نقطه ضعف ما عدم نگاه دیپلماسی اقتصادی است

دبیر انجمن کشتیرانی گفت: طی سال گذشته میلادی، تبادل کالایی که روسیه در کل جهان داشته بالغ بر ۹۰۰ میلیون تن بوده و رقم بسیار ناچیزی از این کالا که کسری باشد، حداکثر ۶ میلیون تن از طریق این کریدور استفاده شده است.

مسعود پل مه دبیر انجمن کشتیرانی و صنایع وابسته ایران در نشست خبری امروز خود اظهار داشت: موتور پیشران اقتصاد در پیشرفت کشور دریا است اما متاسفانه به هر علت شایسته ایران است از رهگذر دریا به دست بیاوریم.

وی ادامه داد: ۴۰۰ شرکت فعال که تمامی فعالیت‌های حوزه لجستیک بندری و دریایی کشور را مدیریت، اجرا و سرمایه‌گذاری می‌کنند، منشاء اثر بوده و تا به امروز به عنوان حامیان اصلی تجارت خارجی کشور و به عنوان سربازانی که وظیفه خود می‌دانستند این فعالیت‌ها را مستمر نگهدارند، انجام وظیفه کرده‌اند. 

وی ادامه داد: پنجمین دوره از همایش توسعه دریا محور یا به عبارت دیگری اقتصاد دریا محور را با همکاری موسسه وزین تیم برگزار خواهیم کرد.

او بیان کرد: برگزاری چنین همایشی می‌بایستی با استفاده از تمام توان و شعور اجرایی، علمی و دولتی و خصوصی اتفاق بیفتد زیرا یکی از با اهمیت‌ترین مباحث اقتصادی کشور مبتنی بر کاربرد و راهبردهای دریایی توسعه و اقتصاد دریا محور می‌باشد. به زعم ما، موتور پیشران اقتصاد و پیشرفت و تعالی کشور دریاست؛ موهبتی که پروردگار عظیم‌الشأن در اختیار ما قرار داده، ولی متاسفانه به هر علت نتوانسته‌ایم آنچه که شایستگی کشور  ایران است را از رهگذر استفاده از مراحل دریا به دست بیاوریم. 

وی ادامه داد: امیدوار هستم فرصت‌های از دست رفته را بتوانیم با اهمیت حداکثری و با انرژی که تبدیل به انرژی خواهد شد، بیش از پیش به دست بیاوریم. امسال این همایش با تغییر رویکرد از ارتباط بهینه بخش خصوصی و دولتی برکنار شده است. در چهار دوره گذشته سعی ما بر این بود که بتوانیم حقوقی از فعالیت‌های حوزه لجستیک که دارای منشا دریایی است را به تصویر بکشیم و به صورت واقعی به سمع و نظر کلیه مسئولین حوزه مرتبط با لجستیک برسانیم. 

او بیان کرد: یکی از دستاوردهایی که در دوره گذشته، خوشبختانه در دوره چهارم به دست آمد، ایجاد دبیرخانه دائم کریدور شمال و جنوب است.

وی تاکید کرد: بیش از ۲۲ سال است این کریدور توافقی بین جمهوری اسلامی ایران، روسیه و کشور هندوستان بوده و توسعه فعالیت‌های اقتصادی را در پی داشته، ولی آنگونه که شایستگی سه کشور بوده، متاسفانه شکل نگرفته است.

پل مه یاد آور شد: طی سال گذشته میلادی، تبادل کالایی که روسیه در کل جهان داشته بالغ بر ۹۰۰ میلیون تن بوده و رقم بسیار ناچیزی از این کالا که کسری باشد، حداکثر ۶ میلیون تن از طریق این کریدور استفاده شده است. عمدتاً هم کالاهای واردات و صادرات به کشور خودمان بوده‌اند. 

دبیر انجمن کشتیرانی تصریح کرد: مزیت‌هایی که این فرصت در اختیار ما گذاشته نباید از دست برود. ما شاهد هستیم که کشورهایی که هیچ گونه منافع اقتصادی در منطقه اوراسیا، خاورمیانه و حوزه CIS ندارند به دنبال سرمایه‌گذاری‌های عدیده در این منطقه هستند.

او اظهار کرد : در سال ۱۳۸۶، زمانی که اجلاس ای را در کشور قزاقستان برگزار شد، ما شاهد پیشنهادی از طرف اتاق بازرگانی آمریکا برای ایجاد کریدور اوراسیا بودیم. 

وی افزود: این بسیار برای ما غم‌انگیز است که کشوری که با اهداف غیر اقتصادی در جهان دارد نقش ضد اقتصادی و ضد مردمی را از خود به جا می‌گذارد، می‌آید در این منطقه و دست به چنین پیشنهادی می‌زند.

او بیان کرد: مشابهت این مورد را تقریباً بعد از ۲۰ سال ما در کریدور زنگزور داریم. چنانچه ما توانایی خود را برای چانه‌زنی و رقابت برای اینکه قدرت دیپلماسی اقتصادی داشته باشیم بالا ببریم، چیزی به اسم زنگزور اتفاق نمی‌افتد.

