مذاکره ترامپ و پوتین؛ اروپا نگران، اوکراین در منگنه
تا روز جمعه و دیدار ولادیمیر پوتین و دونالد ترامپ فقط دو روز باقی مانده، اما اوکراین و حامیان اروپایی آن، همچنان در تکاپو هستند تا در مذاکره تلفنی که پیش از این دیدار با رئیس‌جمهوری آمریکا ددارند، از منافع امنیتی خود دفاع کنند.
اروپایی‌های متحد اوکراین معتقدند بهترین راه دفاع از کی‌یف توانمند کردن نظامی آن است ضمن آنکه در این راه نباید هیچ محدودیتی اعمال شود. علاوه بر این اروپا خواهان آن است، حق اوکراین برای پیوستن به اتحادیه اروپا محفوظ بماند. بویژه که در حال حاضر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، عضویت اوکراین در ناتو را برای آینده نزدیک کنار گذاشته است.
همین دیپلماسی شخصی ترامپ که بدون مشارکت دادن طرف‌های درگیر در یک ماجرا یکجانبه برای دیگران تصمیم می‌گیرد، باعث شده رهبران اروپایی هر روزی که به دیدار پوتین و ترامپ نزدیک‌تر می‌شوند، بیشتر و بیشتر نگران شوند. نگرانی‌های آنها عمدتا بر سه محور می‌چرخد.
صلح تحمیلی، بدون مشارکت اوکراین و اروپا
ولودیمیر زلنسکی و رهبران اروپایی که تا هنگام تهیه این گزارش از دیدار روز جمعه کنار گذاشته شده بودند همگی بیش از هر چیزی نگران آن هستند، ترامپ بدون مشارکت کی‌یف یا شرکای اروپایی‌اش براحتی بر سر شروطی که به نفع روسیه باشد، با پوتین به توافق برسد.
رویترز در این باره نوشت؛ آنها می‌دانند که قالب مذاکره روز جمعه را کرملین پیشنهاد داده و کاخ سفید پذیرفته است. بنابراین بیم آن را دارند این روند منجر به توافق صلحی تحمیلی شود نه توافقی که در آن خواسته‌ها و اولویت‌های کی‌یف نیز در نظر گرفته شده باشد. از همین رو نیز کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، با تاکید بر ضرورت حفظ «وحدت فراآتلانتیک» هشدار داد، حذف اوکراین و اروپا می‌تواند تلاش‌ها برای پایان جنگ و جلوگیری از تجاوزهای احتمالی آینده روسیه را اگر نه از بین ببرد، حداقل تضعیف کند.
کوچک شدن مرزهای اروپا
دومین نگرانی بزرگ اروپایی‌ها این است که عجله ترامپ برای دستیابی فوری به یک موفقیت دیپلماتیک کار دست آنها داده و منجر به از دست رفتن اراضی اوکراین و کوچک شدن این کشور و به تبع آن اروپا شود. بویژه که دونالد ترامپ روز دوشنبه به خبرنگاران گفته بود: «برخی سرزمین‌ها جا‌به‌جا خواهند شد. این به نفع اوکراین است.»
اما این چیزی نیست که زلنسکی بتواند براحتی و بدون هیچ توافق آتش‌بسی بپذیرد. زیرا در سه سال اخیر هزاران سرباز اوکراینی برای حفظ خاک کشور خود جانشان را از دست داده‌اند. او معتقد است برای آغاز هر مذاکره‌ای نخست باید درگیری‌ها را متوقف کرد.
مقامات اروپایی نیز هرچند دغدغه‌های ملی زلنسکی را ندارند اما چنین توافقی را «تبادلی یک‌طرفه» می‌دانند که به‌جای تنبیه متجاوزی که قوانین بین‌المللی را نقض کرده به آن پاداش می‌دهد. به همین دلیل هم بود که کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر انگلیس، تأکید کرد: «ما به تجاوز پاداش نخواهیم داد.»
آینده‌ای همراه با خطر مجدد جنگ
نگرانی دیگر اوکراین و اروپایی‌ها را می‌توان در جملاتی از زلنسکی که بی‌بی‌سی آنها را منتشر کرد، دید. او هشدار داد، معامله بر سر زمین‌های اوکراین و یا هر شرطی که منافع روسیه را لحاظ کند فقط آن را جسورتر می‌کند تا در آینده به فکر تجاوزی مشابه باشد.
سران اروپا هم فراتر از دغدغه‌های زلنسکی برای کشورش جنگ اوکراین را تهدیدی موجودیتی برای سراسر قاره سبز می‌دانند و بیم دارند، موفقیت روسیه در مذاکرات با ترامپ منجر به هدف قرار دادن کشورهای دیگر از سوی روسیه در آینده شود.
آسوشیتدپرس نیز در این باره نوشت، از نظر آنها توافقی که اجازه تغییر مرزها با زور را بدهد، می‌تواند با تضعیف اصول پس از جنگ جهانی دوم موجب کاهش قدرت بازدارندگی ناتو شود. به همین دلیل نیز رهبران اتحادیه اروپا از ترامپ خواسته‌اند منافع امنیتی اروپا را در اولویت قرار دهد.
در بین آنها رادوسلاو سیکورسکی، وزیر خارجه لهستان، و شماری دیگر از رهبران اروپا پا را فراتر گذاشته و هشدار داده‌اند پاداش دادن به متجاوز می‌تواند آتش جنگ جهانی دیگری را شعله‌ور کند. اروپایی‌ها همچنین نگران آن هستند، پوتین بعد از گرفتن امتیازات ارضی به سراغ جلوگیری از عضویت اوکراین در ناتو و لغو تحریم‌ها برود.
نگرانی‌های بی‌مورد یا واقعی؟
بنا بر تحلیلی که سایت شبکه خبری بی‌بی‌سی نوشته است، سران اروپا برای جلوگیری از این تبعات تلخ مذاکره ترامپ و پوتین برای قاره سبز در حال تشدید تلاش‌های دیپلماتیک خود از جمله افزایش تحریم‌ها، کمک‌های نظامی و پیگیری عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا هستند تا قدرت چانه‌زنی خود را در مذاکرات آتی تقویت کنند. با این حال تکاپوهای آنان بستگی به نتایج دیدار روز جمعه روسای جمهوری روسیه و آمریکا دارد.
اما این را نیز نباید فراموش کرد، ترامپ نگرانی‌های اروپا و اوکراین را درک می‌کند، همان طور که ابتدا قصد هیچ مذاکره‌ای با آنان را نداشت اما زمانی که ناخرسندی آنها بالا گرفت، روز چهارشنبه اعلام کرد، مذاکره‌ای تلفنی هم با سران اروپا هم با رئیس‌جمهوری اوکراین خواهد داشت. اما مساله این است، او از طرف دیگر حاضر نیست هزینه جنگ بی‌پایان اوکراین را از خزانه آمریکا و مالیات‌دهندگان آمریکایی بپردازد، بویژه آنکه در سه سال گذشته بارها گزارش‌هایی متعدد از فساد شماری از سیاستمداران اوکراینی و سوء استفاده آنها از کمک‌های مالی آمریکا منتشر شده است.
بنابراین ممکن است بعد از مذاکره تلفنی با اروپایی‌ها و طرف اوکراینی، در نهایت در دیدار با همتای روس خود، تصمیم‌هایی را بگیرد که شاید سران قاره سبز را وادارد، از شدت خشم و ناراحتی دندان‌ها را به هم فشار دهند.
