بازنشستگان منعی برای فعالیت در پلتفرم‌های تاکسیرانی ندارند
این روزها که موضوع بیمه رانندگان تاکسی‌های اینترنتی بدل به یکی از موضوعات داغ شده. شایعاتی مبنی بر قطع مستمری بازنشستگان فعال در پلتفرم‌های تاکسی‌های اینترنتی منتشر شد که مورد اعتراض بسیاری از بازنشستگان قرار گرفت. در همین زمینه محمد ابراهیم جواهری، معاون حقوقی، مجلس و امور بین‌الملل سازمان تأمین اجتماعی در گفت‌وگو با آوش ضمن رد این شایعات به تشریح طرح اصلاح قانون بیمه اجتماعی رانندگان پرداخته است.
در جریان بررسی طرح اصلاح قانون بیمه اجتماعی رانندگان، سازمان تأمین اجتماعی تلاش دارد تا دامنه پوشش بیمه‌ای خود را به قشر وسیعی از رانندگان پلتفرم‌های اینترنتی گسترش دهد. این طرح که در مرحله پیش‌نویس قرار دارد، با هدف رفع خلأهای موجود در بیمه رانندگان بخش خصوصی و دیجیتال طراحی شده است.
در همین رابطه، محمد ابراهیم جواهری، معاون حقوقی، مجلس و امور بین‌الملل سازمان تأمین اجتماعی، درباره جزئیات این طرح توضیحاتی ارائه می‌کند. او می‌گوید: «در این طرح، رانندگان پلتفرم‌های مجازی که شامل بیمه تامین اجتماعی نیستند که یا با نرخ ۲۷ درصد هستند یا توان پرداخت ندارند و از مزایای این قانون نمی‌توانند استفاده کنند، هم نرخ حق بیمه مشخص شده و هم اینکه از این مزایا با پرداخت حق بیمه معادل ۱۳.۵ درصد دستمزد میتوانند بهره‌مند شوند.»
به گفته جواهری، این بخش از طرح به‌ویژه برای رانندگان تاکسی‌های اینترنتی که سهم بالایی در حمل‌ونقل شهری دارند و از پوشش بیمه‌ای محروم بوده‌اند، طراحی شده است. هدف آن است که با کاهش سهم بیمه پرداختی، مشارکت رانندگان افزایش یابد.
او می‌افزاید: «مابقی آن ۲۷ درصد حق بیمه، از ۲.۵ درصد اضافه بر کرایه حمل بار یا ۴ درصد به کرایه سفر اضافه خواهد شد و از طریقی به درگاه الکترونیک و به یک حساب اختصاصی در سازمان تامین اجتماعی پرداخت خواهد شد.»
بر اساس توضیحات او، این سازوکار موجب می‌شود که رانندگان مجبور نباشند کل سهم بیمه را به‌تنهایی پرداخت کنند و بخش دیگری از آن به‌صورت خودکار از محل کرایه‌ها تأمین شود.
جواهری همچنین ادامه می‌دهد: «در نظر داشته باشید که در این پیش نویس یک تلورانس دو درصدی مشخص شده است که ممکن است آن ۲.۵درصد به ۰.۵درصد و یا ۴ درصد به ۲ درصد کاهش پیدا کند. یعنی ممکن است منابع این طرح زیاد و مازاد باشد که اگر منابع این طرح با کسری مواجه شود، برای تمام این رانندگان می‌تواند ۲درصد به این اعداد اضافه شود.»
او در این بخش تأکید می‌کند که انعطاف‌پذیری مالی طرح به گونه‌ای در نظر گرفته شده است تا در صورت تغییر شرایط اقتصادی یا افزایش منابع، امکان تنظیم نرخ‌ها وجود داشته باشد.
