خودزنی تندروها

روزنامه آرمان امروز در گزارشی نوشت:

غلامرضا قاسمیان، مهندس عمران از دانشگاه صنعتی شریف و دارای تحصیلات حوزوی، به‌تازگی با بازداشت در عربستان سعودی و سپس آزادی، به تیتر رسانه‌ها بازگشته است.

بر أساس شنیده ها، او از طراحان حمله به سفارت بریتانیا در تهران و همچنین از افراد فعال در حمله به سفارت عربستان سعودی در تهران معرفی شده است. گفته می‌شود که در حمله به سفارت عربستان، نقش مهمی را ایفا کرده است.

بازداشت وی در عربستان پس از انتشار سخنانی جنجالی رخ داد. او در اظهاراتی، عربستان سعودی را به مراکز «فحشا و فساد» تشبیه کرد و گفت: «از این به بعد لازم نیست ایرانی‌ها به آنتالیا بروند، همین‌جا مراکز فحشاست.» او همچنین حکومت عربستان را ادامه حکومت بنی‌امیه خواند.

این اظهارات موجی از واکنش‌ها را در فضای رسانه‌ای و سیاسی کشور برانگیخت. طیف تندرو و حمیدرسایی، نماینده مجلس شورای اسلامی اقدام عربستان در بازداشت قاسمیان را حمله به جریان مقاومت و ضدسازش در منطقه خواند.

در مقابل، جریان‌های میانه‌رو و اصلاح‌طلب ، موضع انتقادی داشتند. عباس عبدی ، فعال سیاسی خواستار محاکمه قاسمیان در ایران شد، حتی در صورتی که عربستان اقدامی انجام ندهد. بسیاری دیگر از چهره‌های سیاسی نیز بر لزوم پاسخگویی وی پس از بازگشت تأکید کردند.

در سطح رسمی، قوه قضاییه پیش از آزادی وی اعلام کرد بازداشت او را غیرقانونی می‌داند و خواهان پیگیری قانونی موضوع و بازگرداندن وی به کشور شد. در نهایت، قاسمیان آزاد شد.

در واکنش به مواضع وی، محمدرضا عارف، معاون اول رئیس جمهور، تأکید کرد که نظرات قاسمیان نظر شخصی اوست و ارتباطی با سیاست‌های رسمی جمهوری اسلامی ایران ندارد. همچنین سیدعباس عراقچی، وزیر أمور خارجه، با محکوم‌کردن اظهارات قاسمیان، آن‌ها را تهدیدی برای تلاش‌های دیپلماتیک ایران دانست.

غلامرضا قاسمیان در انتخابات ریاست‌جمهوری از سعید جلیلی حمایت کرده بود و مواضع انتقادی علیه  مسعود پزشکیان داشت.

تحلیلگران امیدوارند که جریان عقلانیت در سیاست داخلی ایران تقویت شود و چنین رفتارهایی جایگاهی نداشته باشند.

حتماً. در ادامه، متن شما را به صورت یک گزارش مصاحبه‌ای با هادی اعلمی فریمان، کارشناس سیاسی تنظیم کرده‌ام. لحن رسمی، رسانه‌ای و مستند حفظ شده و در عین حال ساختار آن منسجم و خوانا شده است:

در پی حواشی مربوط به غلامرضا قاسمیان و بازتاب سخنان او در رسانه‌ها و افکار عمومی، هادی اعلمی فریمان، کارشناس مسائل سیاسی، در گفت‌وگویی به بررسی ریشه‌های فکری و ساختاری بروز چنین رفتارهایی پرداخت و بر ضرورت اصلاح نگاه‌های افراطی در ساختار سیاسی کشور تأکید کرد.

هادی اعلمی فریمان ، کارشناس سیاسی در گفت‌وگو با آرمان امروز با اشاره به ریشه‌های دوگانه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اظهار داشت: ما در قانون اساسی با دو رویکرد مواجهیم؛ یکی توجه به رسالت انقلاب اسلامی در سطح جهانی و حمایت از محرومان، و دیگری مسئله ملی‌گرایی و منافع ملی. این دو وجه در مواردی با یکدیگر در تعارض قرار می‌گیرند و تا زمانی که این تعارض حل نشود، بستر برای فعالیت جریان‌هایی با قرائت فراملی و تندروانه همچنان باز خواهد ماند.

وی افزود: این افراد با استناد به همان قرائت انقلابی از قانون اساسی، فعالیت می‌کنند و حتی قدرت لازم را هم در برخی ساختارها دارند. بنابراین نمی‌توان مانع آن‌ها شد مگر اینکه تکلیف این تعارض در سیاست‌گذاری کشور روشن شود.

