ضربه سنگین «اینترنت ایران» به اقتصاد دیجیتال

به گزارش گروه اقتصادی آوش، ایران با حدود ۸۰ میلیون نفر جمعیت یکی از بزرگترین بازارهای آنلاین در خاورمیانه به‌شمار می‌رود. با این حال محدودیت‌های اینترنتی و مشکلات مربوط به دسترسی به سرویس‌های بین‌المللی به‌شدت بر این بازار تاثیر گذاشته است. 

طبق گزارش‌های مرکز آمار ایران در سال ۱۴۰۳، حدود ۴۰ درصد از کسب‌وکارهای آنلاین در ایران از کاهش سرعت اینترنت و مشکلات دسترسی به وب‌سایت‌های خارجی شکایت کرده‌اند.

این مشکلات نه تنها کارایی کسب‌وکارها را کاهش داده بلکه باعث نارضایتی مشتریان نیز شده است. طبق نظرسنجی که از ۵۰۰ کسب‌وکار آنلاین در کشور انجام شد، ۶۵ درصد از آن‌ها اعلام کرده‌اند که کاهش سرعت اینترنت باعث کاهش میزان فروش و کاهش تعامل با مشتریان شده است.

کسب و کارهای ایرانی در محاصره محدودیت‌ها

یکی از بیشترین آسیب‌هایی که کسب‌وکارهای ایرانی از مشکلات اینترنتی متحمل شده‌اند، کاهش درآمد و افت فروش است. بسیاری از کسب‌وکارهای آنلاین که به‌ویژه از پلتفرم‌های خارجی برای فروش محصولات خود استفاده می‌کردند، حالا با مشکلات زیادی در این زمینه روبه‌رو هستند.

آمارها نشان می‌دهند که در سال ۱۴۰۳، ۳۵ درصد از کسب‌وکارهای آنلاین ایرانی به دلیل مشکلات اینترنتی و محدودیت‌های اعمال‌شده بر روی پلتفرم‌های خارجی با کاهش ۲۵ درصدی در میزان درآمد خود مواجه شده‌اند. این کاهش درآمد به‌ویژه در بخش‌های فروش آنلاین، آموزش دیجیتال و تبلیغات اینترنتی بیشتر نمایان است.

اینترنت ایران یک تهدید بزرگ است

در حالی که کسب‌وکارهای آنلاین در بسیاری از کشورها به‌عنوان محرک اصلی رشد اقتصادی شناخته می‌شوند، محدودیت‌های اینترنتی در ایران به‌طور مستقیم موجب کاهش رقابت‌پذیری و حتی شکست بسیاری از آن‌ها شده است. به‌ویژه در بخش استارتاپ‌ها که رشد سریع و استفاده از تکنولوژی‌های جدید از ارکان اصلی موفقیت آن‌ها است، مشکلات اینترنتی به یک مانع جدی تبدیل شده‌اند.

طبق گزارش بانک جهانی، در سال ۱۴۰۳، بیش از ۵۰ درصد از استارتاپ‌های فعال در ایران به مشکلات اینترنتی اشاره کرده‌اند و از هر ۱۰ استارتاپ ایرانی، ۴ تای آن‌ها به دلیل محدودیت‌ها مجبور به کاهش فعالیت‌های خود یا حتی تعطیلی شده‌اند. این رقم نشان‌دهنده تهدید جدی برای اکوسیستم استارتاپی در کشور است.

جامانده از بازارهای بین‌المللی

یکی دیگر از مشکلات جدی کسب‌وکارهای ایرانی به محدودیت دسترسی به پلتفرم‌ها و خدمات خارجی مربوط می‌شود. بسیاری از کسب‌وکارها برای توسعه برند خود و دستیابی به بازارهای جهانی نیاز دارند که به سرویس‌هایی مانند گوگل آنالیتیکس، تبلیغات گوگل، فیسبوک، اینستاگرام و دیگر پلتفرم‌های بین‌المللی دسترسی داشته باشند.

محدودیت‌ها و فیلترینگ این پلتفرم‌ها نه تنها مانع از ارتقاء کسب‌وکارهای ایرانی در سطح جهانی می‌شود بلکه باعث کاهش اعتماد به‌نفس و امید در صاحبان کسب‌وکارهای کوچک و متوسط شده است.

بر اساس گزارش‌های شرکت‌های تحقیقاتی مانند Statista و DataReportal، تنها ۲۵ درصد از کسب‌وکارهای ایرانی قادر به استفاده بهینه از پلتفرم‌های بین‌المللی برای تبلیغات و بازاریابی هستند. این عدد در مقایسه با کشورهای دیگر بسیار پایین است.

ایران در رده ۹۸ از ۱۰۰ کشوری که اینترنت نامناسب دارد

کیفیت اینترنت ایران در وضعیتی بحرانی قرار دارد. باوجود تلاش‌های صورت‌گرفته برای رفع محدودیت‌های فنی کیفیت اینترنت در مقایسه با دیگر کشورهای منطقه بسیار پایین است. ایران از لحاظ سرعت اینترنت و قابلیت دسترسی به سرویس‌های آنلاین در رده‌های بسیار پایینی قرار دارد.

طبق داده‌های گزارش Google Crux و OONI، ایران در رده ۹۸ از ۱۰۰ کشور قرار دارد که به طور مشخص نشان‌دهنده وضعیت نامطلوب اینترنت در کشور است. همچنین طبق بررسی‌های کارشناسان اینترنت ایران پس از چین محدودترین اینترنت در جهان است. این وضعیت ناشی از قطع کامل، منطقه‌ای یا کنترل شده اینترنت، فیلترینگ گسترده و تحریم‌های بین‌المللی است.

نیاز به اصلاحات و تغییرات اساسی

محدودیت‌های اینترنتی در ایران به‌ویژه در سال‌های اخیر ضربه‌های بزرگی به کسب‌وکارهای آنلاین زده است. کاهش سرعت اینترنت و فیلترینگ پلتفرم‌ها و سرویس‌های خارجی توسعه و پایداری کسب‌وکارهای ایرانی را تهدید می‌کند. برای جلوگیری از تداوم این روند منفی نیاز به اقداماتی جدی در جهت بهبود دسترسی به اینترنت با کیفیت و برداشتن محدودیت‌های غیرضروری است.

حمایت از استارتاپ‌ها، کسب‌وکارهای آنلاین و تقویت زیرساخت‌های اینترنتی نه‌تنها به نفع فعالان اقتصادی است، بلکه به تقویت اقتصاد دیجیتال و تبدیل ایران به یک بازیگر بزرگ در بازارهای جهانی کمک خواهد کرد. در غیر این صورت ادامه روند فعلی می‌تواند منجر به افت بیشتر در رشد اقتصادی و شکست کسب‌وکارهای آنلاین شود.