دولت سیزدهم به دلیل توهم زمستان سخت، توافق هسته‌ای را امضاء نکرد/ طول کشید تا آقایان فهمیدند نمی‌توانند بیشتر از دولت روحانی در مذاکرات هسته‌ای امتیاز بگیرند
عضو کابینه دولت یازدهم گفت: در ابتدای دولت سیزدهم آقای باقری کنی، مسئول مذاکرات هسته‌ای بود. ابتدا تصور می‌کرد دولت آقای روحانی نتوانسته امتیازات لازم را بگیرد و امکان اخذ امتیازات بیشتری وجود دارد، پس از اینکه او چند دور مذاکره کرد، متوجه شد طرف مقابل به هیچ‌عنوان امتیاز بیشتری نسبت به دوره آقای روحانی نمی‌دهد.
علی جنتی، سفیر پیشین ایران در کویت و عضو کابینه دولت یازدهم، در گفت‌وگو با آوش در پاسخ به این سوال که زمان دولت مرحوم رئیسی در زمینه هسته‌ای مذاکراتی انجام شد ولی به نتیجه نرسید اما نبویان اظهار داشت در آن دوره مذاکرات صرفاً برای مذاکره بوده است. اکنون آقای روحانی در بیانیه اخیر خود از مذاکره با عنوان «تصمیم بزرگ» یاد کرده است. به نظر شما تصمیم بزرگ صرفاً مربوط به مذاکره است یا معطوف به توافق نیز می‌شود؟ گفت: در اسفند ماه سال ۱۳۹۹ که آقای عراقچی شش دور مذاکره با پنج کشور اروپایی انجام داده بود، متن توافق آماده امضاء بود. آقای دکتر روحانی هم تاکید بر امضای توافق داشت ولی دولت اجازه پیدا نکرد آن را امضا کند. هرچند در صورت توافق دولت بعدی از ثمراتش بهره‌مند می‌شد ولی موفق نشد و موضوع به دولت آقای رئیسی انتقال پیدا کرد.
باقری کنی فکر کرد روحانی نتوانسته امتیازات لازم را در مذاکرات هسته‌ای بگیرد
او افزود: در ابتدای دولت سیزدهم آقای باقری کنی مسئول مذاکرات هسته‌ای بود. ابتدا تصور می‌کرد دولت آقای روحانی نتوانسته امتیازات لازم را بگیرد و امکان اخذ امتیازات بیشتری وجود دارد. پس از اینکه او چند دور مذاکره کرد، متوجه شد طرف مقابل به هیچ‌عنوان امتیاز بیشتری نسبت به دوره آقای روحانی نمی‌دهد. این روند زمان زیادی برد تا آقایان فهمیدند نمی‌توانند امتیاز بیشتری بگیرند و خود را آماده توافق کردند. در یک مقطع توافقی هم صورت گرفت و آقای باقری کنی در جلسه غیرعلنی مجلس شورای اسلامی گزارش آن را ارائه و آن را توافق مناسبی توصیف کرد. برخی از روزنامه‌ها از جمله کیهان نیز این توافق را بسیار ستودند و عنوان کردند بهتر از توافقی است که در دولت آقای روحانی صورت گرفته بود.
دولت سیزدهم به دلیل توهم زمستان سخت توافق هسته‌ای را امضاء نکرد
جنتی تصریح کرد: قرار بود این توافق امضا شود و همه مقدمات کار فراهم شده بود اما ناگهان برخی از مشاوران تیم مذاکره‌کننده با توهم اینکه اکنون روسیه به‌دلیل اشغال اوکراین تحریم شده و صادرات نفت و گاز آن به اروپا قطع شده است بنابراین زمستان سختی در انتظار اروپاست گفتند اگر تا زمستان صبر کنیم امتیاز بیشتری خواهیم گرفت. زمستان گذشت ولی اروپا توانست نفت و گاز خود را از سایر منابع تأمین کند و کشورهای مقابل هم حاضر نشدند به میز مذاکره برگردند. بنابراین علت معوق ماندن توافق توهم طرف مذاکره کننده ایرانی بود که تصور می‌کرد می‌تواند با تأخیر امتیاز بیشتری به دست آورد.
منظور روحانی مذاکره برای مسائل هسته‌ای نیست چون تأسیسات هسته‌ای بمباران شدند
سفیر پیشین ایران در کویت اظهار کرد: آنچه آقای دکتر روحانی اخیراً درباره مذاکره مطرح کرد به نظر من تنها به موضوع هسته‌ای محدود نمی‌شود. تأسیسات هسته‌ای اساسی ما در نطنز و فردو بمباران شده و عملاً تا مدت‌ها قابل بازسازی نیست تا درباره آن مذاکره شود. استنباط بنده این است که آقای دکتر روحانی بر مذاکره جامع و همه‌جانبه برای حلوفصل همه مسائل موجود تأکید دارد. اکنون سه کشور اروپایی ضمن ارسال نامه‌ای به شورای امنیت تهدید کرده‌اند درصورت عدم توافق با ایران از مکانیسم ماشه استفاده خواهند کرد و فرصت زیادی نیز باقی نمانده و امکان دارد تا شهریورماه این اقدام عملی شود و همه تحریم‌ها برگردد و مجدداً به شرایط سخت سال‌های ۱۳۹۰ و ۱۳۹۱ بازگردیم. این تهدید جدی است. از سوی دیگر وضعیت کنونی نه جنگ و نه صلح است که پایدار هم نخواهد بود و هر لحظه امکان درگیری و تجاوز جدیدی از سوی رژیم صهیونیستی وجود دارد. بنابراین باید تدبیری اندیشید تا مسائل به نحوی حلوفصل که از وقوع جنگ جلوگیری شود.
