با افزایش قدرت نیروهای تحت حمایت امارات، سرنوشت یمن چه خواهد شد
تصرف حضرموت و استان المهره به وضوح اهداف متفاوت عربستان و امارات را در حوزه یمن آشکار کرد.
شورای انتقالی جنوب یمن، جنبش جداییطلب مورد حمایت امارات روز پنجشنبه استان المهره دومین استان بزرگ این کشور را به تصرف خود درآورد و بر نیروهای مورد حمایت عربستان پیروز شد. آنها همچنین پرچم یمن جنوبی را بر فراز ساختمانها و جادههای بخشهایی از حضرموت به اهتزاز درآوردند.
به گزارش میدلایست آی، حضرموت حدود یک سوم خاک یمن را تشکیل می دهد و ۸۰ درصد از ذخایر اندک نفتی این کشور را در خود جای داده است. استان المهره نیز با داشتن دو گذرگاه مرزی صیرفت و شحن با عمان و نیز طولانیترین خط ساحلی یمن بهطول حدود ۵۶۰ کیلومتر، اهمیت راهبردی ویژهای دارد.
در همین ارتباط روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز در تحلیلی با تاکید بر اینکه یورش شورای انتقالی جنوب یمن به المهره و حضرموت میتواند پس از سالها بنبست، دوباره درگیریها در این کشور را شعلهور کند، نوشت: یمن سالها است در جنگ داخلی چندجانبه و پیچیدهای گرفتار شده است. در شمال آن حوثیها حکومت میکنند و در جنوب، گروههای مسلح مختلف و دولت بهرسمیت شناخته شده از سوی نهادهای بینالمللی که در چند سال اخیر در وضعیت نه جنگ، نه صلح قرار داشتند.
اما شورای انتقالی جنوب با پیشرویهایی که در هفته گذشته در دو استان المهره و حضرموت داشت، توانست برتری قابل توجهی نسبت به گروههای رقیب پیدا کند.
سران این گروه، رخدادهای این هفته را برای «بازگرداندن امنیت» ضروری توصیف کردهاند اما واقعیت این است که این پیشرویها فقط با هدف ایجاد یک کشور مستقل در جنوب انجام شده و میتواند جنگ داخلی این کشور را دیگر بار شعلهور کند.
گروههای حاضر در جنوب یمن
در بخش جنوبی یمن سه گروه فعال هستند. اولین آنها دولت بهرسمیتشناختهشده بینالمللی است که در عدن مستقر شده و با وجود رسمی بودن موقعیت آن از قدرت محدودی برخوردار است. این دولت توسط «شورای رهبری ریاستجمهوری» که گروهی هشت نفره است، اداره میشود. اما اعضای این گروه اهداف متفاوتی دارند.
شورای انتقالی جنوب که پیشرویهای چند روز اخیر را رقم زد، قدرتمندترین جناح در جنوب یمن محسوب میشود. این شورا در سال ۲۰۱۷ با حمایت امارات تأسیس شد و هدف خود را احیای یک دولت مستقل در جنوب یمن اعلام کرد. مکانی که از سال 1967 تا 1990 دولتی مستقل به نام «جمهوری دموکراتیک خلق یمن» در آن وجود داشت. این دولت سال ۱۹۹۰ با جمهوری عربی یمن در شمال ادغام شد.
سومین گروه حاضر در جنوب یمن نیز اتحاد قبایل حضرموت است که در تکاپوی دستیابی به خودمختاری بیشتر و سهم بزرگتری از درآمد نفت برای مردم حضرموت هستند. رهبری این گروه را «عمر بن حبرش» در دست دارد. کسی که شورای انتقالی جنوب اعلام کرد، روز پنجشنبه نیروهای او را شکست داده است.
درگیریها چرا تشدید شد؟
حضرموت در سالهای اخیر تحت کنترل مجموعهای از گروههای مسلح از جمله شورای انتقالی جنوب و نیروهای نظامی وابسته به دولت بود. اما در ماه ژانویه، بعد از اینکه شبهنظامیان قبیلهای تحت حمایت عربستان کنترل میادین نفتی در این استان را به دست گرفتند، نفت دولت را قطع کردند و خواهان سهم بیشتری از ثروت نفتی یمن و همچنین زندگی بهتری برای ساکنان این استان شدند.
قطع نفت دولت باعث خاموشی گسترده برق در این کشور شد و در پی آن شورای انتقالی جنوب با سوءاستفاده از این خللها و کاستیها، عملیات خود برای پیشروی در جنوب یمن را کلید زد.
حالا چه میشود؟
واقعیت این است، با توجه به پیچیدگیهای فراوان در عرصه سیاسی و نظامی یمن، پیشبینی درباره آنچه در آینده رخ خواهد داد، دشوار است. «عمر بیده»، مقام ارشد شورای انتقالی جنوب، در یک نشست خبری آنلاین در روز پنجشنبه گفت که آنها در حال رایزنی با شرکای یمنی و بینالمللی هستند تا مشخص شود آیا باید عملیات زمینی هماهنگی علیه حوثیها انجام دهند یا نه.
اگر چنین اتفاقی بیفتد، عملاً جنگ داخلی یمن دوباره شعلهور خواهد شد.
امارات یا عربستان؛ چه کسی برنده خواهد بود؟
تصرف حضرموت و استان المهره به وضوح اهداف متفاوت عربستان و امارات را در حوزه یمن آشکار کرد. این دو کشور زمانی برای بیرون راندن حوثیها از یمن متحد بودند و با هم همکاری میکردند، اما سیاست خارجی آنها حداقل در حوزه یمن در سالهای اخیر از هم فاصله گرفته است و تحرکات این هفته شورای انتقالی جنوب نیز میتواند نشانهای از کاهش چشمگیر نفوذ عربستان در حضرموت باشد.
هرچند اولویتهای دولت امارات در یمن مبهم است، اما تحلیلگران معتقدند رهبران اماراتی در تلاشند تا هلالی از نفوذ در امتداد سواحل جنوبی یمن ایجاد کنند و به این ترتیب با در اختیار گرفتن بنادر و جزایر استراتژیک مسیرهای تجارت دریایی را کنترل کنند.
