مهریه پس از فوت زن به والدین میرسد؟
متعارف است که طبق رسوم در زمان عقد نکاح برای زن مهریه تعیین شود که به این معناست که مرد، متعهد میشود مالی را در ازای ازدواج به زن بدهد و مرد موظف است این دین را به زن بپردازد، بنابراین در جواب این سوال که آیا فوت یا مرگ زن مهریه وی را ساقط میکند؟ باید گفت خیر؛ زیرا مهریه دینی است که بر ذمه مرد قرار گرفته و با فوت زن باطل نمیشود، به همین دلیل در صورت فوت کردن زن، شوهر وی مکلف است در صورت درخواست ورثه، این مهریه یا صداق را به ورثه زوجه متوفی مانند فرزندان یا والدین وی پرداخت کند.

طبق ماده ۹۴۰ قانون مدنی، هر کدام از زن و شوهر پس از مرگ، از آن یکی ارث میبرد.
نکته: حق مهریه زن فوت شده تنها اختصاص به زن دائم ندارد؛ بنابراین اگر زنی با عقد موقت یا صیغه نیز به زوجیت مردی در آمده باشد و فوت کند، باز هم ورثه اش میتوانند مهریه وی را مطالبه کنند که این موضوع در مقاله مهریه زن در عقد موقت به صورت کامل توضیح داده شده است.
مانند هر مال دیگر که به زن تعلق دارد، مهریه زن نیز پس از فوت به ورثهی وی تعلق میگیرد. با توجه به این که یکی از حقوق زن پس از ازدواج مهریهی او است، در صورتی که این حق را در زمان حیات از همسر خود دریافت نکرده باشد، در زمان پس از مرگ وی، تمامی وراث وی طبق قانون میتوانند آن را از زوج و یا از اموال ماترک وی مطالبه نمایند. به طور معمول وراث زوجه پس از مرگ برای دریافت سهم از مهریه را افراد زیر تشکیل میدهند:
زوج: اگر تنها ورثهی زن، همسرش باشد، تمام اموال زن از جمله مهریه به همسر به او تعلق مییابد و اگر تنها وارث وی نباشد، طبق قوانین انحصار وراثت، مالک بخشی از مهریه خواهد بود.
پدرو مادر زوجه: در صورتی که پدر و مادر زن در قید حیات باشند، از مهریه زن ارث میبرند.
فرزندان: فرزندان طبق قانون جزو وارثین محسوب شده و میتوانند سهم الارث خود را طبق سهم مشخص شده از مهریه مادر مطالبه نمایند.
سهم پدر و مادر از مهریه زن فوت شده
سهم پدر و مادر از مهریه زن فوت شده با توجه به شرایط ممکن است متفاوت باشد به این معنا که اگر زن فوت شده فرزند داشته باشد سهم پدر و مادر تغییر کرده و کمتر می شود و اگر زن فوت شده فرزند نداشته باشد سهم پدر و مادر بیشتر می شود.
همچنین اگر در ایام زناشویی رابطه جنسی و دخول بین زن و شوهر انجام نشده باشد نصف مهریه قابل وصول است که از این مقدار یک سوم به مادر و دو سوم به پدر، زن فوت شده تعلق می گیرد.
اما وقتی رابطه جنسی و دخول بین زوجین برقرار شده باشد مهریه او پس از فوت به صورت کامل، قابل وصول است در این وضعیت، اگر زن فوت شده، فرزند نداشته باشد یک سوم مهریه به مادر و دو سوم به پدر او تعلق می گیرد.
اما در صورتی که زوجه پس از فوت، فرزند داشته باشد در این وضعیت، پدر و مادر هر کدام یک ششم از مهریه را به ارث می برند و بقیه مهریه به دیگر وراث می رسد.
مهریه زن فوت شده دارای فرزند
مهریه زن فوت شده دارای فرزند به این شکل تقسیم می شود که پدر و مادر هر کدام یک ششم از اموال را به عنوان حق السهم به ارث می برند و بقیه اموال بر اساس جنسیت فرزندان بین آنها تقسیم می شود. به این معنا که یک سوم سهم الارث باقیمانده به فرزندان دختر و دو سوم آن به فرزندان پسر تعلق می گیرد.
همچنین یک چهارم مهریه در صورت وجود فرزند حق السهم شوهر است که از مبلغ کلی مهریه کسر می شود.
