سفره مردم، حبوبات و سیب زمینی را هم از دست داد
گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد تورم نقطه‌به‌نقطه سیب‌زمینی در بهمن امسال بیش از ۲۱۷ درصد بوده و در گروه حبوبات هم تورمی بین ۸۰ تا حدود ۱۱۰ درصدی را تجربه کرده‌ایم. این میزان رشد قیمت به مفهوم کاهش قدرت خرید مردم و پر کشیدن حبوبات و سیب‌زمینی از سفره آنهاست.
به گزارش گروه اقتصادی آوش، تورم نقطه‌به‌نقطه درصد تغییرات شاخص قیمت‌ها در یک ماه مشخص نسبت به ماه مشابه سال قبل را نشان می‌دهد. گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که ۱۰ قلم خوراکی بیشترین افزایش قیمت نقطه‌به‌نقطه را در سال جاری تجربه کرده‌اند. ما در بهمن‌ماه سال قبل سیب‌زمینی را کمی بیش از ۲۰۰ درصد ارزان‌تر از بهمن‌ماه امسال می‌خریدیم و حالا رشد قیمت‌ها این نگرانی را ایجاد کرده است که مردم توان خرید خود را از دست بدهند ضمن آنکه تنظیم بازار سیب‌زمینی که تا همین دیروز در گروه صادرکنندگانش قرار داشتیم، به پاشنه آشیلی برای دولت تبدیل شده است.
افزایش چشمگیر قیمت سیب‌زمینی و حبوبات
بر اساس آمار ارائه شده، سیب‌زمینی با رشد قیمت ۲۱۷.۳ درصدی نسبت به بهمن‌ماه گذشته در صدر افزایش قیمت اقلامی خوراکی قرار دارد و بادمجان و گوجه‌فرنگی با افزایش ۱۲۳ و ۱۱۶ درصدی در رده‌های بعدی قرار می‌گیرند.
رده‌های بعدی افزایش قیمت‌ها به گروه حبوبات مربوط می‌شود. لپه ۱۰۹ درصد افزایش قیمت را تجربه کرده و در این مدت لوبیاچیتی ۱۰۵ درصد افزایش قیمت داشته است. لوبیاقرمز ۸۹ و عدس ۸۶ درصد افزایش قیمت داشته‌اند. لیموترش در فصل برداشتش با ۹۶ درصد صعود قیمت مواجه بوده، کدوسبز ۸۸، و فلفل‌دلمه‌ای نیز ۸۲ درصد افزایش قیمت را نسبت به بهمن‌ماه گذشته به ثبت رسانده‌اند.
باز هم پای جیرفت در میان است
سال‌هاست که در فصل زمستان با رشد قیمت سیب‌زمینی مواجهیم. البته رشد قیمت در سال جاری نوبری است که جامعه تاکنون تجربه نکرده اما دلیل اصلی کمبود سیب‌زمینی در بازار طی فصل سرد سال به تحولات آب‌وهوایی رخ داده در جیرفت به‌عنوان یکی از مراکز تولید سیب‌زمینی خارج از فصل نسبت داده می‌شود. دو دهه است که بارش در جیرفت یا بروز مشکل در مزارع این منطقه در سرفصل دلایل اعلام شده برای افزایش قیمت سیب‌زمینی در فصل زمستان جا خوش کرده است.
امسال هم غلامرضا نوری قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی، در جلسه کمیسیون کشاورزی مجلس که اواخر دی ۱۴۰۳ برگزار شد، سرمازدگی محصولات در مناطقی مثل جیرفت و تأخیر در برداشت سیب‌زمینی داخلی را عامل کمبود عرضه و نوسانات قیمت در بازار اعلام کرده است. البته وزیر جهاد کشاورزی افزایش صادرات به دلیل تغییرات نرخ ارز را هم عامل مهمی در کمبود سیب‌زمینی اعلام می‌کند.
