ناتو و کدام کشورها موشکهای ضداسرائیلی ایران را رهگیری کردند؟
فرانسه و آمریکا به عنوان کشورهای عضو ناتو در طول درگیریهای ایران و اسرائیل به تلآویو در رهگیری موشکها و پهپادهای ایرانی و آلمان و انگلیس با حمایت دیپلماتیکشان به این رژیم کمک میکردند اما این اولین بار نیست که سه کشور اروپایی که از قضا هر سه خواهان حضور در مذاکرات هستهای با ایران هستند در تقابل با تهران و همسویی با آمریکا به تلآویو کمک میکنند.

نگاهی به کمک ناتو به اسرائیل در برابر ایران در یک سال گذشته که دو طرف متخاصم وارد فاز تقابل نظامی شدهاند (شامل اقدامات نظامی واکنشی ایران در قالب وعده صادق ۱ و ۲ و جنگ اخیر) نشان میدهد، ناتو باتوجه به ساختار و قوانین خود کمک نظامی مستقیمی به اسرائیل در تقابل با ایران نداشته است اما همزمان برخی از کشورهای عضو این سازمان در درجه نخست، آمریکا و پس از آن فرانسه و انگلیس و در انتهای این صف آلمان حمایتهای قابل توجهی از اسرائیل بهویژه در عملیاتهای دفاعی، اشتراک اطلاعات و پشتیبانی دیپلماتیک داشتهاند.
اسرائیل که از سوی آمریکا بهعنوان «متحد غیر عضو ناتو» شناخته میشود بهطور معمول همکاریهای دفاعی گستردهای با ناتو دارد و در مقابل ناتو نیز در بیانیههای رسمی، همواره بر حق دفاع اسرائیل از خود تاکید کرده و خواهان رفع تنشها در خاورمیانه با کاهش حمایت ایران از آنچه گروههای نیابتی ایران میخواند شده است. با این حال ناتو تاکنون به طور رسمی وارد حمایت نظامی از اسرائیل نشده اما 4 عضو اصلی آن در یک سال اخیر بارها در عرصه نظامی به یاری متحد خود رفتهاند.
آمریکا، بازیگر اصلی ناتو
ایالات متحده به عنوان تأثیرگذارترین عضو ناتو اصلیترین حامی اسرائیل در برابر ایران بوده و کمکهای نظامی، اطلاعاتی و دیپلماتیک کاملی به آن داده است. برای مثال هنگامی که ایران در واکنش به حمله اسرائیل به کنسولگری خود در دمشق عملیات وعده صادق یک را انجام داد، آمریکا با نیروهای دفاعی اسرائیل همکاری کرد و با سامانههای پاتریوت زمینپایه، سامانه دفاع موشکی تاد و ناوشکن یواساس توماس هادنر که در شرق مدیترانه مستقر ده بود، موشکهای ایرانی را رهگیری کرد.
آمریکا همچنین برای کمک به اسرائیل از زمان عملیات 7 اکتبر 2023 حضور نظامی خود را در منطقه تقویت کرده و تعداد نیروهایش در خاورمیانه را از ۳۰ هزار نیرو به ۴۳ هزار نفر افزایش داده است.
واشنگتن اکتبر 2024 نیز با توان نظامیاش در حمایت از اسرائیل ظاهر شد و زمانی که ایران به تلافی شهادت سیدحسن نصرالله، رهبر حزبالله و اسماعیل هنیه، رهبر حماس، وعده صادق 2 را اجرا و حمله موشکی بالستیک دیگری به اسرائیل انجام داد، به این رژیم در رهگیری موشکها کمک کرد.
کاخ سفید در نهایت در جریان جنگ اخیر نیز به نفع اسرائیل دست به اقدام نظامی علیه ایران زد و علاوه بر رهگیری موشکها و پهپادهای ایرانی، سه مرکز هستهای ایران را در فردو، نطنز و اصفهان هدف قرار داد. آمریکا علاوه بر کمکهای نظامی با ارائه اطلاعات دقیق و عالی به اسرائیل در این زمینه نیز به کمک این رژیم رفت و در شورای امنیت علیه ایران وارد عمل شد.
فرانسه
پاریس باوجود روابط خوب با تلآویو تا همین امسال هیچگاه روابط یا همکاری نظامی جدی با اسرائیل نداشته اما در 12 روز جنگ ایران و اسرائیل، تلآویو را از حمایتهای دفاعی خود بینصیب نگذاشت و با استفاده از جنگندههای رافال و سامانههای زمین به هوا پهپادهای ایران را رهگیری کرد. سباستین لکورنو، وزیر دفاع فرانسه، چند روز پیش این همراهی را تأیید و تاکید کرد این یک مشارکت نظامی مستقیم اما محدود به دفاع از اسرائیل بود.
فرانسه نیز مانند آمریکا هیچگاه از حمایت دیپلماتیک از اسرائیل دریغ نکرده است. در همین دو هفته گذشته امانوئل ماکرون، رئیسجمهور فرانسه، برنامه هستهای ایران را محکوم کرد اما خواستار خویشتنداری و راهحل دیپلماتیک شد که با درخواست کلی ناتو برای کاهش تنش همراستا بود.
انگلیس
انگلیس از زمان وعده صادق 1 وارد حمایت نظامی از اسرائیل شده و از آن در برابر حملات پهپادی و موشکی ایران در آوریل ۲۰۲۴ محافظت کرد. طوری که گزارشها نشان میداد جنگندههای تایفون نیروی هوایی سلطنتی انگلیس پهپادهای ایرانی را سرنگون کردند. اما مشارکت نظامی آن با تلآویو در اکتبر ۲۰۲۴ یعنی وعده صادق 2 محدودتر شد و بیشتر بر اطلاعات و حمایت لجستیکی متمرکز بود تا اقدام نظامی مستقیم. انگلیس در جریان جنگ اخیر حمایت نظامی مستقیمی از اسرائیل نداشت. کیر استارمر، نخستوزیر بریتانیا، هم در گفتوگویی با بنیامین نتانیاهو بر کاهش تنش و راهحل دیپلماتیک تأکید کرد.
لندن بر همین اساس همراه با واشنگتن، پاریس و برلین قطعنامه آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ۱۲ ژوئن ۲۰۲۵ را تدوین کرد. این قطعنامه ایران را به عدم پایبندی به تعهدات هستهای متهم میکرد و توجیه دیپلماتیکی برای حملات اسرائیل در روز بعد از این قطعنامه فراهم آورد.
آلمان
آلمان از اسرائیل حمایت نظامی مستقیم نداشته اما همواره از اسرائیل حمایت کرده و همانطور که اشاره شد اخیرا نیز از قطعنامه آژانس بینالمللی انرژی اتمی علیه ایران حمایت و نگرانیهایی درباره برنامه هستهای ایران ابراز کرد.
این همان سیاستی است که ناتو به عنوان سازمانی که برای دفاع از اروپا تشکیل شده همواره داشته است و تلاش کرده از مسیر آن خارج نشود. از همین رو آمریکا و فرانسه و در پارهای از موارد انگلیس اگر وارد همکاری نظامی با اسرائیل در جهت منافع تلآویو و دفاع از آن شدهاند، نه در قالب ناتو که در قالب منافع مشترک و روابط خود آنها با اسرائیل بوده است. با این حال میتوان انتظار داشت اگر روزی شرایط ایجاب کند، ناتو نیز به همراهی اعضای اصلی خود وارد درگیریهای گسترده در جهت منافع اسرائیل شود.