رفتارهای متناقض ترامپ در برابر ایران؛ تحلیل روانشناختی یک سیاستمدار خودمحور
چاک شومر، رهبر دموکرات‌های سنا، در پستی ویدئویی در شبکه اجتماعی ایکس از ترامپ انتقاد کرد که در ظاهر موضع سخت دارد اما در باطن در برابر ایران کوتاه می‌آید و ادعا کرد، دولت ترامپ در حال انجام یک توافق مخفی با ایران است.
در هفته‌های اخیر بار دیگر سیاست‌های متناقض دولت آمریکا در قبال ایران و غنی‌سازی اورانیوم مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته است. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، درحالی از مواضع سخت‌گیرانه علیه ایران سخن می‌گوید که برخی از رهبران حزب دموکرات مدعی توافقات جانبی و پنهانکاری او در مذاکرات با ایران شده‌اند. در این مقاله به بررسی شخصیت و رفتارهای متضاد دونالد ترامپ در قبال ایران می‌پردازیم.
جدیدترین مواضع متناقض
در آخرین اخباری که از کاخ سفید شنیده شد، آکسیوس نوشت؛ آمریکا حق غنی‌سازی ایران را به رسمیت شناخته و با انجام این فرایند در داخل خاک ایران مخالفتی ندارد اما خواهان غنی‌سازی زیر 3 درصد شده است. در کمتر از چند ساعت و پس از تماس تلفنی که دونالد ترامپ با بنیامین نتانیاهو داشت، او در پیامی در شبکه سوشال تروث نوشت: «ماشین امضازنی [جو بایدن] باید مدت‌ها پیش جلوی غنی‌سازی ایران را می گرفت. تحت توافق احتمالی، ما اجازه هیچ‌گونه غنی‌سازی اورانیوم را نخواهیم داد!» او برای نشان دادن خط قرمز خود این جمله آخر را با حروف درشت نوشته تا تأکید بیشتری بر این مسئله داشته باشد.
ترامپ، خود محورِ فرصت طلب
در نگاهی به سوابق خط قرمزهایی که دونالد ترامپ ترسیم کرده است، می‌بینیم او خط قرمزهای خود را بر مبنای منافع و میزان هزینه‌هایی که برایش خواهند داشت، تغییر می‌دهد. ویژگی‌ای که در روان‌شناسی نشانه خودمحوری یا فرصت‌طلبی است.
برای درک بیشتر این وجه از شخصیت ترامپ می‌توان به نمونه‌هایی که براحتی از خط قرمزهایش عبور کرده اشاره کرد. او در دور اول ریاست جمهوری‌اش تهدید به حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران کرد اما این اتفاق رخ نداد. او همچنین اعلام کرده بود، اگر کشورهای عضو ناتو هزینه عضویت در این سازمان را ندهند آمریکا را از ناتو خارج خواهد کرد اما در عمل نه اعضای ناتو سهم خود را برای عضویت در ناتو به طور کامل پرداختند و نه ترامپ، آمریکا را از پیمان آتلانتیک شمالی خارج کرد.
ترامپ در همین نزدیک به 5 ماهی که برای بار دوم بر کرسی ریاست جمهوری آمریکا تکیه زده نیز چندین بار تهدیدهایی را مطرح کرده و به آنها عمل نکرده است. او حماس را تهدید کرده بود، اگر مابقی اسرای اسرائیلی را آزاد نکند در غزه آتش به پا خواهد کرد. حماس هنوز اسرا را آزاد نکرده و غزه نیز به آتش کشیده نشده است.
مرد مستبد و خودرای کاخ سفید
البته این به آن معنا نیست که ترامپ همیشه از خط قرمزهایش عبور می‌کند. او بنا بر مستبد و خودرأی شخصیت خود گاهی بر این خط قرمزها ولو غیرمنطقی پایبند مانده است. برای مثال کانادا و مکزیک را تهدید کرده بود، بخاطر ورود مواد مخدر فنتانیل تجارت آزاد با آنها را لغو و تعرفه‌های سنگین بر کالاهای آنها اعمال خواهد کرد و با وجود اینکه بویژه کانادا تأکید می‌کرد، کمترین میزان این مواد مخدر از مرزهای این کشور وارد آمریکا می‌شود، ترامپ این تهدید خود را عملی کرد.