جمهوری اسلامی ایران باید با آمریکایی‌ها وارد مذاکره شود
جنتی ادامه داد: باتوجه به فرصت اندک باقیمانده، به اعتقاد من جمهوری اسلامی ایران باید با آمریکایی‌ها وارد مذاکره شود و همه مشکلات فی‌مابین و اختلافات انباشته شده طی چهل سال گذشته را روی میز مذاکره بگذارد. اگر توافقی با آمریکا صورت گیرد نه اروپایی‌ها جرأت خواهند کرد از مکانیزم ماشه استفاده کنند و نه اسرائیل می‌تواند بدون چراغ سبز آمریکا مجددا آتش جنگ را شعله‌ور کند.
از مدت‌ها پیش پزشکیان به‌دنبال تغییر دبیر شورای عالی امنیت ملی بود
عضو کابینه دولت روحانی در واکنش به اینکه باتوجه به تغییر صورت‌گرفته در شورای عالی امنیت ملی و انتصاب آقای لاریجانی به عنوان دبیر این شورا به نظر شما امکان نشستن بر سر میز مذاکره و رسیدن به توافق فراهم خواهد شد و این تغییر به روند مذاکرات شتاب خواهد داد؟ اظهار کرد: انتصاب آقای لاریجانی به عنوان دبیر شورای عالی امنیت انتخاب بسیار به‌جا و شایسته‌ای است و از مدت‌ها پیش نیز رئیس‌جمهور به دنبال این تغییر بود و این انتصاب را باید به فال نیک گرفت. باتوجه به شناختی که از دکتر لاریجانی وجود دارد ایشان شخصیتی توانا و آشنا با مذاکرات دیپلماتیک است و می‌تواند نقش موثری برای حلوفصل مسائل مهم کشور ایفا کند.
قبلاً شورای عالی امنیت ملی برای رسیدن به توافق هسته‌ای سنگ‌اندازی می‌کرد
جنتی افزود: در زمینه مذاکرات هسته‌ای هم اکنون وزارت امور خارجه عهده‌دار این مسئولیت است. حتی اگر مستقیماً در مذاکرات حضور نداشته باشد اما مسئولیت دبیر شورا برای هماهنگی اقدامات و نظارت بر مذاکرات مثبت و مؤثر خواهد بود.
خطر اسرائیل همچنان باقی است
او در پاسخ به اینکه چقدر احتمال از سرگیری جنگ را می‌دهید؟ خاطرنشان کرد: جنگ ۱۲ روزه آزمایش سختی برای کشور بود که خوشبختانه جمهوری اسلامی از آن سرافراز بیرون آمد. هدف اسرائیل و آمریکا تغییر رژیم و براندازی بود و به همین منظور اقدامات گسترده‌ای انجام دادند. به عبارت دیگر هدف آنها از ترور فرماندهان نظامی، دانشمندان و بمباران محل برگزاری شورای عالی امنیت ملی تغییر رژیم بود و امید داشتند که با این اقدامات مردم به خیابان بیایند که در این زمینه، شکست خوردند. با این حال خطر اسرائیل همچنان باقی است و باید با تقویت نقاط ضعف گذشته و آمادگی بیشتر به سراغ حلوفصل مسائل رفت. امیدوارم تجربه گذشته ما را به این نتیجه رسانده باشد که در سیاست خارجی، تعامل با جهان و سیاست داخلی تجدید نظر شود که در آن صورت با تکیه بر مردم خطری کشور را تهدید نخواهد کرد.
درباره از سرگیری مذاکرات هسته‌ای هیچ طرح جدیدی ارائه نشده است
جنتی در پایان در واکنش به اینکه به نظر شما حاکمیت ضرورت حل‌و‌فضل همه مسائل با غرب را درک کرده و به این سمت حرکت کرده است؟ یادآور شد: اکنون بیش از ۴۰ روز از جنگ ۱۲ روزه گذشته است. من شخصاً در سیاست خارجی و داخلی هیچ‌گونه تغییری مشاهده نمی‌کنم. اگر قرار بود تغییری صورت گیرد، باید نشانه‌های آن نمایان می‌شد. در زمینه از سرگیری مذاکرات هسته‌ای هیچ طرح جدیدی برای حل مشکل ارائه نشده است. در داخل کشور نیز باوجود حمایت همه‌جانبه ملت ایران و حتی زندانیان سیاسی و باوجود انتظارات مردم، تغییری در سیاست داخلی نیز احساس نمی‌شود و نوعی حالت بلاتکلیفی وجود دارد، به ویژه در حوزه‌های اقتصادی رکود جدی دیده می‌شود.