بنابراین اگر پدر و مادر زن فوت شده در قید حیات باشند هر کدام یک ششم از مبلغ کل مهریه زن فوت شده را به ارث می برد و یک چهارم آن به شوهر تعلق گرفته و بقیه مهریه بین فرزندان با توجه به نوع جنسیت تقسیم می شود، به این معنا که یک سوم مهریه به دخترها بر اساس تعداد و دو سوم به پسرها می رسد.
مهریه زن فوت شده بدون فرزند
مهریه زن فوت شده بدون فرزند از سوی وراث یعنی پدر و مادر قابل وصول است. روال گرفتن مهریه زن فوت شده بدون فرزند به این شکل است که اگر رابطه زناشویی و دخول بین طرفین انجام نشده باشد نصف مهریه به پدر و مادر می رسد که از این میزان یک سوم به مادر و دو سوم به پدر تعلق می گیرد.
اما اگر رابطه جنسی و دخول بین زوجین انجام شده باشد همه مهریه به صورت کامل قابل وصول است در این وضعیت نصف مهریه به عنوان سهم الارث به شوهر تعلق می گیرد و نصف دیگر به پدر و مادر زن فوت شده می رسد که از این میزان یک سوم به مادر و دو سوم به پدر تعلق می گیرد.
سهم شوهر از مهریه زن فوت شده
سهم شوهر از مهریه زن فوت شده به این شکل است که اگر زن فوت شده فرزند داشته باشد یک چهارم مهریه به عنوان سهم الارث به شوهر می رسد و از میزان بدهی مرد از مهریه کسر می شود.
اما اگر زن فوت شده فرزند نداشته باشد نصف مهریه به عنوان سهم الارث به شوهر تعلق گرفته و نیم دیگر به پدر و مادر زن فوت شده به ارث می رسد. به این معنا که از نصف مهریه، دو سوم به پدر و یک سوم به مادر او تعلق می گیرد.
مهریه زن فوت شده چگونه محاسبه میشود؟
دریافت مهریه به نرخ روز بر اساس ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی مقرر شده است که بر اساس آن، چنانچه مهریه وجه رایجی مانند پول نقد باشد، مهریه متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه در زمان پرداخت مهریه نسبت به سال اجرای عقد، محاسبه و پرداخت میشود که این موضوع تحت عنوان مهریه به نرخ روز شناخته میشود.
در واقع ، به دلیل تورم موجود در کشور، اگر مهریه زوجه وجه رایج (و نه مثلا سکه بهار آزادی یا خانه و …) بود، می توان بر اساس ارزشی که روز پرداخت مهریه دارد، آن را مطالبه و دریافت کرد. مرد نیز در صورتی که شرایط لازم برای پرداخت مهریه زن را نداشته باشد، می تواند اعسار از مهریه را اعلام کند.
در چه صورت مهریه بعد از فوت زن قسطی پرداخت میشود؟
مهریه بعد از فوت زن نیز جزو داراییهای زوجه محسوب میشود و به ورثه میرسد. ورثه زن میتوانند به نسبت سهم خود از این داراییها، آن را مطالبه کنند. شوهر نیز در صورت رابطه زوجیت ارث میبرد. با توجه به اینکه پرداخت مهریه بعد از فوت زن، بستگی به توان مالی زوج دارد، اگر زوج توان پرداخت مهریه زن فوت شده خود را نداشته یا توان مالی او ضعیف باشد و نتواند آن را یکجا پرداخت کند، میتواند درخواست اعسار بدهد و مهریه را تقسیط کند.
در صورت تمایل به دریافت مشاور حقوقی با شماره ۰۹۱۲۳۵۷۶۰۳۷ تماس حاصل فرمایید، با مشورت و راهنمایی وکیل مهریه در تهران زودتر به نتیجه خواهید رسید.
مدارک لازم برای مطالبه مهریه پس از فوت زن
وارثین زوجه باید مدارکی مانند گواهی حصر وراثت و عقدنامه زوجه به پیوست دادخواست خود، تقدیم دادگاه کنند.
حتی در شرایطی مانند قتل زوجه، مهریه ساقط نمیشود و ورّاث میتوانند به مطالبه و وصول آن اقدام کنند. تنها نکته در این قسمت این است که در صورتی که زوجه توسط زوج به قتل رسیده باشد، از سهم الارث مهریه محروم خواهد شد.
در صورتی که زوجه فوت شده باشد، مهریه به وراث به ارث میرسد؛ در این حالت ورثه مستحق دریافت اصل مبلغ مندرج در عقدنامه و نه ارزش روز آن به عنوان مهریه هستند. به دلیل این که این حق برای زوجه در نظر گرفته شده نه وراث وی، بنابراین این مبلغ بر مبنای ارزش روز محاسبه نمیشود.