیدی برای امنیت اروپا است.»
ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین هم که کشورش اکنون بیش از سه سال است در جنگی سخت با روسیه به سر میبرد، در پیامی در تلگرام گفت استقرار هواپیماهای اروپایی برای رهگیری پهپادها «یک رویداد مهم» است.
زلنسکی افزود:« روسیه باید بداند، پاسخ به تشدید تنش «واکنشی روشن و قوی از سوی همه شرکا خواهد بود.»
در شرایطی که برای بسیاری این سوال مطرح است که در صورت جدی شدن درگیریها بین لهستان و بلاروس و روسیه، آیا آمریکا به عنوان عضو ارشد ناتو وارد عمل خواهد شد، فرانک گاردنر، تحلیلگر انگلیس، پیشبینی کرد: «با توجه به علاقه ظاهری دونالد ترامپ به ولادیمیر پوتین، جای تردید بسیاری است که در صورت حمله روسیه به یکی از اعضای ناتو، او بخواهد واقعا به کشور آسیب دیده کمک کند.»