رمزگشایی از مواضع جدید «ناطق نوری»
اکبر ناطق نوری از چهره‌های مهم و تأثیرگذار سپهر سیاسی ایران است؛ شخصیتی که از دهه ۷۰ تاکنون نقش‌های گوناگونی در جریان اصولگرایی و سیاست کلان کشور ایفا کرده است.
روزنامه آرمان امروز در گزارشی نوشت:
اکبر ناطق نوری از چهره‌های مهم و تأثیرگذار سپهر سیاسی ایران است؛ شخصیتی که از دهه ۷۰ تاکنون نقش‌های گوناگونی در جریان اصولگرایی و سیاست کلان کشور ایفا کرده است. اهمیت او زمانی دوچندان شد که در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۷۶ با سیدمحمد خاتمی رقابت کرد؛ انتخاباتی که با پیروزی خاتمی به پایان رسید. رفتار ناطق نوری پس از انتخابات، یعنی پذیرش سریع نتیجه و تبریک به رقیب، یکی از نقاط درخشان کارنامه سیاسی او محسوب می‌شود و به گفته بسیاری از تحلیلگران، همان رخداد، آغازی بر نوعی تحول در فضای سیاسی کشور بود.
با این حال، در سال ۱۳۸۴ و در جریان رقابت‌های انتخاباتی دیگر، حملات محمود احمدی‌نژاد به ناطق نوری در مناظره‌ها، شرایطی را رقم زد که به حاشیه‌نشینی این چهره باسابقه انجامید. بسیاری معتقدند ناطق نوری در آن دوران فرصت دفاع از خود را نیافت و به تدریج از متن سیاست رسمی فاصله گرفت. همین سکوت طولانی سبب شد تا برخی از او با عنوان «شیخ خاموش» یاد کنند.
در سال‌های بعد، با وجود دوری از عرصه اجرایی و تصمیم‌سازی، ناطق نوری گهگاه اظهارنظرهایی داشت که عطش افکار عمومی برای شنیدن دیدگاه‌های تازه‌اش را زنده می‌کرد. او به تدریج با جریان‌های معتدل‌تر و اصلاح‌طلب‌تر هم‌نظر شد و در انتخابات‌های گوناگون از نامزدهایی حمایت کرد که در طیف تحول‌خواهان و اصلاح‌طلبان قرار داشتند. حمایت اخیر او از دکتر مسعود پزشکیان در انتخابات ریاست‌جمهوری سال گذشته نیز در همین چارچوب ارزیابی می‌شود و نشانه‌ای از تغییر مواضع سیاسی او به شمار می‌آید.
اما سخنان تازه ناطق نوری در روز گذشته، بار دیگر او را در کانون توجه قرار داد. اظهاراتش درباره تسخیر سفارت آمریکا و تأکید بر اینکه «آن اقدام اشتباه بود و منبع گرفتاری‌های سال‌های بعد شد»، واکنش‌های متعددی را در پی داشت. روزنامه کیهان در نخستین واکنش، این مواضع را به منزله «پیاده شدن از قطار انقلاب» تعبیر کرد. ناطق نوری در همان سخنان با نگاهی انتقادی، بر لزوم بازنگری در سیاست‌ها و ضرورت گشودن راه اصلاحات اقتصادی، فرهنگی و سیاسی تأکید کرد.
او همچنین با اشاره به رفتار جریان‌های تندرو و افراطی، آنان را عامل رنجش مردم دانست و بر اعتدال و بازگشت به عقلانیت سیاسی تأکید کرد. از نظر تحلیلگران، این مواضع تازه، حاکی از آغاز مرحله‌ای جدید در کنش سیاسی ناطق نوری است؛ مرحله‌ای که می‌تواند معادلات درون جریان اصولگرایی را نیز دچار تغییر کند.
ناطق نوری که در دوره‌ای ریاست دفتر بازرسی رهبر انقلاب را برعهده داشت و از چهره‌های مورد اعتماد جریان اصولگرا محسوب می‌شد، اکنون در جایگاهی متفاوت قرار گرفته است. به باور برخی ناظران، سخنان اخیر او بیانگر شکل‌گیری نوعی بازاندیشی در اردوگاه اصولگرایان است؛ تغییری که می‌تواند به نزدیکی دیدگاه‌های اصلاح‌طلبان و اصولگرایان معتدل منجر شود و مسیر تازه‌ای را در سیاست ایران رقم بزند.
در پی اظهارات اخیر اکبر ناطق نوری درباره بازنگری در رفتارهای گذشته و نقد صریح تسخیر سفارت آمریکا، محمدحسین مالکی‌زاده، استاد دانشگاه، در گفت‌وگو با آرمان امروز با اشاره به اهمیت این مواضع، گفت که ناطق نوری پس از سال‌ها سکوت، اکنون در جایگاهی قرار گرفته که می‌تواند صدای بخش بزرگی از اصولگرایان معتدل باشد.
مالکی‌زاده افزود: ناطق نوری همواره از چهره‌های مورد اعتماد نظام بوده اما در سال‌های اخیر با نوعی بازنگری در مواضع خود، تلاش کرده میان تجربه گذشته و نیازهای امروز جامعه پیوندی برقرار کند. این استاد دانشگاه تأکید کرد که انتقاد او از رفتارهای تندروانه، نه به معنای عبور از اصول انقلاب، بلکه دعوتی به عقلانیت و اعتدال در سیاست‌ورزی است؛ مسیری که می‌تواند مورد توجه دو جریان اصلی کشور، یعنی اصلاح‌طلبان و اصولگرایان معتدل، قرار گیرد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: مواضع اخیر ناطق نوری را باید در چارچوب تحول فکری بخشی از نیروهای سنتی تحلیل کرد که اکنون به ضرورت اصلاحات ساختاری و گفت‌وگو میان جناح‌ها پی برده‌اند. به باور مالکی‌زاده، این سخنان می‌تواند سرآغاز فصلی تازه در سیاست ایران باشد؛ فصلی که در آن، تفاهم و همکاری به جای تقابل و حذف بنشیند و راه را برای بازسازی سرمایه اجتماعی نظام هموار کند.
