تنش نفتی در خلیج فارس؛ واکنش بازار به حملات اسرائیل
تنش‌های اخیر بین ایران و رژیم اشغالگر قدس، نوساناتی در بازار نفت ایجاد کرده است. ایران با دفاع مشروع و توسعه اقتصادی، مسیر ثبات و رشد را دنبال می‌کند و آماده مقابله با تهدیدات منطقه‌ای است
روزنامه هفت صبح در گزارشی نوشت:
بازار نفت جهان همیشه تحت تأثیر وقایع سیاسی و امنیتی خاورمیانه بوده است؛ منطقه‌ای که نقش مهمی در تأمین انرژی جهانی ایفا می‌کند. در روزهای گذشته، تنش‌های فزاینده بین جمهوری اسلامی ایران و رژیم اشغالگر قدس، به ویژه حملات اسرائیلی به زیرساخت‌های انرژی ایران و واکنش‌های متقابل تهران، بار دیگر بازار نفت را در معرض نوسانات شدید قرار داد.
این رخدادها در حالی رخ داده است که اقتصاد جهان به تدریج از تبعات پاندمی کرونا رهایی یافته و نیاز به انرژی پایدار بیش از پیش احساس می‌شود. در چنین شرایطی، تحلیل این تحولات از دیدگاه جمهوری اسلامی ایران که تأکید بر دفاع مشروع، حفظ امنیت منطقه و توسعه اقتصادی دارد، اهمیت ویژه‌ای دارد.
تحولات اخیر بین ایران و اسرائیل، تأثیر قابل توجهی بر بازار نفت جهانی به ویژه در قیمت‌های نفت نایمکس داشته است. جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر دفاع مشروع، توسعه اقتصادی و دیپلماسی فعال، آماده مقابله با تهدیدات و حفظ منافع ملی است.
بازار نفت جهانی، با مدیریت هوشمندانه و همکاری‌های منطقه‌ای، می‌تواند این دوره ناپایداری را پشت سر بگذارد و به تعادل بازگردد. ایران پیام روشنی دارد: مسیر پیشرفت و استقلال کشور با قدرت ادامه خواهد یافت و هیچ تهدیدی قادر به توقف اراده ملت بزرگ ایران نیست.
تجاوز اسرائیل به زیرساخت‌های نفتی ایران؛ نقض آشکار حق حاکمیت
حملات هوایی رژیم اسرائیل به تأسیسات نفت و گاز ایران، از جمله مناطق پارس جنوبی، هر چند موفقیت چندانی نداشته است، با این حال نقض آشکار قوانین بین‌المللی و حاکمیت ملی ایران است. این حملات خساراتی به دنبال داشته و امنیت زنجیره تأمین انرژی منطقه را به میزان ضعیفی به مخاطره انداخته است.
نوسانات قیمت نفت در بازار نایمکس و واکنش بازار جهانی
بازار نفت خام نایمکس که به عنوان شاخص مهم قیمت نفت در جهان شناخته می‌شود، در روزهای اخیر شاهد افزایش نوسان قابل توجهی بوده است. به دنبال افزایش تنش‌ها در خاورمیانه، قیمت نفت خام سبک آمریکا (WTI) در نایمکس به بالای 73 دلار به ازای هر بشکه رسید که این رقم نسبت به ماه‌های گذشته افزایش چشمگیری نشان می‌دهد.
این افزایش قیمت‌ها ناشی از نگرانی‌ها درباره احتمال اختلال در عرضه نفت منطقه‌ای است؛ بخصوص تهدید به انسداد تنگه هرمز که مسیری حیاتی برای صادرات نفت جهان است و روزانه حدود ۲۰ درصد نفت جهانی از آن عبور می‌کند.