واردات باهدف شکستن قیمت سیب‌زمینی در بازار
درحالی‌که ایران سالانه دو و نیم‌میلیون تن سیب‌زمینی به خارج از کشور صادر می‌کند و امسال هم تخمین زده می‌شود بین ۱.۵ تا ۱.۸ میلیون تن سیب‌زمینی قبل از ممنوعیت دوماهه صادرات سیب‌زمینی، به خارج از کشور صادر شده باشد، وزارت جهاد کشاورزی ناگزیر شد برای تنظیم بازار و ایجاد تعادل در قیمت‌ها تن به واردات دهد و مجوز ورود ۵۰ هزار تن سیب‌زمینی به ایران را صادر کند.
البته ذخایر انباری سازمان مرکزی تعاون روستایی هم راهی بازار شد تا قیمت ۱۰۰ هزارتومانی هر کیلوگرم سیب‌زمینی بشکند و محصول تنظیم بازاری به قیمت ۳۰ هزار تومان در اختیار مصرف‌کننده قرار بگیرد.
مبدأ اصلی واردات سیب‌زمینی در منابع رسمی اعلام نشده است. برخی پاکستان را تأمین‌کننده سیب‌زمینی وارداتی معرفی کرده‌اند و گروهی هم ترکیه را منبع تأمین نیازهای ایران به سیب‌زمینی اعلام می‌کنند. آنچه نگران‌کننده است آن است که سیب‌زمینی به دلیل همراه‌داشتن خاک می‌تواند منشأ انتقال آفات قرنطینه‌ای باشد و در اخبار آمده بود که ۲۵۰۰ تن سیب‌زمینی صادراتی ترکیه به تونس به دلیل وجود یک باکتری خطرناک، به این کشور برگشت‌خورده است. این نگرانی در میان افکار عمومی وجود دارد که به دلیل تسریع امر واردات، بررسی‌های قرنطینه‌ای برای واردات سیب‌زمینی به‌دقت انجام نشده باشد و محموله برگشتی از تونس، به سمت ایران سرازیر شده باشد. به‌این‌ترتیب جامعه هم مجبور است سیب‌زمینی گران بخورد و هم تبعات قرنطینه‌ای واردات را تحمل کند.
افزایش قیمت حبوبات به دلیل تغییر نرخ ارز
وقتی قیمت گوشت بالا رفت، مردم به حبوبات پناه بردند و تلاش کردند با جایگزینی حبوبات، کمبود گوشت در سفره خود را جبران کنند اما این روزها قیمت حبوبات به قیمت گوشت تنه می‌زند.
هر کیلوگرم لوبیاچیتی در بازار ۴۰۰ هزار تومان قیمت دارد و فاصله قیمتی آن با هر کیلوگرم گوشت تنظیم بازاری حدود ۲۰۰ هزار تومان است. مردم نگران‌اند که با این روند تغییر قیمت‌ها، حبوبات هم از سفره آنها پر بکشد.
جدیدترین گزارش مرکز آمار ایران هم نشان می‌دهد که تورم نقطه‌به‌نقطه حبوبات در بهمن امسال بین ۸۰ تا ۱۱۰ درصد بوده است. البته واکنش وزیر جهاد کشاورزی به‌عنوان متولی تنظیم بازار به این تغییر نرخ‌ها نیز جالب‌توجه است. غلامرضا نوری قزلجه در نشست استانداران سراسری کشور که ۱۱ اسفند ۱۴۰۳ برگزار شده است، افزایش قیمت حبوبات را به تغییر نرخ ارز ربط می‌دهد.
وزیر جهاد کشاورزی می‌گوید: بعضی افزایش قیمت‌ها منطقی است. در حبوبات و چای قیمت‌ها خیلی بالا رفته زیرا این دو محصول در ابتدای سال با ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی وارد می‌شد اما اکنون با ارز ۶۸ هزارتومانی وارد می‌شوند. طبیعی است که افزایش دو و نیم برابری نرخ دلار بر قیمت این محصولات تأثیر بگذارد.
با توجیهات مطرح شده از سوی وزیر جهاد کشاورزی به نظر می‌رسد نباید منتظر کاهش قیمت‌ها در بازار بود و مردم ناگزیرند مواد غذایی گران و دریافت حداقل حقوق را به‌صورت توأمان تحمل کنند.
