نخستین ماراتن انتخاباتی در «دولت وفاق ملی»
مراحل اجرایی هفتمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا آغاز شده و مقدمات برگزاری این رویداد در سراسر کشور طبق تقویم وزارت کشور در حال پیشرفت است.
آرمان امروز در گزارشی نوشت :
مراحل اجرایی هفتمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا آغاز شده و مقدمات برگزاری این رویداد در سراسر کشور طبق تقویم وزارت کشور در حال پیشرفت است. انتخابات پیشِ رو یکی از متفاوتترین دورههای انتخاباتی تهران به شمار میرود؛ چراکه هم در شیوه رأیگیری و هم در قواعد رقابت سیاسی، تغییراتی اساسی نسبت به دورههای گذشته اعمال خواهد شد.
مهمترین ویژگی انتخابات ۱۴۰۵، برگزاری انتخابات شورای شهر تهران به شیوه تناسبی است؛ شیوهای که برای نخستینبار در پایتخت اجرا میشود. در این نظام، برخلاف روش اکثریتی که در دورههای گذشته جریان داشت، کرسیها به صورت کامل در اختیار یک فهرست واحد قرار نمیگیرد.
در این مدل، احزاب و جبهههای دارای مجوز میتوانند فهرست ۲۱ نفره کامل ارائه کنند. برای هر حزب و هر نامزد تأییدصلاحیتشده یک کد تعریف میشود و رأیدهندگان مختارند یا کد یک حزب را بهعنوان فهرست کامل وارد کنند، یا ۲۱ نامزد مورد نظرشان را تکتک انتخاب کنند.
طبق توضیحات وزارت کشور، در صورت کسب ۳۰ درصد آرا توسط یک حزب، همان میزان از ۲۱ کرسی شورا به آن جریان اختصاص مییابد. این سازوکار عملاً مانع از تشکیل شوراهای یکدست میشود و زمینه حضور طیف گستردهتری از گرایشهای سیاسی را فراهم میسازد.
اجرای تناسبی صرفاً در تهران انجام میشود. به گفته مسئولان، پایتخت به دلیل تمرکز تشکلهای سیاسی، ظرفیت اطلاعرسانی گسترده و آمادگی بالاتر برای آموزش انتخاباتی، مناسبترین بستر برای نخستین تجربه این نظام است. در صورت موفقیت این شیوه، احتمال اصلاح قانون و گسترش آن به شهرهای بالای ۵۰۰ هزار نفر در دورههای آینده وجود دارد.
ویژگی مهم دیگر این دوره، برگزاری کامل الکترونیک انتخابات در تهران است. امسال تمام مراحل احراز هویت تا اخذ رأی و شمارش آرا بهطور کامل با تجهیزات الکترونیک انجام میشود. احراز هویت رأیدهندگان با اثر انگشت صورت خواهد گرفت و رأیها براساس کدهای ثبتشده در دستگاه محاسبه میشود. این فرآیند نهتنها خطای انسانی را در شمارش آرا حذف میکند، بلکه امکان مشاهده رأی رأیدهندگان را برای ناظران یا عوامل اجرایی ناممکن میسازد.
در مجموع ۷۰ هزار شعبه اخذ رأی در سراسر کشور به تجهیزات الکترونیک مجهز شدهاند. با این حال، انتخابات صددرصد الکترونیک فقط در تهران برگزار میشود و سایر شهرها ترکیبی از روش الکترونیک و سنتی را تجربه خواهند کرد. شهرهای کوچک همچنان با شیوه غیرالکترونیک رأیگیری خواهند کرد.
اجرای انتخابات تناسبی در کنار اهمیت سیاسی مدیریت پایتخت باعث شده رقابتهای انتخاباتی بسیار زودتر از دورههای گذشته آغاز شود.