اعلمی فریمان با اشاره به لزوم بازبینی در مأموریت برخی نهادها و افراد در ساختار حاکمیت، تأکید کرد: «اگر حاکمیت واقعاً به دنبال صلح و همزیستی مسالمت‌آمیز و بهبود روابط با دیگر کشورهاست، باید نسبت به حذف یا اصلاح سازمان‌ها، ادارات و حتی افرادی که رسالت انقلابی فراملی خارج از ظرفیت کشور دارند، اقدام کند. چون عملکرد این‌ها منجر به ظهور چهره‌های رادیکال می‌شود که برهم‌زننده مناسبات خارجی و ایجادکننده شکاف در داخل‌اند.»

وی اظهار داشت:«در شرایطی که همه نهادهای حاکمیتی و به‌ویژه وزارت خارجه در تلاش هستند تا مذاکرات به نتیجه برسد و تحریم‌های ظالمانه کاهش یابد، اظهارات چنین افرادی نه‌تنها مشکوک است، بلکه باید مورد توجه نهادهای اطلاعاتی قرار گیرد. به نظر می‌رسد برخی از این رفتارها مستقیماً امنیت ملی را تهدید می‌کند.»

این کارشناس مسائل سیاسی در ادامه گفت: «عناصر رادیکال مجازند عقاید خود را داشته باشند و آن را در سطح شخصی و خانوادگی ترویج کنند، اما نمی‌توانند آن را به کل کشور تعمیم دهند. وقتی یک فرد با یک قرائت خاص، تمام ساختار کارشناسی و عقلانی نهادهایی مانند شورای عالی امنیت ملی یا دستگاه‌های سیاست‌گذار را تخریب می‌کند، باید با حساسیت پیگیری شود. این افراد نه تنها مصالح ملی را درک نمی‌کنند، بلکه آن را به سخره می‌گیرند و در تضاد با منافع عمومی حرکت می‌کنند.»

اعلمی فریمان افزود: «افکار عمومی نیز چنین رفتارهایی را نمی‌پذیرد. این افراد نزد مردم جایگاهی ندارند و عامل افزایش هزینه‌های سیاسی، اجتماعی و حتی اقتصادی برای دولت و ملت هستند. نگاهی به واکنش‌ها در شبکه‌های اجتماعی و حساسیت قوه مجریه نسبت به رفتارهای اخیر این افراد، گواهی بر انزوای آنان در سطح جامعه است.»

وی در ادامه به اظهارات منتشرشده درباره مکه و مدینه واکنش نشان داد و تصریح کرد: «مطالبی که برخی چهره‌های رادیکال درباره این اماکن مقدس مطرح کرده‌اند، کاملاً بی‌اساس و کذب است. تاکنون هیچ گزارشی مبنی بر اجرای اصلاحات فرهنگی در مکه و مدینه منتشر نشده و چنین ادعاهایی صرفاً جنجال‌آفرین و غیرواقعی است.»

این کارشناس سیاسی همچنین بر ضرورت بازنگری در حضور این افراد در رسانه‌ها تأکید کرد و گفت: «زمان آن رسیده که صداوسیما و سایر تریبون‌های رسمی، بلندگوی چنین قرائت‌هایی نباشند. تجربه نشان داده که این افراد جز آسیب به امنیت ملی، دستاوردی نداشته‌اند.»

او در بخش دیگری از سخنان خود به تجربه تاریخی پیامبر اسلام اشاره کرد و اظهار داشت:«نگاه پیامبر به سیاست خارجی، مبتنی بر صلح، همزیستی و تعامل با همه ملت‌ها بود. هدف نهایی قرآن، تحقق حیات طیبه، آبادانی و اخلاق است، نه جنگ دائمی و فلاکت. هر قرائتی غیر از این، به انحراف از مسیر اصلی دین منجر می‌شود.»

اعلمی فریمان در پایان به تحولات فناوری و ضرورت به‌روزرسانی روش‌های تبلیغ دین اشاره کرد و اظهار داشت: «تبلیغ دین دیگر نمی‌تواند از مسیر سخت‌افزاری و قهرآمیز گذشته پیروی کند. در عصر دیجیتال، هوش مصنوعی و مناظرات فرهنگی، ما به مبلغینی باسواد، آگاه و به‌روز نیاز داریم که بتوانند با استدلال وارد گفت‌وگو با جهان شوند. تقابل فکری با جریان رادیکالیسم نیز نیازمند نهادهای مدنی، تقویت فرهنگ گفت‌وگو، ترویج صلح، حقوق بشر مبتنی بر آزادگی حسینی و مقابله با فقر و نابرابری است.»

«افکار عمومی امروز دیگر پذیرای قرائت‌های خشن و انحصاری نیست. نظام سیاسی هم باید از تریبون‌دادن به این جریان‌ها فاصله بگیرد، چرا که تجربه نشان داده، تنها نتیجه آن آسیب به امنیت ملی بوده است.»