پل مه یادآور شد: مشکلاتی که در صورت احداث زنگزور به وجود می‌آید این است که وقتی زنگزور راه بیفتد، به طور قطع هیچ یک از کامیون‌های آسیای میانه و اروپا نمی‌خواهند، به ویژه مسیر تبادل کالا از ترکیه به حوزه قفقاز و CIs قطع می‌شود. متعاقب این موضوع چه اتفاقی می‌افتد؟ قدرت چانه‌زنی با ترکیه را از دست می‌دهیم. وقتی کامیون‌های ترک مسیر ایران را طی نکنند، طبیعتاً کامیون‌های ما برای عبور از ترکیه و عزیمت به اروپا توانایی لازم را از دست می‌دهند. 

دبیر انجمن کشتیرانی افزود: چون دیگر منافع اقتصادی ترکیه در ایران ندارد که بیاید پای میز یک مذاکره برد-برد قرار بگیرد. آن موقع ما ناچار می‌شویم که یا کالاهای صادراتی‌مان را از مبدا خود ایران به اروپا به ترکیه بسپاریم یا سر مرز، عملاً کامیون‌های ما وظیفه تامین بار برای کامیون‌های ترک را تامین می‌کنند. 

وی ادامه داد: این‌ها قواعدی است که ما باید به آن توجه کنیم. نقطه ضعف ما کجاست؟ عدم نگاه دیپلماسی اقتصادی. خوشبختانه با روی کار آمدن دولت پزشکیان، ما شاهد تغییرات بسیار خوبی هستیم. امیدوار هستیم این تغییرات منجر به تغییر رویکرد اجرایی بشود. اینکه صرفاً یک توجه خاص و روی کاغذ داشته باشیم، به طور قطع نتیجه ملموسی در پی نخواهد داشت. 

او افزود: ما امیدوار هستیم که انقطاعی که در خط ریلی رشت-آستارا هست هرچه سریع‌تر شکل اجرایی بگیرد و طبیعتاً با ابتکار عمل می‌توانیم مخاطرات زنگزور را به تعویق بیندازیم.

وی ادامه داد:یکی از اهدافی که همایش‌ها داشته‌اند، این بوده که فرصت‌هایی را که می‌تواند در پیش روی ما قرار بگیرد، معرفی کنیم و تهدیدها را تبدیل به فرصت کنیم. ما در منطقه‌ای قرار گرفتیم که صدها میلیون تن کالا روزانه در اطراف و اکناف جمهوری اسلامی ایران فعال هستند. یعنی اگر ما این تصور واقعی را از یک فعالیت لجستیکی و تبادل کالایی داشته باشیم.

دبیر انجمن کشتیرانی تصریح کرد: در ابتدای سال ۸۰ شمسی هیچ کریدوری جز آنچه که از فضای سرزمینی جمهوری اسلامی ایران جنوب به شمال، شرق و غرب را به هم پیوند می‌داد، وجود نداشت.

او افزود: هم اکنون ۱۲ کریدور وجود دارد و کریدورهایی که واقعیت مطلوب بر ضد منافع جمهوری اسلامی ایران هستند. ما نباید این کریدورها را صرف ببینیم، بلکه باید توانمندی خود را به قدری بالا ببریم که کریدورها بلااستثنا ناچار شوند ما را شریک استراتژیک خود ببینند. 

وی تصریح کرد: این راه گذری ندارد جز اعتماد و اعتقاد دولت به توانمندی بخش خصوصی. دولت در بسیاری از جاها باید یک رگولاتور باشد و تسهیلگر باشد، ولی اگر قرار باشد دولت در عرصه اجرا ورود پیدا کند، ما شاهد هستیم که یک کانتینر از هند مسیر دریایی را طی می‌کند و از طریق کانال سوئز و بوسفر به مسکو می‌رسد.

او گفت: ظرف ۲۵ روز، همان کانتینر از فضای سرزمینی ما عبور می‌کند، با اینکه ۴۰۰۰ کیلومتر مسافت اقتصادی‌تر خواهد بود و ۵۵ روز می‌رسد. 

وی ادامه داد: چرا همان کانتینری که دریایی می‌رود ۴۲۰۰ دلار هزینه دارد، ولی از مسیر ما که تردد می‌کند، می‌شود ۸۰۰۰ دلار؟ اینجاست که می‌بینیم وقتی دولت آن جایگاه اصلی را فراموش کرده و در اجرا ورود پیدا کرده و تمام فرمول‌های اقتصادی که برای کار در ایران دارد را اجرا می‌کند، مبتنی بر یک قاعده اقتصادی به عنوان هزینه-فایده است. 

وی افزود:  تمام دنیا شاهدند که کشورهایی که توسعه پیدا کرده‌اند، نگاه دولت تسهیل‌گری بوده است. نگاه دولت روان‌سازی بوده و قاعده اقتصادی  هزینه فرصت بوده است. یعنی دولت مکلف است هزینه کند تا فرصت کار به وجود بیاید، تا فرصت اشتغال به وجود بیاید، تا فرصت تولید و خلق ثروت به وجود بیاید. 

او بیان کرد: بخش خصوصی می‌تواند این کار را بکند. بخش خصوصی وقتی سرمایه‌گذاری می‌کند، مطابق آن تمام این اتفاقات شکل می‌گیرد.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان