آقای مسئول، شما، آنها را فاسد کردید
یادداشت- حامد فرح بخش
«گازوئیل را در ایران 300 تومان بخری و در آن سوی مرزها تا یک دلار یعنی 80 هزار تومان به فروش برسانی» این وسوسه انگیزترین تجارت کثیف دنیاست، حتی به مراتب پولسازتر از قاچاق مواد مخدر ، قاچاق انسان و فحشاء...
و این پول سیاهی است که اکنون به سفره‌های بسیاری دارد وارد می‌شود و این سفره‌ها را که روزی قوتشان از پاکترین وحلال ترین لقمه ها بود را آنقدر آلوده کرده که مبارزه با آن بسیار دشوار و سخت است.
این پول آلوده، رانندگان و مالکان ناوگان حمل و نقل، کشاورزان ، معدنکاران، ماهیگیران و صیادان مناطق دریایی و حتی صنعتگران بسیاری را مثل یک افیون معتاد و آلوده کرده است.
نوشتن از آلوده شدن این دست آدم ها خیلی دشوار است اما واقعی است.
پول حرام ، از ناوگان حمل و نقل تا سفره برخی کشاورزان
اسفند گذشته، اطلاعات مصرف سوخت از سامانه هوشمند سوخت با سه منبع دیگر شامل دوربین‌های جاده‌ای، سامانه‌های بارنامه و اطلاعات ناوگان تطبیق داده شد و آنوقت بود که یک نتیجه باورنکردنی به دست آمد .
اینکه از160 هزارناوگان فعال در بخش حمل و نقل، ۶۰ هزار ناوگان تطابق اطلاعاتی نداشتند و در مجموع حدود ۳۶۰ میلیون لیتر مصرف غیرواقعی در کارنامه آنها ثبت شده بود.
این سوخت اضافه به احتمال زیاد مقصدش مشخص است، «بازار سیاه قاچاق» و به این ترتیب می توان گفت که حدود 40 درصد از فعالان ناوگان حمل و نقل که روزگاری نه چندان دور همه اشان به حلال خوری وزحمتکشی شهره بودند، حتی اگر نگوییم به دلیل آلوده شدن مسئولان رده های مختلف حوزه سوخت، می توان لااقل گفت که به دلیل عدم نظارت، بی توجهی و... به یکی از مهمترین بخش‌های زنجیره قاچاق گازوئیل تبدیل شده اند، باور نکردنی است اما حدود 40 درصد.
این رقم، بخشی از قاچاق سازمان‌یافته‌ای است که با یارانه‌های سنگین سوخت و نبود نظارت مؤثر، سال‌هاست اقتصاد کشور را هدف گرفته است.
اما تنها بخش حمل و نقل نیست که به این درد مهلک و خفت بار دچار شده است، بخش کشاورزی نیز آلوده شده است.
بررسی های دقیق در بخش کشاورزی بیانگر آن است که مصرف سوخت در این بخش رشد زیادی داشته، در حالی که سطح زیر کشت ثابت مانده است و این یعنی اینکه آلودگی می تواند به سفره حلال خورترین آدم ها هم نفوذ کرده باشد.
معدن هم به همین گونه آلوده شده است، آمارها نشان می دهد که حتی برخی معادن که غیرفعال هستند، همچنان سوخت دریافت می‌کنند.
بخش صیادی هم از این آلودگی به دور نمانده است، بررسی ها نشان می دهد که لنج های صیادی هم در برخی از استان های ساحلی وارد این چرخه شده اند و نه تنها سهمیه فروشی می‌کنند که در روزهای گذشته ، قلع و قمع لوله های انتقال سوخت به لنج ها و قایق های تندرو نشان از آن دارد که برخی از آنها مستقیما دست در دست قاچاقچیان دارند.
نکته تاسف بار در این زنجیره سیاه این است که تنها سوخت فروشان و قاچاقچیان متهم نیستند، بلکه آنها که با عدم دقت در پیگیری مسیر انتقال سوخت و عدم نظارت بر این حوزه، باعث وسوسه و طمع این صنوف و مشاغل شده اند حتی بیشتر از آنها مقصرند.
مبارزه با قاچاق سوخت اگر چه سال هاست ادامه دارد اما در ماه‌های اخیر انتقاد شدید رئیس‌جمهور از میزان بالای قاچاق سوخت و ورود مقامات ارشد قضایی به این موضوع، باعث شده است که مبارزه سخت ، بی سابقه و طوفانی ای با قاچاقچیان آغاز شود.
گفته می شود که اکنون برای کاهش روزانه 5 میلیون لیتر قاچاق سوخت با صرفه‌جویی ۱.۱ میلیارد دلاری هدف گذاری شده است اما در کنار مبارزه سخت وانتظامی و قضایی با قاچاقچیان، ورود ابزارهای هوشمندی که با تقاطع‌گیری اطلاعات و شفاف‌سازی مصرف و تطبیق اطلاعات از سامانه‌های مختلف توانایی شناسایی انحراف‌ها را دارند و نیز یک مبارزه رسانه ای قدرتمند و برنامه ریزی شده اهمیت بسیار زیادی دارد.
