جنگ در کنگره آمریکا بر سر حمله ترامپ به ایران
کنگره آمریکا چه در مجلس نمایندگان و چه در سنا چند سالی است از شکافهای متعدد بر سر مسائل مختلف رنج میبرد اما در روزهای اخیر این شکافها آنقدر پر رنگ شده که آمریکاییها را نگران از تاثیر این اختلافات بر زندگی عادی آنها کند.

جدیدترین عامل شکاف بین دموکراتهای کنگره و دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، و به عبارتی جمهوریخواهان مسئله حمله به تاسیسات هستهای ایران است. طی هفتهای که گذشت دونالد ترامپ با وجود تاکیدهای چند بارهاش بر دیپلماسی و مذاکره با ایران فرمان حمله جنگندههای B2 را به تاسیسات هستهای ایران صادر کرد.
اقدامی که با واکنش تند دموکراتهایی مواجه شد که با استناد به قوانین این کشور اعلام کردند، این حمله از آنجا که بدون مجوز کنگره انجام شده، غیرقانونی است و میتوان رئیسجمهور را بابت آن استیضاح کرد.
رویارویی در کنگره
به گزارش نیویورک تایمز روز پنجشنبه با بالا گرفتن اختلافات دموکراتها و جمهوریخواهان نشست محرمانهای در سنا برگزار شد تا سناتورهای دموکرات با حضور در آن پرسشهای خود را مطرح کرده و دلایل دولت را برای حمله به ایران بشنوند تا شاید این غائله پایان یابد اما این نشست آنگونه که ترامپ میخواست پیش نرفت و نه فقط اختلافات را برطرف نکرد که باعث تشدید اختلافات حزبی شد. البته سهم خود ترامپ در تشدید اختلافات کم نبود. زیرا او در میانه این نشست در پیامی در شبکه اجتماعی خود انگشت اتهام را سمت دموکراتها گرفت و نوشت: «دموکراتها کسانی هستند که اطلاعات مربوط به پرواز بینقص به سایتهای هستهای ایران را درز دادند. آنها باید تحت پیگرد قانونی قرار گیرند!» این پیام خشم بیپایان دموکراتها را به همراه داشت.
دموکراتها در پی تبصرههای جدید
واشنگتن پست در گزارشی نوشت، حمله ترامپ به تاسیسات هستهای ایران بحثی چندین دههای درباره قانون اختیارات جنگی را دوباره برانگیخته است، قانونی که در اوایل دهه ۱۹۷۰ برای تقسیم اختیارات در مورد اقدامات نظامی بین کنگره و رئیسجمهور تصویب شد و حالا دموکراتها در تلاش هستند تبصرههایی برای آن ایجاد کنند.
بر همین اساس انتظار میرود سنا این هفته در مورد قطعنامهای رأیگیری کند که در آن تاکید میشود برای اقدامات نظامی آینده علیه ایران کاخ سفید باید تحت هر شرایطی تایید کنگره را دریافت کرده باشد. باتوجه به کنترل جمهوریخواهان بر این مجلس به نظر میرسد بعید است چنین لایحهای تصویب شود که خود همین تصویب نشدن تبدیل به عامل جدیدی برای تعمیق شکافها در کنگره آمریکا میشود.
تقسیم اختیارات جنگی بین کنگره و رئیسجمهور
قانون اختیارات جنگی که پس از درگیری آمریکا در ویتنام تصویب شد نحوه همکاری رئیسجمهور با قانونگذاران برای اعزام نیروها در صورت عدم صدور اعلامیه جنگ توسط کنگره را تعیین میکند. قانون اختیارات جنگی از رئیسجمهور میخواهد پیش از اعزام نیروهای مسلح ایالات متحده با کنگره مشورت کند. اما به گفته اسکات اندرسون، پژوهشگر مؤسسه بروکینگز، هنگامی که کنگره این قانون را تصویب کرد «هیچ الزام سخت و محکمی وضع نکرد و راههای فرار زیادی برای آن فراهم کرد.» طوری که عملکرد معمول رؤسایجمهور در چند دهه اخیر براین منوال بود که بهطور حداقلی- تقریباً اصلاً- با کنگره در مورد بسیاری از اقدامات نظامی مشورت نکنند.
رئیسجمهور ۴۸ ساعت پس از اعزام نیروها فرصت دارد تا گزارشی کتبی به رهبران کنگره ارسال کند و دلایل تصمیم خود را توضیح دهد اما اگر نتواند کنگره را مجاب کند، موظف به ترک میدان نبرد خواهد بود. ترامپ روز دوشنبه این کار را انجام داد و در نامهای به کنگره اعلام کرد حملات آخر هفته به ایران «از نظر دامنه و هدف محدود» بود و «برای به حداقل رساندن تلفات، جلوگیری از حملات آینده و کاهش خطر تشدید طراحی شدند.»
او ماه مارس نیز دستور حملات هوایی به مناطق تحت کنترل حوثیها در یمن را صادر کرد و نامهای به رهبران کنگره نوشت و دلایل خود و دستوراتش به وزارت دفاع را توضیح داد.
نگاهی به تاریخ نشان میدهد، کنگره از زمان جنگ جهانی دوم علیه هیچ کشوری اعلام جنگ نکرده است اما رؤسای جمهور ایالات متحده از زمان تصویب قانون اختیارات جنگی در سال ۱۹۷۳، با وتوی رئیسجمهور ریچارد نیکسون، دهها بار با توسل با این قانون سیاستهای خود را به پیش بردهاند.