مرد سایه مذاکرات پایان جنگ غزه کیست؟
بشاره بحبح که میانجیگری آرامش نقش مهمی در آزادی سرباز اسرائیلی دارای تابعیت آمریکایی، «عیدان الکساندر»، توسط حماس ایفا کرد، نفوذ گستردهای پشت پرده نزد دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا و مقامهای بلندپایه دولتش دارد.

خانواده بحبح در جریان اشغال فلسطین در سال ۱۹۴۸ ناچار به فرار به اردن شدند اما دو سال بعد به قدس قدیم بازگشتند؛ جایی که وی در سال ۱۹۵۸ در آن بهدنیا آمد.
او در ایالات متحده در دانشگاه بریگهام یانگ در ایالت یوتا تحصیل کرد و سپس با دریافت بورس تحصیلی، در رشته علوم سیاسی و اقتصاد در دانشگاه هاروارد ادامه تحصیل داد و در سال ۱۹۸۱ موفق به دریافت مدرک کارشناسی ارشد در مطالعات خاورمیانه و روابط بینالملل شد و در سال ۱۹۸۳ دکترای خود را در زمینه مسائل امنیت منطقهای دریافت کرد.
بحبح در ادامه بهعنوان استاد دانشگاه هاروارد به تدریس مسائل خاورمیانه پرداخت و همچنین معاون مؤسسه مطالعات خاورمیانه این دانشگاه بود. او عضوی از هیات فلسطینی حاضر در مذاکرات چندجانبه صلح درباره کنترل تسلیحات و امنیت منطقهای بین سالهای ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۳ بود.
بحبح مسیر خاصی برای ارتباط خود با سیاست و مسئله فلسطین در آمریکا ترسیم کرد؛ کشوری که با اسرائیل رابطهای «فولادین» دارد.
تغییرات مواضع سیاسی
با وجود آنکه بحبح در آغاز فعالیت سیاسیاش در آمریکا از حزب دموکرات حمایت میکرد، در مرحلهای جدید تصمیم گرفت از دونالد ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری پشتیبانی کند. او با همراهی دیگر عربهای آمریکایی کمپین «عربها برای ترامپ» را راهاندازی کرد و در پیروزی ترامپ بر رقیب دموکراتش، معاون سابق رئیسجمهور، کامالا هریس، نقش داشت؛ نتیجهای که برای ترامپ رضایتبخش بود.
بحبح اخیراً فاش کرد در انتخابات سال ۲۰۱۶ به بهدلیل نارضایتی از حزب دموکرات و سیاستهای باراک اوباما در خاورمیانه به ترامپ رأی داده اما پس از آنکه ترامپ سفارت آمریکا را به قدس منتقل کرد و حاکمیت اسرائیل بر جولان را بهرسمیت شناخت، در انتخابات ۲۰۲۰ به جو بایدن رأی داد.
با این حال، او در سال ۲۰۲۴ تصمیم گرفت سازمانی با نام «عربهای آمریکایی برای ترامپ» تأسیس کند، بهعنوان واکنشی به سیاستهای بایدن و دولتش که آنها را از زمان حملات ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به حماس، حامی اسرائیل توصیف کرده بود.
محور میانجیگری پایان جنگ
با این حال، دیدگاهها و تحلیلهای بحبح درباره روابط آمریکا با فلسطینیها و اسرائیلیها همچنان محتاطانه باقی ماندهاند. این وضعیت سرانجام به ایفای نقشی جدید در آزادی «عیدان الکساندر» منجر شد؛ آزادیای که بدون هیچگونه امتیاز متقابلی از سوی اسرائیل انجام شد. در این عملیات، بحبح حلقه اصلی میانجیگری میان دولت ترامپ و رهبران حماس بود.
شایان ذکر است حمایت بحبح از ترامپ پس از فوریه ۲۰۲۴ به دلیل اعلام برنامه ترامپ برای کوچ اجباری مردم غزه تبدیل به یک چالش شد.
بحبح در اینباره گفت: «نمیتوان مردم را برای خوشایند اسرائیل از سرزمینشان ریشهکن کرد. این کار غیر قابل قبول است و هرگز با آن موافقت نخواهیم کرد». او سپس نام سازمان خود را به «عربهای آمریکایی برای صلح» تغییر داد.
بر اساس گزارش وبسایت «آکسیوس»، حماس با بحبح که بهعنوان «میانجی غیرمنتظره» شناخته شد، تماس گرفت تا برای آزادی عیدان الکساندر مذاکرات محرمانه را آغاز کند.
یک مقام اسرائیلی اعلام کرد در جریان این ارتباط، حدود ۲۰ پیام میان طرفین مبادله شد که شامل تماسها و پیامهای متنی بود که در دو هفته گذشته برای بحبح ارسال شده بودند. او همچنین با «خلیل الحیه»، مذاکرهکننده ارشد حماس گفتوگو کرده است.
این مقام افزود: فرستاده آمریکا در امور خاورمیانه، «استیو ویتکوف»، با کمک مقامهای قطری و بحبح موفق شد حماس را متقاعد کند که آزادی بدون قیدوشرط الکساندر، تأثیر زیادی بر ترامپ خواهد گذاشت.
یک مقام فلسطینی نیز گفته است دولت ترامپ به حماس اطلاع داده در صورت آزادی الکساندر، ایالات متحده برای برقراری آتشبسی ۷۰ تا ۹۰ روزه تلاش خواهد کرد. این بازه زمانی از پیشنهادهای قبلی برای آزادی ۱۰ گروگان طولانیتر است، همچنین مذاکراتی برای رسیدن به توافق نهایی در جریان این آتشبس آغاز خواهد شد و آمریکا، قطر و مصر تضمین خواهند داد تا زمانی که مذاکرات ادامه دارد، جنگی درنگیرد.
هر چند جنبش حماس با آزادی بی قید و شرط عیدان الکساندر موافقت کرد اما مذاکرات دوحه همچنان در بن بست قرار دارد و روند کشتار و محاصره مردم نوار غزه همچنان ادامه دارد.