معاون حقوقی سازمان تامین اجتماعی درباره سازوکار قانونی دریافت این سهم بیمه‌ها می‌گوید: «این سهم بیمه‌ها در حساب‌های تفکیک شده‌ای قرار می‌گیرد که قانونگذار تامین اجتماعی را ملزم کرده است تا هر سه ماه یک‌بار به کمیسیون اجتماعی مجلس پاسخگو بوده و گزارش دهد و در صورت تخلف از این دستورالعمل، سازمان تامین اجتماعی مورد مجازات کیفری قرار خواهد گرفت؛ چرا که این هزینه‌ها باید صرفا بابت حق بیمه رانندگان باشد.»
جواهری در ادامه، شفافیت مالی و پاسخگویی سازمان را از نقاط قوت طرح عنوان می‌کند. به گفته او، تفکیک حساب‌ها و ارائه گزارش دوره‌ای به مجلس مانع از انحراف منابع مالی خواهد شد.
معاون حقوقی سازمان تأمین اجتماعی درباره تعیین تکلیف رانندگان پاره‌وقت می‌گوید: «در این پیش‌نویس، رانندگانی که به صورت پاره وقت فعالیت می‌کنند، میتوانند از مزایا قانون تامین اجتماعی استفاده کنند و آن ۱۳.۵درصد سهم بیمه را پرداخت کنند و عملا مطابق ماده ۳۴ قانون تامین اجتماعی میتوانند از موضوع چند کارگاهی استفاده کنند. یعنی با توجه به پرریسک بودن این شغل، می‌تواند از تمام مزایای از کارافتادگی، بازنشستگی و.. به عنوان دومین یا چندمین کارگاه استفاده کند.»
او با بیان اینکه فعالیت رانندگان پاره‌وقت بخش قابل توجهی از اشتغال پلتفرمی را تشکیل می‌دهد، می‌گوید این تصمیم می‌تواند موجب افزایش امنیت شغلی و بیمه‌ای این افراد شود.
جواهری در ادامه درباره وضعیت بازنشستگانی که در پلتفرم‌های تاکسیرانی اینترنتی فعالیت می‌کنند، می‌افزاید: «متن دیگری در این خصوص تدوین شده است که بازنشستگانی هم که الان به صورت تمام وقت یا پاره وقت در این پلتفرم‌ها فعالیت می‌کنند، بدون قطع شدن مستمری‌شان صرفا با معافیت حق بیمه ۱۳.۵درصد، فعالیت‌شان در این پلتفرم‌ها بلامانع خواهد بود.»
این بخش از طرح با استقبال بازنشستگان روبه‌رو شده است؛ چرا که به آن‌ها اجازه می‌دهد بدون نگرانی از قطع مستمری، در پلتفرم‌های آنلاین فعالیت کنند.
به گفته جواهری، «در قوانین فعلی تعریف بازنشستگی این است که فرد بازنشسته اشتغال ندارد و یا اینکه زیر ۶۴ ساعت فعالیت دارد. لذا برای اینکه فعالیت آن‌ها در پلتفرم‌های تاکسیرانی اینترنتی قانونی شود و به مشکلی برنخورد، در این طرح برای آن‌ها بدون قطع مستمری، معافیت لحاظ شده است.»
او تأکید دارد که این تغییر نگاه در قانون‌گذاری می‌تواند گام مهمی در سازگار کردن قوانین تأمین اجتماعی با تحولات بازار کار دیجیتال باشد.
محمدابراهیم جواهری در خاتمه تاکید می‌کند: «این طرح هم از لحاظ مالی و هم از لحاظ توزیع بار مالی به شدت شفاف است. اگر افرادی ابهامی دارند که مبادا سازمان تامین اجتماعی این حق بیمه‌ها را در جای دیگه هزینه کند، متن این طرح تصریح کرده است که این اعداد صرفا بابت حقی بیمه رانندگان تاکسی‌های اینترنتی است.»
معاون حقوقی سازمان تأمین اجتماعی ابراز امیدواری کرد که اجرای دقیق و شفاف این طرح می‌تواند به ایجاد اعتماد عمومی میان رانندگان و سازمان بیمه‌گر منجر شود و گامی مؤثر در جهت عدالت اجتماعی باشد.
