دیدار ترامپ و بن سلمان، جایی که فلسطین فراموش شد و رسانهها زیر ضرب رفتند
رئیسجمهوری آمریکا، سهشنبه شب در مراسمی باشکوه از محمد بن سلمان در کاخ سفید استقبال کرد و پس از آن نیز در ضیافت شامی مجلل میزبان او شد که بازتاب زیادی را در شبکههای اجتماعی به همراه داشت.
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، سهشنبه شب در مراسمی باشکوه از محمد بن سلمان در کاخ سفید استقبال کرد و پس از آن نیز در ضیافت شامی مجلل میزبان او شد. آنها در فاصله این دو مراسم چندین و چند توافقنامه امنیتی و اقتصادی امضا کردند که مهمترین آنها سرمایهگذاری یک تریلیون دلاری ریاض در ایالات متحده و فروش جنگندههای پیشرفته اف 35 به عربستان است اما در لابلای این همه شکوه و جلال دو مساله بودند که مغفول ماندند، مردم فلسطین و مظلومیت رسانهها.
رنج فلسطینیها، گمشده در شکوه یک ضیافت
ضیافت کاخ سفید در حالی برگزار شد که هزاران کیلومتر آن سوتر در غزه مردم این منطقه همچنان با رنجهای بسیاری دست و پنجه نرم میکنند. از هر کدام از آنها که بپرسید آتشبس را بسیار شکننده میدانند و از دیگر سو با تصویب طرح ترامپ در شورای امنیت و رفتن تحت کنترل یک نیروی بینالمللی به رهبری آمریکا، آینده را مبهم میبینند.
ایشان تارور، تحلیلگر روزنامه واشنگتن پست، روزنامهای که هنوز هم درد از دست دادن جمال خاشقجی از همکاران این روزنامه را که در کنسولگری عربستان در استانبول کشته شد، در دل دارد، در این تحلیل دیدار یاد شده را نشانهای از یک «وضعیت عادی جدید» توصیف کرده است.
به اعتقاد او در این وضعیت جدید، چالشهای پیش روی فلسطینیها برای رهبران عربستان و آمریکا به مسائل درجه دوم تبدیل شدهاند و جایی در اولویتهای ژئوپلیتیک هر دو کشور ندارند. به همین دلیل نیز در مذاکرات رئیسجمهوری آمریکا و ولیعهد عربستان هیچیک از توافقها به وضعیت فلسطین گره زده نشد.
تنها در بخشی از این دیدار محمد بن سلمان از چشمانداز صلح میان اسرائیلیها و فلسطینیها استقبال کرد. او با این حال برای خالی نبودن عریضه هرگونه عادیسازی روابط با اسرائیل را مرتبط با مسیر روشنی برای ایجاد یک دولت مستقل فلسطینی دانست. این درحالی است که به اعتقاد بسیاری از ناظران «ایجاد یک هیئت صلح با تعریف مبهم» که قرار است به مدت دو سال تقریباً همه جنبهها از امنیت و حکومتداری تا بازسازی غزه را کنترل کند، راهکاری واقعی برای حل بحران خاورمیانه نخواهد بود.
زیرا این طرح که در آن توجهی به نظر حیاتی فلسطینیها نشده هرچند به مسیر احتمالی تشکیل کشور فلسطین اشاره میکند اما برای رسیدن فلسطینی ها به این نقطه شروط و استثناهایی قائل شده که عملاً تشکیل کشور فلسطین را به آیندهای نامعلوم موکول میکند
قتل رسانه برای لاپوشانی یک ترور
این دیدار نشان داد که ایالات متحده تا چه حد نقش ولیعهد پرنفوذ سعودی در ربودن و قتل جمال خاشقجی، ستوننویس واشنگتنپست در سال ۲۰۱۸ را نادیده گرفته و حتی آن را «بخشیده است» و در مقابل رسانهها را مسئول وضعیت پیش آمده میداند.
ترامپ در نشست خبری پر تنشی که پس از دیدار با بن سلمان و همراه او برگزار کرد، با ستایش وضعیت حقوق بشر عربستان از کنار ماجرای قتل خاشقجی با بیاعتنایی عبور کرد و آن را از جمله «اتفاقاتی» خواند که گاه «روی میدهند» و تأکید کرد که باوجود گزارش سازمان اطلاعات آمریکا که نتیجهگیری کاملاً متفاوتی داشت، او ولیعهد را مسئول نمیداند. او از این موضوع نیز به عنوان بهانهای برای حمله مجدد به رسانهها استفاده کرد.
به نوشته برایان استلتر، تحلیلگر سایت شبکه خبری سیانان، دونالد ترامپ بارها نفرتش از روزنامهنگاران را نشان داده است، همانطور که تحسینش از دیکتاتورها را هم بروز داده است. او در جریان عکسبرداری در اتاق بیضی با ولیعهد عربستان بارها به سؤالات خبرنگاران اعتراض کرد و در یکی از این موارد نیز وقتی مری بروس، خبرنگار ایبیسی نیوز، به قتل جمال خاشقجی اشاره کرد، ترامپ به او حمله و این شبکه خبری را تهدید کرد که به دستیارانش دستور میدهد تا ببینند آیا میتوان ایبیسی نیوز را به خاطر نوع پوشش خبریاش تنبیه کرد. او همچنین این خبرنگار را «نافرمان» خواند.
این درحالی است که به اعتقاد سارا لی ویتسون، مدیر اجرایی سازمان «دموکراسی برای جهان عرب اکنون» (سازمانی که جمال خاشقجی آن را بنیان نهاده بود) معتقد است: «اظهارات روز سهشنبه ترامپ بازتاب اعتقاد او درباره رسانهها است. او خواهان تابع بودن رسانهها است تا وقتی میگوید: ساکت! همه سکوت کنند. بخصوص وقتی پای سوالی در میان باشد که دلخواه او نیست.»
اباشگاه ملی مطبوعات آمریکا هم در بیانیهای هشدار داده کماهمیت جلوه دادن قتل خاشقجی توسط ترامپ میتواند «پیامدهای واقعی» داشته باشد. زیرا چنین اظهاراتی نه فقط «کسانی را که میخواهند روزنامهنگاران را ساکت کنند، جسور کند که اصل حیاتی کار روزنامهنگاران یعنی تهیه خبر و گزارش بدون ترس از خشونت یا مجازات را تضعیف خواهد کرد.»