تهران، به عنوان مرکز سیاسی ـ مدیریتی کشور، برای هر دو جریان اصلی سیاسی اهمیت راهبردی دارد: برخی طیفهای اصولگرا و حامیان مدیریت شهری کنونی امیدوارند بتوانند با بهدست آوردن سهم قابلتوجهی از آرا، مسیر تداوم مدیریت موجود را هموار کنند و مانع از دست رفتن شهرداری تهران شوند؛
اصلاحطلبان نیز با توجه به فضای سیاسی کنونی کشور و قرابت برخی سیاستهای دولت با دیدگاههای اصلاحطلبانه، چشمانداز بازگشت به مدیریت شهری را دور از دسترس نمیدانند و از همین حالا در حال آمادهسازی فهرستها و رایزنیهای سیاسی هستند.
این صفآرایی زودهنگام، روشنترین نشانه حساسیت انتخابات پیشروست؛ انتخاباتی که نتیجه آن نهفقط مدیریت پایتخت، بلکه معادلات سیاسی ملی را نیز تحت تأثیر قرار خواهد داد.
فرایند پیشثبتنام نامزدهای شورا آغاز شده و مرحله بررسی صلاحیتها، ثبتنام نهایی و تبلیغات انتخاباتی براساس تقویم مصوب ادامه خواهد یافت. با توجه به الزام فهرستهای ۲۱ نفره در تهران، پیشبینی میشود احزاب و ائتلافهای سیاسی در هفتههای پیشرو فعالیت خود را تشدید کنند و صفبندیهای انتخاباتی هر روز شفافتر شود.
سومین ویژگی انتخابات ۱۴۰۵، برگزاری همزمان انتخابات میاندورهای مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری در چند حوزه انتخابیه است.
پنج حوزه مجلس شامل تبریز، آذرشهر و اسکو (حوزه انتخابیه رئیسجمهور)، آبادان، نقده و اشنویه، بندر انزلی و بندرعباس و خمیر مشمول انتخابات میاندورهای خواهند بود.
همچنین سه کرسی در مجلس خبرگان مربوط به استانهای خراسان جنوبی، آذربایجان شرقی و تهران نیز با رأی مردم تعیین تکلیف خواهد شد
ابوالفضل موسویان، استاد دانشگاه و تحلیلگر سیاسی در گفتگو با آرمانامروز، در خصوص انتخابات شوراهای شهر و روستا گفت: «آنچه امسال در تهران در حال شکلگیری است، چیزی فراتر از یک انتخابات معمول است. شیوه تناسبی که برای نخستین بار اجرا میشود، باعث میشود دیگر هیچ گروهی نتواند همه کرسیها را در اختیار بگیرد و عملاً ترکیبی از گرایشهای مختلف سیاسی شکل بگیرد.»
وی ادامه داد: «این تغییر، نه فقط در نحوه رأیدهی، بلکه در کل فرآیند سیاسی تأثیرگذار است. رأیدهندگان میتوانند به فهرست کامل رأی دهند یا تکتک نامزدهای دلخواهشان را انتخاب کنند. این انعطاف، فرصت دیدهشدن گروهها و ایدههای مختلف را افزایش میدهد.»
موسویان درباره فناوری جدید نیز تأکید کرد: «تمام مراحل رأیگیری در تهران الکترونیک است؛ از احراز هویت با اثر انگشت گرفته تا شمارش نهایی. این شفافیت و سرعت، باعث میشود احتمال خطای انسانی تقریباً صفر شود و مردم اعتماد بیشتری به نتیجه داشته باشند.»
وی با نگاهی به فضای رقابتی شهر توضیح داد: «جریانها از ماهها قبل آرایش خود را مشخص کردهاند. اصولگرایان تلاش میکنند مدیریت موجود را تثبیت کنند و اصلاحطلبان هم با دیدن فرصتها، امید بازگشت دارند. این صفآرایی زودهنگام نشان میدهد نتیجه انتخابات تهران، اثرات ملی هم خواهد داشت.»
موسویان در پایان درباره همزمانی انتخابات میاندورهای مجلس و خبرگان اضافه کرد: «این ترکیب باعث میشود وزن سیاسی روز رأیگیری افزایش پیدا کند و همه گروهها ناگزیرند فعالیت خود را شدت بخشند. هیچکس نمیتواند منتظر بماند و باید از همین حالا برنامهریزی کند.»
