ماجرای ناپدید شدن ۳ میلیون بیت‌کوین چیست؟+تصویر
بیش از ۳ میلیون بیت‌کوین به دلایل مختلف از بین رفته است. بخشی در صرافی‌ها به‌دلیل هک و ورشکستگی و بخشی دیگر در کیف‌پول‌هایی که مالکان‌شان رمز عبور خود را فراموش کرده‌اند.
داده‌های جدید منتشرشده توسط شرکت تحقیقاتی River نشان می‌دهد که نگهداری بیت‌کوین نسبت به دهه گذشته به‌طرز چشمگیری امن‌تر شده است. با وجود آن‌که بیش از ۱.۳ میلیون بیت‌کوین در جریان هک‌ها، ورشکستگی‌ها و تخلفات داخلی در صرافی‌ها از بین رفته، سرعت از دست رفتن دارایی‌های دیجیتال پس از سال ۲۰۱۵ به‌طور قابل توجهی کاهش یافته است.
بر اساس برآوردها، حدود ۱.۶ میلیون بیت‌کوین نیز در فرآیند نگهداری شخصی یا همان self-custody گم شده‌اند. این اتفاق معمولا به دلیل فراموشی کلید خصوصی، از بین رفتن کیف پول سخت‌افزاری یا عدم تهیه نسخه پشتیبان رخ می‌دهد.
گزارش River می‌افزاید که تنها ۱۰ درصد از مجموع این خسارات پس از سال ۲۰۱۵ به وقوع پیوسته است. داده‌ای که به گفته تحلیلگران، نشان‌دهنده بلوغ تدریجی زیرساخت‌های صنعت رمزارز است.
فروپاشی‌ها و هک‌های تاریخی
در صدر فهرست زیان‌های بزرگ، فروپاشی صرافی ژاپنی Mt. Gox قرار دارد که در سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ حدود ۸۵۰ هزار بیت‌کوین از کاربران خود را از دست داد. این رخداد به نقطه عطفی در تاریخ رمزارزها تبدیل شد و سبب ایجاد فشارهای نظارتی بی‌سابقه‌ای در بازارهای آسیایی و اروپایی شد.
در همان سال‌ها، پلتفرم‌های کوچکتری مانند Bitcoinica، Bitfloor و Bitomat نیز قربانی حملات سایبری شدند یا با ورشکستگی مالی مواجه شدند. با اینکه حجم بیت‌کوین از دست‌رفته در این پلتفرم‌ها کمتر از Mt. Gox بود، اما تأثیر روانی شدیدی بر اعتماد عمومی به نگهداری آنلاین دارایی‌های دیجیتال گذاشت.
در دهه بعد، با وجود بهبود امنیت، صرافی‌های بزرگی چون QuadrigaCX در کانادا، و در سال‌های اخیر FTX و Celsius بار دیگر با شکست‌هایی مواجه شدند که منجر به از بین رفتن میلیاردها دلار سرمایه شد. با این حال، برخلاف سال‌های ابتدایی، تعداد این رخدادها بسیار محدودتر و قابل‌کنترل‌تر شده است.
از دست رفتن در سکوت؛ بحران نگهداری شخصی
اگرچه هک‌ها و ورشکستگی‌ها در صدر اخبار قرار می‌گیرند، اما بخش بزرگ‌تری از زیان‌ها در سکوت اتفاق افتاده‌اند. بر اساس برآورد River، بیش از ۱.۶ میلیون بیت‌کوین – معادل بیش از ۸ درصد از کل موجودی این رمزارز – در فرآیند self-custody از بین رفته‌اند. مواردی چون گم شدن رمز عبور کیف پول‌ها، سوختن حافظه سخت‌افزاری یا حتی مرگ صاحبان بیت‌کوین بدون به‌جا گذاشتن راه دسترسی برای وارثان، از دلایل اصلی این پدیده به شمار می‌روند.
کسانی که به‌دنبال کنترل کامل بر دارایی خود هستند، معمولاً نگهداری شخصی را انتخاب می‌کنند. اما این روش با ریسک‌های فنی و انسانی همراه است که برخلاف تصور رایج، حتی بیشتر از نگهداری در صرافی‌ها می‌تواند زیان‌آور باشد.
افزایش استانداردها، کاهش ریسک‌ها
یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش زیان‌ها پس از سال ۲۰۱۵ را می‌توان در بهبود ساختارهای امنیتی، توسعه کیف پول‌های چندامضایی (multi-sig) و افزایش آگاهی کاربران دانست. همچنین، رشد شرکت‌های امانی (custodial firms) مانند Coinbase Custody یا BitGo که خدمات نگهداری امن و بیمه‌شده ارائه می‌دهند، ریسک‌پذیری را برای سرمایه‌گذاران سازمانی کاهش داده است.
در کنار آن، پروژه‌هایی چون آموزش مدیریت کلید خصوصی، نرم‌افزارهای بازیابی رمز و ساختارهای توزیع‌شده دسترسی نیز سهم بسزایی در بهبود امنیت کاربران شخصی ایفا کرده‌اند.
سایه رگولاتوری بر بازار
با وجود پیشرفت‌ها، تحلیلگران معتقدند که ریسک‌هایی مانند خطای انسانی، تهدیدات سایبری و فقدان قانون‌گذاری جامع همچنان بازار را تهدید می‌کند. سازمان‌هایی مانند SEC در ایالات متحده و FSA در ژاپن در حال بررسی راهکارهای جدیدی برای افزایش شفافیت و ایمنی در بازار ارزهای دیجیتال هستند.
به گفته «الکس سوانسون»، مدیر بخش تحلیل بلاک‌چین در River، «امنیت نگهداری بیت‌کوین نسبت به یک دهه قبل بسیار بیشتر شده، اما این بدان معنا نیست که خطر از بین رفته است. هرچه قیمت بیت‌کوین بالا می‌رود، وسوسه برای حمله نیز بیشتر می‌شود.»
تولد پانزده سالگی
در حالی که بیت‌کوین وارد پانزدهمین سال حیات خود می‌شود، تجربه‌های تلخ گذشته در قالب سقوط صرافی‌ها و زیان‌های میلیونی به مرور جای خود را به ساختارهای امن‌تر و بلوغ تکنولوژیک داده‌اند. با این‌حال، تصمیم درباره نحوه نگهداری – صرافی یا self-custody – همچنان یک دوگانه مهم برای کاربران دنیای رمزارز است.
