سفیر ایران در رم: اگر کشوری خواستار ایفای نقش در مسیر مذاکرات است، رویکرد عادلانه داشته باشد
سفیر جمهوری اسلامی ایران در ایتالیا ضمن انتقاد از عملکرد اروپایی‌ها در قبال تجاوز رژیم صهیونیستی و آمریکا در حمله به ایران گفت: اگر کشوری بخواهد در مسیر مذاکرات ایران و آمریکا ایفای نقش کند، بی تردید بایستی رویکردی عادلانه و بی طرفانه داشته باشد.
متن گفت‌وگوی محمدرضا صبوری، سفیر ایران در رم با خبرگزاری آجنزیا نووا ایتالیا به شرح زیر است:
پرسش: وضعیت فعلی روابط دیپلماتیک و اقتصادی بین ایتالیا و ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ فرصت‌ها و چالش‌های اصلی برای تقویت این همکاری دوجانبه در سال‌های آینده چیست؟
پاسخ: ایران و ایتالیا برخوردار از یک پیشینه بیش از ۱۶۰ سال از مناسبات دیپلماتیک هستند. ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل زیادی برای توسعه مناسبات دو کشور وجود داشته و دارد که ریشه در نیازها و دغدغه های مشترک و فهم متقابل دارد، ازجمله اقتصادهای مکمل و جایگاه دیرینه فرهنگی و تمدنی دو کشور. با این حال بایستی بگویم روابط دیپلماتیک و اقتصادی ایران و ایتالیا در حال حاضر در وضعیتی نسبتاً محتاطانه قرار دارد که تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله تحریم‌های بین‌المللی، سیاستهای اتحادیه اروپا، و تحولات ژئوپلیتیکی منطقه‌ای و جهانی شکل گرفته است. ایتالیا همواره یکی از کشورهای اروپایی بوده که حتی در شرایط تنش‌آلود نیز تلاش کرده است روابط خود با ایران را حفظ کند.
سفارتخانه‌های دو کشور در تهران و رم فعال هستند و دیدارهای دیپلماتیک سطح متوسط ادامه دارد. با این حال، به دلیل فشارهای سیاسی ناشی از سیاستهای آمریکا و تصمیمات هماهنگ اتحادیه اروپا (نظیر خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌ها)، سطح تعاملات دیپلماتیک در سال‌های اخیر کاهش یافته است.
پیش از تحریم‌های ثانویه آمریکا، ایتالیا یکی از شرکای تجاری مهم ایران در اروپا بود و حجم مبادلات دو کشور به بیش از ۷ میلیارد یورو در سال می‌رسید. در حال حاضر، روابط اقتصادی محدود و عمدتاً در قالب صادرات محدود کالاهای غیرتحریمی، مانند محصولات غذایی و تجهیزات پزشکی ادامه دارد. ایران دارای منابع عظیم انرژی، بازار مصرفی بزرگ، و موقعیت راهبردی در منطقه است؛ در حالی که ایتالیا دارای توانمندی‌های صنعتی، مهندسی و تکنولوژیکی است.
بخش‌هایی مانند انرژی‌های تجدیدپذیر، ساخت تجهیزات صنعتی، حمل‌ونقل، و صنایع غذایی می‌توانند زمینه‌های همکاری مشترک باشند.
ایتالیا می‌تواند به عنوان یکی از کشورهای مهم در اتحادیه اروپا، نقش تسهیل‌گر در کاهش تنش‌های ایران با غرب ایفا کند و از این طریق روابط دوجانبه را نیز تقویت نماید.
پرسش: رم همچنان خود را به عنوان مکانی بالقوه برای مذاکرات بین‌المللی آینده در مورد مسئله هسته‌ای ایران معرفی می‌کند. نظر شما در مورد نقشی که ایتالیا می‌تواند در این زمینه دیپلماتیک ایفا کند چیست؟
پاسخ: این تنها ایتالیا نیست که به دنبال ایفای نقش است، اما بی تردید کشورها هریک دارای ظرفیت خاص خود هستند. انتظار ما از برخی کشورهای اروپایی این بود که آمریکا و اسرائیل را متقاعد کنند که از ادامه تجاوز خود دست بردارد. اما تنها شاهد جانبداری و سکوت آنها بودیم، آن هم در زمانی که حقوق بین‌الملل و سازمانهای بین‌المللی به روشن‌ترین شکل ممکن از سوی این دو بازیگر به سخره گرفته شده‌اند.
جمهوری اسلامی به عنوان کشوری مستقل عضو سازمان ملل، مورد تجاوز قرار گرفته و باید این را محکوم می کردند. این اولین گامی است که باید برداشته می شد. اگر کشوری بخواهد در مسیر مذاکرات ایران و آمریکا ایفای نقش کند، بی تردید بایستی رویکردی عادلانه و بی طرفانه داشته باشد.
البته تاکنون ایران از هر ایده ای برای گفتگو و تعامل حمایت کرده است. با این حال این امریکا و اسرائیل بودند که به میز مذاکره خیانت کردند و در حالی که مذاکره با امریکا و اتحادیه اروپا در جریان بود؛ به ایران تجاوز شد.
