عامل مرگ سالانه ۱۶۰ هزار ایرانی چیست؟
بیماری‌های قلبی و عروقی همچنان عامل اصلی مرگ‌ومیر در ایران هستند. طبق آمار رسمی، سالانه حدود ۱۶۰ هزار نفر در کشور به دلیل این بیماری‌ها جان خود را از دست می‌دهند.
بیماری‌های قلبی و عروقی نه تنها یک مشکل پزشکی، بلکه معضلی اجتماعی و اقتصادی‌اند. در جهان میلیون‌ها نفر سالانه قربانی این بیماری‌ها می‌شوند و ایران نیز سهم بالایی از مرگ‌های زودرس ناشی از آن دارد. داده‌های وزارت بهداشت نشان می‌دهد هر سال حدود ۱۶۰ هزار ایرانی به علت بیماری‌های قلبی جان خود را از دست می‌دهند. این رقم به معنای آن است که از هر پنج مرگ در کشور، دو مرگ به دلیل مشکلات قلبی رخ می‌دهد.
نقش ژنتیک و اهمیت پیشگیری
در رابطه با نقش ژنتیک در بیماری‌های قلبی دکتر هادی یزدانی می‌گوید: «بخشی از مرگ‌های قلبی به عوامل ژنتیکی بازمی‌گردد. خانواده‌هایی که بستگان درجه یک آنها سابقه مرگ زودرس بر اثر بیماری قلبی دارند باید تحت نظارت و بررسی دقیق‌تر قرار گیرند.»
او همچنین افزود: «با این حال سهم عمده بحران مربوط به سبک زندگی ناسالم است. چاقی، دیابت، فشار خون بالا، کلسترول نامناسب و بی‌تحرکی، همگی ریسک بیماری قلبی را افزایش می‌دهند. شاید این موارد به نظر کلیشه‌ای برسند، اما تکرار آنها نشان از اهمیت جدی‌شان دارد.»
سبک زندگی؛ عامل پنهان اما تعیین‌کننده
او می‌افزاید: «هرچه وزن افزایش یابد و فعالیت بدنی کاهش پیدا کند، خطر ابتلا به بیماری قلبی بالاتر می‌رود. سطح پایین کلسترول مفید (HDL) مثلاً کمتر از ۳۵، مصرف سیگار و الکل نیز شرایط را بحرانی‌تر می‌کند.»
یزدانی معتقد است حتی تغییرات کوچک در زندگی روزمره، مانند پیاده‌روی روزانه یا رعایت رژیم غذایی سالم، می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری داشته باشد.
نشانه‌هایی که نباید نادیده گرفت
او هشدار می‌دهد: «یکی از مشکلات رایج، بی‌توجهی مردم به علائم هشداردهنده است. بسیاری از افراد درد معده، تنگی نفس یا ضعف ناگهانی را ساده تلقی می‌کنند، در حالی که ممکن است پشت این علائم، بیماری جدی قلبی پنهان باشد. مراجعه دیرهنگام به پزشک گاهی باعث می‌شود مداخله مؤثر دیگر امکان‌پذیر نباشد.»
یزدانی با اشاره به وضعیت تشخیصی کشور می‌گوید: «ایران از نظر امکانات سخت‌افزاری و نیروی انسانی کمبودی ندارد. پزشکان داخلی از مهارت بالایی برخوردارند و تجهیزات تشخیصی نیز مناسب است. آنچه نیازمند توجه است، عزم مردم و سیاست‌گذاران برای اجرای مداخلات مؤثر در سطح ملی است.»
هزینه‌های سنگین بیماری‌های قلبی
بیماری‌های قلبی فقط مرگ‌ومیر به دنبال ندارند، بلکه هزینه‌های درمان، توانبخشی و از کارافتادگی بیماران، بار مالی سنگینی بر خانواده‌ها و نظام سلامت تحمیل می‌کند. یزدانی در این زمینه معقتد است: «وقتی فردی در میانسالی دچار سکته قلبی می‌شود، نه‌تنها خانواده بلکه کل جامعه آسیب می‌بیند. فرد شغل خود را از دست می‌دهد یا بهره‌وری‌اش کاهش می‌یابد. این موضوع آثار اقتصادی و روانی قابل‌توجهی دارد.»
نقش رسانه‌ها و سیاست‌گذاران
او بر اهمیت نقش رسانه‌ها و سیاست‌گذاران تأکید کرده و می‌افزاید: «مردم باید مداوم آموزش ببینند. رسانه‌ها می‌توانند سطح آگاهی عمومی را افزایش دهند. دولت نیز باید فضاهای ورزشی عمومی را توسعه دهد، سیاست‌های حمایتی از سبک زندگی سالم وضع کند و در زمینه مبارزه با دخانیات اقدامات جدی‌تری انجام دهد.»
یزدانی می‌گوید: «اگر مردم علائم هشداردهنده را جدی بگیرند، سبک زندگی سالم‌تری انتخاب کنند و دولت نیز برنامه‌های حمایتی مؤثری ارائه دهد، می‌توان روند مرگ‌های قلبی در کشور را کاهش داد.»