با این حال، جمهوری اسلامی ایران با مدیریت هوشمندانه صادرات و استفاده از مسیرهای جایگزین، توانسته است جریان نفت خود را حفظ کرده و از آسیب‌های ناشی از این بحران جلوگیری کند. علاوه بر این، توسعه پالایشگاه‌ها و تمرکز بر تولید فرآورده‌های نفتی با ارزش افزوده بالاتر، ایران را در برابر تحریم‌های نفتی مقاوم‌تر ساخته است. هر چند نوسانات بازار جهانی می‌تواند موجب افزایش درآمد کشورهای نفتخیز مانند ایران شود.
کارشناسان بازار نفت معتقدند که این نوسانات قیمت نفت در نایمکس، بیشتر واکنش موقتی به تحولات سیاسی است و با کاهش تنش‌ها، به تدریج ثبات نسبی در بازار ایجاد خواهد شد.همچنین ایران آماده همکاری با کشورهای منطقه برای ارتقای امنیت جمعی است و معتقد است که از طریق همکاری‌های منطقه‌ای می‌توان ثبات و امنیت بلندمدت را تضمین کرد.
تأثیر تحریم‌ها و فشارهای نظامی بر بخش نفتی ایران
اقتصاد ایران در سال‌های اخیر تحت فشارهای شدید تحریم‌های آمریکا و کشورهای غربی قرار داشته است، به ویژه تحریم‌های نفتی که هدف آن محدودسازی منابع مالی کشور است. با این حال، جمهوری اسلامی ایران با استفاده از ظرفیت‌های داخلی، توسعه میادین نفت و گاز و افزایش تولید فرآورده‌های نفتی، توانسته است بخش زیادی از این محدودیت‌ها را خنثی کند.
حملات اخیر اسرائیل و تهدیدهای منطقه‌ای اگرچه فشارهای جزئی را به بخش نفتی وارد کرده است، اما ایران در پی تقویت زیرساخت‌ها، گسترش صادرات به بازارهای آسیایی و استفاده از فناوری‌های جدید است تا از وابستگی به نفت خام کاسته و اقتصاد خود را مقاوم‌تر کند.
پیامدهای ژئوپلیتیکی و ضرورت همکاری‌های منطقه‌ای
تحولات اخیر نشان داد که رژیم اسرائیل همچنان به دنبال تشدید بحران و فشار بر ایران است. جمهوری اسلامی ایران این اقدامات را محکوم کرده و اعلام کرده که از تمام ظرفیت‌های خود برای دفاع مشروع استفاده خواهد کرد.این شرایط همچنین فرصتی برای کشورهای منطقه فراهم کرده تا با همکاری‌های امنیتی و اقتصادی، به حفظ ثبات و امنیت کمک کنند.
ایجاد گفتگوهای منطقه‌ای و تقویت همکاری‌های مشترک می‌تواند مانع از دخالت‌های خارجی و تنش‌زایی بیشتر شود.ایران آماده همکاری با همه کشورهای منطقه برای حفاظت از زیرساخت‌های انرژی و خطوط حمل و نقل دریایی است و بر اهمیت همکاری جمعی برای تضمین امنیت منطقه تأکید می‌کند.
اطفای حریق انبار نفت شهران
وزارت نفت اعلام کرد که شرایط اطفای حریق مخازن نفت شهران و جنوب تهران تحت کنترل است.به گزارش تسنیم، شنبه شب دو مخزن ذخیره سوخت در جنوب و غرب تهران در حملات رژیم صهیونیستی مورد اصابت و حادثه قرار گرفت که بلافاصله مهار آتش از سوی نیروهای عملیاتی آغاز شد.
در خصوص آخرین وضعیت این حادثه با توجه به دودی که از این دو مخزن متصاعد می‌شود، وزارت نفت اعلام کرد که شرایط اطفای حریق مخازن نفت شهران و جنوب تهران تحت کنترل است.طبق اعلام وزارت نفت، دود سیاه اطراف انبار نفت به‌علت سوختن مشتقات نفتی است که تا زمان اتمام سوخت در مخزن ادامه خواهد داشت و جای نگرانی برای شهروندان نیست.