پرسش: آیا پیش‌بینی می‌کنید که گشایشی در جهت لغو تحریم‌های اروپایی ایجاد شود؟ نظر شما در مورد وضعیت فعلی روابط ایران و اتحادیه اروپا چیست؟
پاسخ: متاسفانه باید بگویم که روابط ایران و اتحادیه اروپایی مبتلا به آمیزه‌ای از سوء تفاهمات، سوء محاسبات، بدرفتاری‌ها و استانداردهای دوگانه از سوی کشورهای غربی شده است.
تردیدی نیست که ایران و اروپا دارای ظرفیت‌ها و دغدغه‌های مشترک زیادی هستند. از ایفای نقش مدیریتی در تحولات در نظم جهانی گرفته تا پدیده‌هایی مانند مبارزه با تروریسم، مهاجرت و ... به رغم تلاش‌ها و حسن نیت تهران برای ترمیم مناسبات تاکنون برخی کشورهای اروپایی اراده ای از خود برای ترمیم این مناسبات برنداشته‌اند و با این نوع رفتارهای خود زمینه بازیگری و مداخله بازیگران سوم را نیز فراهم کرده‌اند. اتحادیه بجای تعامل مبتنی بر گفتگو و دیالوگ، راه تقابل را انتخاب کرده است حتی با هزینه ضرر به منافع مردم ایران که نمونه اخیر آن تحریم خطوط کشتیرانی و هواپیمایی ایران بود.
متاسفانه اتحادیه نتوانست یا نخواست بعد از خروج ترامپ از توافق هسته‌ای به تعهدات خود عمل کند و رفع تحریم‌هایی را که در برجام پیش بینی شده بود را اجرا کند. این روند نیز همچنان به صورت غیرقانونی ادامه دارد.
پرسش: نظر شما در مورد پیشنهاد دونالد ترامپ برای لغو تحریم‌ها و ارائه کمک در ازای برچیدن کامل اورانیوم غنی‌شده چیست؟
پاسخ: تا جایی که اطلاع دارم ترامپ سخنان شما را یک شایعه و خبر جعلی معرفی کرده است. با این حال به کرات و صراحت اعلام کرده‌ایم که برای هر توافقی که تامین کننده حقوق صلح آمیز هسته‌ای و رفع تحریم‌های ظالمانه و در عین حال عدم برخورداری ایران از سلاح هسته‌ای باشد، آمادگی داریم. تسلیم زیاده خواهی نخواهیم شد و بر حق غنی سازی برای اهداف صلح آمیز پافشاری خواهیم کرد. مادامی که ایران عضو معاهده منع اشاعه است باید حقوقش را استیفا کند.
پرسش: ما شاهد نقش بسیار فعالی از سوی وزیر امور خارجه آنتونیو تاجانی در طول درگیری ۱۲ روزه بوده‌ایم. اقدامات او را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
پاسخ: ما از هرگونه تلاش کشورها اروپایی و غیر اروپایی برای برقراری صلح و امنیت بین‌المللی و منطقه‌ای استقبال می کنیم. اما معتقدیم دوستداران واقعی صلح قبل از هرچیزی بایستی اقدامات تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی و آمریکا به خاک ایران را محکوم می کردند. چطور می شود از تلاش برای کاهش تنشها سخن گفت اما مهاجم را محکوم نکرد؟ نقض صریح ابتدایی ترین اصول حقوق بین‌الملل را نادیده گرفت؟ در برابر ترورهای هدفمند و کور رژیم صهیونیستی در ایران سکوت کرد؟
حملات تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی و سپس آمریکا نقض آشکار منشور ملل متحد از جمله بند ۴ ماده ۲ ناظر بر ممنوعیت استفاده یا تهدید به استفاده از زور و نقض قاعده آمره بین‌المللی منع تجاوز تلقی می‌شود. حمله به تاسیسات هسته‌ای غیر نظامی، نقض حقوق بین‌الملل است. این جنایات به سخره گرفتن نظام حقوقی بین‌المللی و سازمان ملل متحد است. ایفای نقش زمانی می‌تواند مثمرثمر و منتج به نتیجه بشود که واقعاً بی طرفانه باشد.
متاسفانه حتی شاهد بودیم برخی کشورهای اروپایی تلاش زیادی کردند تا جای ظالم و مظلوم را عوض کنند و با روایت سازی‌های جعلی، حقوق دولت و ملت ایران را ضایع کنند و نادیده بگیرند.
پرسش: در مورد روابط با قطر، آیا معتقدید که پس از حملات، این روابط تیره شده است؟
پاسخ: پاسخ مشروع ایران به پایگاه آمریکایی العدید در اجرای حق دفاع مشروع طبق ماده ۵۱ منشور سازمان ملل و در پاسخ به تجاوز نظامی آمریکا صورت گرفت. این اقدام دفاعی به هیچ وجه نبایستی به عنوان اقدامی علیه کشور دوست و همسایه قطر تلقی شود و جمهوری اسلامی ایران به روابط حسنه و ریشه دار خود با آن کشور متعهد است. ایران به حسن همجواری با قطر و دیگر کشورهای همسایه پایبند است. مصمم هستیم که اجازه ندهیم اقدامات و سیاستهای شرورانه آمریکا و رژیم صهیونیستی موجب فتنه انگیزی و تفرقه افکنی بین ما و برادران ما در منطقه شود.
