چرا ترامپ خواهان جنگ با ایران نیست؟

در یک هفته اخیر هرچه روزها و ساعت‌ها به نشست شورای حکام نزدیک می‌شدیم رسانه‌های اسرائیلی، مقامات آن و حامیان تل‌آویو در رسانه‌های غربی در تکاپو بودند تا سران آمریکا و اسرائیل را مجاب سازند برای حمله به ایران نباید وقت را تلف کرد. دیروز نشست شورای حکام برگزار شد و حداقل تا این لحظه تلاش‌های حامیان اسرائیل برای دمیدن در آتش جنگ ایران به نتیجه نرسیده است اما آیا ممکن است حمله به ایران در راه باشد؟ اگر نه، چرا؟ پیش‌تر نیز در آوش نوشته بودیم، اسرائیل بنابه‌دلایلی همچون عمق استراتژیک ایران، توان اندک نیروی هوایی خود برای انجام حمله‌ای در این مسافت، توان دفاعی محدودش و عدم همراهی کشورهای منطقه چالش‌های زیادی برای انجام حمله به ایران دارد.

اما از زمانی که آن گزارش نوشته شد، اسرائیل سد دیگری را هم پیش روی خود می‌بیند این سد دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکاست که در دو هفته اخیر اختلافات‌شان بر سر مسئله ایران علنی شده  و نگاه تیزبین ناظران و تحلیلگران نشان می‌دهد، ترامپ بنابه‌دلایلی حاضر نیست با خواسته‌های بنیامین نتانیاهو و حامیان او برای حمله به ایران، آن هم در میانه مذاکرات با تهران، همراهی کند.

نخست آمریکا و دیگر هیچ

همان‌طور که کریستوفر مک‌کالین، از اندیشکده دیفنس پریوریتیز، گفته است، دونالد ترامپ با خوی ناسیونالیستی خود و تعهدی که به سیاست «نخست آمریکا» دارد حتی حاضر است اسرائیل، شریک استراتژیک خود، را کنار بگذارد تا کشورش را وارد جنگی بی‌حاصل با ایران نکند.

شون ماتئو، کارشناس، در میدل ایست آی نیز نوشته است ترامپ برای اینکه وعده‌اش برای سیاست «نخست آمریکا» آسیبی نبیند تغییراتی در کابینه و مشاوران خود ایجاد و از جمله حامیان تندروی اسرائیل و دشمنان ایران را اخراج کرده است.

اخراج شدگان ترامپ

از جمله کسانی که ترامپ حکم به برکناری آنها داده اریک تراگر است که در شورای امنیت ملی آمریکا فعالیت می‌کرد و از کسانی است که نزدیک به اسرائیل و حامی آن به شمار می‌آ‌ید. نفر بعدی مراو کرن است که نگاهی به سابقه او در اندیشکده بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها نشان می‌دهد همکاری نزدیکی با وزارت دفاع اسرائیل داشته است. نفر بعدی مایک والتز نئوکان بود که تیم ترامپ برای مذاکره با ایران را تحت فشار بسیار گذاشته بود. همه این افراد کسانی بودند که نگاه تندی نسبت به ایران داشتند و رئیس‌جمهوری آمریکا آنها را باعث اختلال در سیاست‌های خود در قبال ایران می‌دید.

اما چرا ترامپ خواهان جنگ با ایران نیست؟

ترامپ بیش و پیش از هرچیز به وعده‌هایش فکر می‌کند. او در طول رقابت‌های انتخاباتی وعده داده بود پیام‌آور صلح به جهان خواهد بود و از سوی دیگر در آرزوی کسب دریافت جایزه نوبل صلح است.

تجارت یا سیاست؟

اما در کنار این دو مسئله همان‌طور که اشاره شد برای او آمریکا در مرکز همه‌چیز است و علاوه بر آن همواره اسلاف خود را بخاطر ادامه جنگ‌های افغانستان و عراق سرزنش کرده بنابراین نمی‌خواهد کشورش را وارد جنگی مشابه و حتی سخت‌تر از آن نبردها کند.

ضمن اینکه دونالد ترامپ تاجر است، بنابراین به سیاست از دریچه اقتصاد نگاه می‌کند. او ترجیح می‌دهد به جای جنگ با ایران، وارد معامله با آن شود ضمن اینکه می‌داند جایی که جنگ هست سرمایه‌گذاری به نابودی می‌رود. ترامپ که بواسطه قراردادهای اقتصادی روابط خوبی با اعراب دارد نمی‌خواهد سرمایه‌گذاری‌ها در این کشورها از بین برود.

بلومبرگ نیز در تحلیلی نوشت، تنگه هرمز نیز از دیگر دلایلی است که می‌تواند مانع حمله اسرائیل به ایران به‌دلیل نارضایتی ترامپ شود زیرا 35 درصد صادرات نفت و گاز جهان از این تنگه عبور می‌کند و طبیعتا نخستین واکنش ایران به هرگونه تهدیدی بستن این تنگه خواهد بود و چنین اقدامی می‌تواند بهای این دو کالای انرژی را به‌شدت افزایش دهد.

 ‌سیاستمداران بی‌عقل چراغ‌ها را خاموش می‌کنند

اینها تحلیل‌هایی متکی بر منطق است و البته بعید نیست نتانیاهو در اقدامی دور از منطق و حتی دیوانه‌وار بدون توجه به رضایت یا همراهی آمریکا اقدام به حمله کند، کمااینکه بخش مهمی از تاریخ و به‌ویژه فجایع تاریخی را زمامداران گریزان از عقل و منطق ساخته‌اند و اغلب تاوان سنگینی هم بابت گزینش اشتباه خود پرداخته‌اند‌.

با این حال تا زمانی که دیپلمات‌ها مشغول‌ مذاکره مستقیم و غیرمستقیم هستند و چراغ دیپلماسی روشن است حتی اگر دستاورد ملموسی نداشته باشند نظامیان تتدرو آمریکایی و اسرائیلی میدان‌دار تعیین تکلیف چالش‌های طرفین نخواهند بود. پایان ناکام تلاش‌های دیپلمات‌ها همان رویایی است که نظامیان دست به ماشه در ذهن خود می‌پرورانند.