جهش قیمت جهانی نفت با بسته شدن تنگه هرمز
کارشناس ارشد انرژی گفت :در صورتی که ایران اقدام به بستن تنگه هرمز کند عبور نفت خام بسیاری از کشورهایی که در قسمت‌های شمالی خلیج فارس هستند متاثر می‌شوند و بر قیمت نفت تاثیر‌گذار خواهد بود.محسن قمصری مدیر اسبق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت در گفت‌وگو با مهر در رابطه با اینکه آیا قیمت نفت متأثر از حمله رژیم صهیونیستی به ایران خواهد شد، گفت: در شرایط موجود اگر تصمیم گیران بازار نفت نخواهند از این وضعیت سوءاستفاده کنند به نظر نمی‌رسد تأثیری بر قیمت جهانی نفت داشته باشد.
وی ادامه داد: این وضعیت نمی‌تواند بر قیمت نفت تأثیرگذار باشد زیرا چند سالی است که در شرایط تحریم‌ها ایران بازیگر بزرگی در بازار نفت نیست و این شرایط نمی‌تواند بر قیمت جهانی نفت تأثیرگذار باشد.این کارشناس ارشد انرژی در پاسخ به این سوال مهر که در صورتی که ایران اقدام به بستن تنگه هرمز کند در این شرایط باز هم قیمت جهانی نفت را متأثر نخواهد کرد، خاطر نشان کرد: در صورتی که ایران اقدام به بستن تنگه هرمز کند شرایط متفاوتی پیش رو خواهیم داشت زیرا عبور نفت خام بسیاری از کشورهایی که در قسمت‌های شمالی خلیج فارس هستند می‌تواند متأثر شود و بر قیمت نفت تأثیرگذار خواهد بود.
وی اضافه کرد: امکان پیش‌بینی دقیقی از افزایش قیمت نفت در شرایطی که تنگه هرمز بسته شود وجود ندارد و می‌توان گفت در صورت بسته شدن تنگه هرمز عبور جریان بازار نفت خام به سمت بازارهای مصرف اثرگذار است که این امر بر افزایش قیمت جهانی نفت اثرگذار خواهد بود که این میزان از تأثیر گذاری بستگی به عوامل متعددی دارد.
مدیر اسبق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران در خاتمه اضافه کرد: همچنین باید در نظر داشت که کشورهای مصرف کننده برای این شرایط مخازن اضطراری در نظر گرفته‌اند و بستگی دارد که تنگه هرمز برای چه مدت بسته شود که در تعیین قیمت مؤثر است.
تنگه هرمز در کانون توجه
تحلیلگران سیتی‌بانک معتقدند اختلال عمده در عرضه نفت بعید است و افزایش طولانی‌مدت قیمت انرژی در شرایط کنونی محتمل نیست، اگرچه تنش‌های ژئوپلیتیکی ممکن است ادامه یابد.تحلیلگران دو بانک بزرگ آمریکایی می‌گویند که حمله اسرائیل علیه ایران احتمالا به اختلال قابل توجه در عرضه نفت، منجر نمی‌شود اما بدترین سناریوی ممکن همراه با انسداد تنگه هرمز، می‌تواند قیمت هر بشکه نفت را به بیش از ۱۰۰ دلار برساند.
پس از حمله رژیم صهیونیستی و هدف قرار دادن تاسیسات هسته‌ای و نظامی در تهران و تعدادی دیگر از شهرهای ایران، قیمت نفت حدود ۹ درصد افزایش پیدا کرد و معاملات آتی نفت خام برنت دریای شمال، هر بشکه در حدود ۷۴.۷۴ دلار انجام شد.