پنهانکاری از دوره تجارت تا ورود به سیاست
به باور مخالفان ترامپ، او همچنین شخصیتی پنهانکار دارد. آنها به مواردی مثل دروغگویی و پنهانکاری او در مورد میزان اموالش و همین‌طور پنهانکاری‌اش در نگهداری اسناد رسمی در عمارت مارالاگو و همچنین فسادهایی که در مورد آنها پنهانکاری می‌کرد، مثل پرداخت حق‌السکوت به استورمی دانیلز اشاره می‌کنند.
در مورد ایران نیز چاک شومر، رهبر دموکرات‌های سنا، در پستی ویدئویی در شبکه اجتماعی ایکس از ترامپ انتقاد کرد که در ظاهر موضع سخت دارد اما در باطن در برابر ایران کوتاه می‌آید و ادعا کرد، دولت ترامپ در حال انجام یک توافق مخفی با ایران است. او گفته ویتکاف و روبیو در حال مذاکره با ایران برای یک «توافق جانبی مخفی» هستند.
سیاستمدار غیر قابل پیش‌بینی
دیپلماسی برآمده از شخصیت غیرقابل پیش‌بینی ترامپ، شخصی‌سازی، مسایل کاری و سیاسی و تکیه بر جنگ روانی است. بر همین مبنا بود که او در دوره نخست ریاست جمهوری‌اش گاه از «نابودی کامل ایران» سخن می‌گفت گاه از «مذاکره بدون پیش شرط» و در تصمیم‌گیری‌هایش به عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا به جای مشورت با نهادهای امنیتی و وزارت خارجه به سراغ حلقه نزدیکان مورد اعتماد خود مثل جان بولتون می‌رفت و همچون اکنون، ویتکاف را که سابقه‌ای در سیاست ندارد اما دوست قدیمی اوست برای مذاکراه با ایران استفاده می‌کند. او همچنین برهمین مبنا از بستر فضای مجازی برای طرح تهدیدهای خود استفاده می‌کند تا علاوه بر رساندن پیام خود به ایران از آنها برای مصرف داخلی هم بهره ببرد.
دونالدِ خودشیفته
به گواه بسیاری از نزدیکان ترامپ، او فردی خود شیفته است و این بخش از شخصیت او نیز در دیپلماسی‌اش در قبال ایران همواره قابل مشاهده بوده است. ترامپ در دور اول ریاست جمهوری‌اش برجام را «بدترین توافق تاریخ» می‌نامید و سپس تصمیم به خروج از این توافق گرفت زیرا معتقد است تعهدات بین‌المللی تنها تا زمانی معتبر هستند که منافع او را تأمین کنند.
او همچنین زمانی که مدعی می‌شود می‌خواهد به توافقی بهتر از توافق اوباما با ایران دست یابد و مدعی می‌شود قطعاً چنین توافقی انجام خواهد شد، دچار همین خودشیفتگی است و بر همین مبنا به نظر می‌رسد بیشتر به‌دنبال «توافقی نمادین و رسانه‌ای» است تا یک چارچوب بلندمدت حقوقی یا استراتژیک.
شناخت شخصیت ترامپ، راهی برای مذاکره
با نگاهی به این ویژگی‌های شخصیتی ترامپ بهتر می‌توان درک کرد چرا سیاست‌خارجی او همیشه چه در دور نخست و چه در این دور، مانند سوار شدن بر چرخ و فلک و سرگیجه‌آور است. همچنین بادقت در این ویژگی‌ها می‌توان سیاست آمریکا در قبال ایران در این دوره از ریاست جمهوری ترامپ را بررسی و جدی بودن تهدیدهای او در قبال غنی‌سازی اورانیوم در خاک ایران را پیش‌بینی کرد.
