«منافع ملی» کلید برون‌ رفت از بحران‌ها و حل اختلافات

روزنامه آرمان امروز در گزارشی نوشت:

در شرایطی که فضای سیاسی کشور در هفته‌های اخیر با موضوعات گوناگونی از جمله اظهارات ناطق نوری، مواضع باهنر، تحولات مربوط به ترامپ و حواشی اجلاس شرم‌الشیخ روبه‌رو بوده است، آنچه کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، ضرورت بازتعریف و اجماع بر سر مفهوم «منافع ملی» است.

کارشناسان معتقدند در حالی که طیف‌های مختلف سیاسی هر یک از زاویه‌ای به تحولات داخلی و خارجی می‌نگرند، فقدان توافق بر سر درک مشترک از منافع ملی موجب بروز رفتارهای متناقض و بعضاً تندروانه در عرصه سیاست‌ورزی شده است.

به باور ناظران، اگر تعریف دقیق و جامع از منافع ملی شکل بگیرد و جریان‌های سیاسی بر سر آن به تفاهم برسند، بسیاری از اختلافات، تنش‌ها و حتی تصمیم‌های متضاد در حوزه سیاست داخلی و خارجی از میان برداشته خواهد شد.

بازتعریف منافع ملی در شرایط فعلی کشور می‌تواند به‌عنوان کلید اصلی عبور از بحران‌های سیاسی و اقتصادی مطرح شود. تحولات اخیر در فضای سیاسی ایران، از اظهارات چهره‌هایی چون ناطق نوری و باهنر تا واکنش‌ها به مواضع بین‌المللی نظیر اظهارات ترامپ و عدم حضور ایران در اجلاس شرم‌الشیخ، بار دیگر ضرورت شکل‌گیری اجماع داخلی درباره مفهوم منافع ملی را پررنگ کرده است.

در حالی‌که گروه‌های مختلف سیاسی هر یک از زاویه‌ای خاص به رخدادها می‌نگرند، به نظر می‌رسد نبود توافق بر سر تعریف منافع ملی، زمینه‌ساز بروز رفتارهای متناقض و تصمیم‌های مقطعی در عرصه سیاست داخلی و خارجی شده است. این اختلاف نگاه، نه‌تنها به تندروی و چندصدایی در عرصه تصمیم‌گیری منجر می‌شود، بلکه هزینه‌های سیاسی و اقتصادی کشور را نیز افزایش می‌دهد.

نمونه‌ای از این چالش، بررسی اخیر طرح مرتبط با CFT در مجلس شورای اسلامی است که مخالفت با آن را می‌توان نشانه‌ای از ناهماهنگی و نبود اجماع کافی در زمینه تشخیص و پیگیری منافع ملی دانست.

مجید مرتضایی، استاد دانشگاه در گفت‌وگو با آرمان امروز با اشاره به تحولات اخیر در عرصه سیاسی کشور تأکید کرد که بازتعریف منافع ملی می‌تواند شاه‌کلید عبور ایران از بحران‌های داخلی و خارجی باشد.

او معتقد است در شرایطی که فضای سیاسی ایران در هفته‌های گذشته با موضوعاتی چون اظهارات ناطق نوری، دیدگاه‌های باهنر، مواضع ترامپ و حواشی اجلاس شرم‌الشیخ روبه‌رو بوده، آنچه کمتر مورد توجه جریان‌های سیاسی قرار گرفته، دستیابی به اجماع درباره مفهوم واقعی منافع ملی است.

به گفته مرتضایی، تنوع دیدگاه‌ها و اختلاف در برداشت‌ها از منافع کشور، ریشه بسیاری از رفتارهای متناقض، تصمیم‌های هیجانی و تندروی‌های سیاسی است. او تأکید دارد در صورتی که جریان‌های مختلف سیاسی بتوانند به تعریفی جامع و مشترک از منافع ملی دست یابند، بخش زیادی از اختلافات، شکاف‌ها و حتی چالش‌های بین‌المللی ایران کاهش خواهد یافت.

مرتضایی در پایان، به طرح اخیر مربوط به CFT در مجلس شورای اسلامی اشاره کرده و آن را نمادی از نبود اجماع در تعریف منافع ملی دانسته است؛ موضوعی که به باور او، می‌تواند با گفت‌وگو و تفاهم میان نخبگان و جریان‌های سیاسی به مسیری روشن‌تر هدایت شود.