«گلدمن ساکس» در چشم‌انداز اصلاح‌شده قیمت نفت برای تابستان ۲۰۲۵، اضافه بهای بالاتری را به مخاطرات ژئوپلیتیکی اختصاص داده است. با این حال، این بانک در یادداشتی نوشت که «ما همچنان انتظار هیچ اختلالی را در عرضه نفت در منطقه خاورمیانه نداریم.»
این بانک در پیش‌بینی خود اضافه کرد که «رشد قوی عرضه صرف نظر از نفت شیل آمریکا، قیمت نفت خام برنت و وست‌تگزاس اینترمیدیت را در سال جاری به ۵۹.۵۵ و در سال آینده به ۵۶.۵۲ دلار کاهش خواهد داد.»تحلیلگران «سیتی بانک» نیز می‌گویند که اختلال در عرضه نفت نباید چندان زیاد باشد. به گفته آنها، هرچند تنش‌های ژئوپلیتیکی فزاینده ممکن است همچنان وجود داشته باشد اما افزایش قیمت انرژی برای مدتی ممتد غیرمحتمل است.
کومرتس‌بانک نیز نوشته است که افزایش بهای نفت به مخاطرات عرضه در صورت تشدید بیشتر تنش‌ها بستگی دارد. به نوشته این بانک، در حال حاضر کاهش قیمت نفت به زیر ۷۰ دلار غیرمحتمل است.هیثم الغیص، دبیرکل سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) گفته است که تشدید تنش‌ها تغییرات آنی در عرضه نفت را توجیه نمی‌کند، زیرا شرایط کنونی همچنان پایدار است.یکی از مولفه‌های خطرآفرین که بازار آن را زیر نظر دارد، انسداد احتمالی تنگه هرمز است؛ کریدوری دریایی که حدود یک‌پنجم کل نفت مصرفی جهان را از دل خود عبور می‌دهد.
گلدمن ساکس نوشته که هرچند اختلال در عرضه نفت غیرمحتمل است اما تنگه هرمز همچنان در کانون توجه قرار دارد زیرا می‌تواند کشورهای اصلی تولیدکننده نفت در اوپک‌پلاس را از ارسال نفت مازادشان برحذر دارد و در سناریویی بحرانی، احتمالا قیمت نفت را به بیش از ۱۰۰ دلار افزایش دهد. بانک جی‌پی‌مورگان چیس نیز روز پنجشنبه در یادداشتی نوشت که وقوع سناریوهای خاص در خاورمیانه می‌تواند قیمت هر بشکه نفت را به ۱۲۰ تا ۱۳۰ دلار نیز برساند.
نفت ۱۰۰ دلاری محتمل است
یک کارشناس اقتصاد انرژی با بیان اینکه تجاوز آشکار رژیم صهیونیستی به تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از بازیگران اصلی بازار نفت، بازار انرژی را متلاطم کرده است، گفت: اگر شرایط تداوم یابد، احتمال دارد قیمت نفت خام حتی به ۱۰۰ دلار در هر بشکه نفت هم برسد.
سیدمهدی حسینی در گفت و گو با ایرنا با تحلیل وضعیت حاکم در بازار جهانی نفت و افزایش بهای طلای سیاه به دنبال تنش‌ها در غرب آسیا اظهار داشت: قیمت نفت در شرایط عادی تحت تاثیر چند عامل افزایش می‌یابد که یکی از آنها رشد اقتصادی است. وی با بیان اینکه برخی تحلیلگران معتقدند هر ۲ درصد رشد اقتصادی، یک درصد رشد نفت را به دنبال دارد، افزود: در شرایط عادی عواملی چون رشد جمعیت و افزایش رفاه اجتماعی نیز موجب رشد قیمت نفت می‌شود.
این کارشناس بازار انرژی در عین حال اظهار داشت: آنچه که افزایش سریع قیمت نفت را به دنبال دارد، بحران‌های سیاسی، اقتصادی و جنگ است که سبب تلاطم در بازارها می‌شود. حسینی با بیان اینکه اکنون که کشورمان درگیر جنگ ناخواسته شده است، افزود: ایران از بازیگران و پایه‌های اصلی تامین نفت جهان است و شرایط کنونی بدون تردید در افزایش قیمت نفت هم اثرگذار است.
