ادعای رسانه‌های غربی از گزارش آژانس
بنابر گزارش خبرگزاری آسوشتدپرس، در گزارش محرمانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که امروز (شنبه) منتشر شد، ادعا شده است که ایران ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود در سطوح بالا را افزایش داده و از تهران خواسته شده است که فوراً مسیر خود را تغییر دهد و با تحقیقات آژانس همکاری کند.
برخی منابع خبری از تهیه و انتشار گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره ذخایر اورانیوم غنی شده ایران خبر دادند گزارشی که هنوز آژانس خود به طور رسمی آن را منتشر نکرده اما همچون دفعات قبل و برخلاف عرف آژانس مبنی بر محرمانه بودن گزارشات به رسانه‌های غربی درز کرده است. بنابر اطلاعاتی که رویترز در این گزارش که کمتر از ده روز مانده به نشست شورای حکام منتشر شده، ایران علاوه بر فعالیت‌های پنهان هسته‌ای، میزانی از اورانیوم غنی شده را در سه محلی که مدت‌ها تحت بازرسی بوده‌اند، تولید کرده است. این گزارش همچنین تاکید کرده این سه مکان شناخته شده و دیگر مکان‌هایی که وابسته به آنها بخشی از برنامه تأسیسات هسته‌ای ایران هستند که ایران درباره آنها پیشتر اطلاعاتی ارائه نکرده بوده است.
این ادعاها در حالی مطرح می‌شود که ایران بیشترین حجم بازرسی‌های هسته‌ای را در دنیا پذیرا است و تاکنون هیچ سند معتبری از انحراف برنامه هسته‌ای ایران ارائه نشده است. با این حال براساس گزارش ادعایی اخیر، آژانس همکاری ایران با بازرسان خود را «کمتر از حد رضایت‌بخش» توصیف کرده است.
این گزارش هنوز بطور رسمی اعلام نشده و باید دید اطلاعاتی که خبرگزاری‌های غربی به آن دست یافته‌اند تا چه حد صحت دارد. اما این انتظار طولانی نخواهد بود زیرا آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بنا دارد تا پیش از نشست شورای حکام که دوشنبه آینده (19 خردادماه) برگزار می‌شود، گزارش خود درباره تأسیسات هسته‌ای ایران را منتشر کند.
در نشست قبلی شورای حکام در 2 آذر 1403، قطعنامه پیشنهادی ۳ کشور اروپایی با ۱۹ رأی موافق، ۳ رأی مخالف و ۱۲ رأی ممتنع به تصویب رسید. در این قطعنامه بر نگرانی‌ها مبنی بر اینکه مواد هسته‌ای اعلام نشده در چندین مکان اعلام نشده در ایران وجود داشته و ناشناخته بودن مکان‌های فعلی آن برای آژانس و ارزیابی وی مبنی بر اینکه مواد هسته‌ای مورد استفاده در ایران طبق مقررات توافقنامه پادمان NPT ایران اعلام نشده، تأکید شده بود.
این در حالی است که تروئیکای اروپایی موسوم به E3 شامل آلمان، فرانسه و انگلیس اکنون چندین ماه است که ایران را تهدید به فعال کردن مکانیسم ماشه کرده‌اند. مکانیسم ماشه که یکی از بندهای برجام است به طرف غربی اجازه می‌داد در صورت تخطی ایران از تعهدات خود همه تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را که در جریان برجام از این کشور برداشته شده بود، دیگر بار بازگرداند.
سه کشور اروپایی در هفته‌های گذشته نیز اعلام کرده بودند اگر گزارش آژانس تردیدهای آنها درباره میزان تعهد ایران به غنی‌سازی را به یقین تبدیل کند طرحی را به شورای حکام تحویل خواهند داد که برای اولین بار در نزدیک به دو دهه گذشته برعدم پایبندی ایران به تعهداتش در حوزه منع گسترش تسلیحات هسته‌ای تأکید می‌کند و بر اساس آن این اقدام می‌تواند بهانه آنها برای فعال کردن مکانیسم ماشه باشد. این در حالی است که این اقدام می‌تواند، منجر به تخریب مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا شود. مذاکراتی که اروپا از روز نخست آن خواهان حضور در مذاکرات بود اما آمریکا دربرابر درخواست آنها مقاومت می‌کرد.
چنانچه این گزارش واقعیت داشته باشد می‌تواند تاثیر منفی بزرگی بر مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا داشته باشد و تا مرز تخریب آن نیز برود. ایران بارها گفته که هرگونه استفاده اروپا از مکانیسم ماشه یا ارسال پرونده ایران به شورای امنیت را با پاسخی محکم مواجه خواهد کرد. ایران بارها اعلام کرده حرکت به سمت تسلیحات هسته‌ای در دکترین نظامی‌اش قرار ندارد و فعالیت‌های هسته‌ای خود را صرفاً با اهداف صلح‌آمیز دنبال می‌کند.