وی با بیان اینکه در روزهای گذشته شاهد آن بودیم که معامله گران بازار نفت خود را با شرایط پیش آمده تطبیق دادند و قیمت‌ها در بازارهای جهانی افزایشی شد، اظهار داشت: این شرایط سبب شد قیمت نفت برنت و نفت آمریکا با بیش از ۷۰ دلار برسند و در صورت تدوام وضع موجود، نفت ۱۰۰ دلاری و بیشتر دور از انتظار نیست. حسینی خاطرنشان کرد که با افزایش قیمت نفت خام، قیمت سایر حامل‌های انرژی و فرآورده‌های نفتی نیز دستخوش تغییر می‌شود.
پیش بینی عجیب معاون نخست وزیر عراق
نفت 300 دلاری!
هشدارهای دیپلماتیک نیز به شدت گرفتن نگرانی‌ها دامن زده است. در همین رابطه فؤاد حسین معاون نخست‌وزیر و وزیر خارجه عراق در گفت‌وگوی تلفنی با وزیر خارجه آلمان و همچنین در مصاحبه‌ای با خبرگزاری تاس هشدار داد که ادامه درگیری‌های نظامی در منطقه می‌تواند منجر به جهش بهای نفت تا ۳۰۰ دلار در هر بشکه شود.او تأکید کرده که در صورت بسته شدن تنگه استراتژیک هرمز، بیش از پنج میلیون بشکه نفت در روز از بازار جهانی حذف خواهد شد.
حسین خاطرنشان کرده که این اتفاق نه‌تنها روند صادرات نفت کشورهای حوزه خلیج‌فارس از جمله عراق را با اختلال مواجه می‌کند، بلکه باعث ایجاد شوک‌های شدید اقتصادی در سراسر جهان خواهد شد. وی افزود: «ادامه درگیری و بسته شدن تنگه هرمز، می‌تواند صادرات نفت را مختل کرده و باعث جهش تورم در اروپا شود. در این صورت، بهای هر بشکه نفت به ۲۰۰ تا ۳۰۰ دلار نیز خواهد رسید.»
تسلیت دبیرکل اوپک به وزیر نفت ایران
دبیرکل سازمان کشورهای صادرکننده نفت در پی تجاوز رژیم صهیونیستی علیه ایران، با ارسال پیامی به محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت و رئیس کنفرانس اوپک در سال ۲۰۲۵ با مردم ایران همدردی کرد. دبیرکل سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، در پی تجاوز رژیم صهیونیستی علیه ایران، با ارسال پیامی به محسن پاک‌نژاد، ضمن ابراز همبستگی با دولت و ملت ایران، مراتب تسلیت و همدردی خود را اعلام کرد.
متن پیام هیثم الغیص به شرح زیر است: «با نگرانی عمیق، اخبار ناگوار مربوط به تجاوز اخیر علیه جمهوری اسلامی ایران را رصد می‌کنم. شخصاً و همچنین از طرف کارکنان دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) همبستگی خود را با جنابعالی، دولت و مردم جمهوری اسلامی ایران ابراز می‌نمایم.
در این دوران چالش‌برانگیز، مراتب تسلیت و اندوه خود را به خاطر از دست دادن غم‌انگیز انسان‌ها و ویرانی‌های ناشی از آن ابراز می‌کنیم. دعاها و صمیمانه‌ترین مراتب تسلیت خود را به جنابعالی، دولت جمهوری اسلامی ایران، خانواده‌ها و همه کسانی که جان خود را از دست داده‌اند یا مجروح شده‌اند و همه کسانی که تحت‌تأثیر این عمل متجاوزانه وحشتناک قرار گرفته‌اند، تقدیم می‌نماییم.»
