ورود یکتانت به فرابورس، گامی بزرگ برای استارتاپ‌های ایرانی

چندی پیش در یکی از مهم‌ترین رویدادهای اکوسیستم استارتاپی کشور شرکت «یکتانت» به عنوان بزرگ‌ترین پلتفرم تبلیغات دیجیتال ایران در بازار نوآفرین فرابورس ایران درج نماد شد. این اتفاق که مقدمه‌ای بر عرضه اولیه سهام یکتانت است، می‌تواند نقطه‌عطفی برای ورود سایر استارتاپ‌ها به بازار سرمایه باشد.

یکتانت؛ از تبلیغات دیجیتال تا بازار سرمایه

یکتانت فعالیت خود را از سال ۱۳۹۶ آغاز کرد و در مدت‌زمانی کوتاه با بهره‌گیری از داده و هوش مصنوعی، به بازیگری کلیدی در حوزه تبلیغات دیجیتال تبدیل شد. این شرکت امروز با بیش از ۷۰۰ نیروی متخصص و ارائه خدمات به بیش از ۱۳۰ هزار کسب‌وکار نقش مهمی در فضای بازاریابی دیجیتال کشور دارد. درج نماد «یکتانت» در فرابورس گام مهمی در مسیر بلوغ و شفافیت این مجموعه است.

چرا این اتفاق مهم است؟

ورود یکتانت به فرابورس نه‌فقط برای خود این شرکت بلکه برای کل اکوسیستم نوآوری ایران حائز اهمیت است. این اقدام نشان می‌دهد استارتاپ‌ها نیز می‌توانند با رعایت الزامات شفافیت و پاسخگویی مالی وارد بازار سرمایه شوند و منابع مالی جدیدی برای توسعه خود فراهم کنند. از سوی دیگر این حضور باعث افزایش شناخت و اعتماد عمومی به مدل‌های کسب‌وکار دیجیتال خواهد شد. موفقیت یکتانت در این مسیر می‌تواند الگویی برای شرکت‌های مشابه باشد و نگاه سرمایه‌گذاران را نسبت به استارتاپ‌ها تغییر دهد.

چه کسانی پیشگام بودند؟

تا پیش از یکتانت ورود استارتاپ‌ها به بورس تجربه‌هایی پراکنده اما تاثیرگذار داشته است. تپسی به‌عنوان نخستین استارتاپ بزرگ در سال ۱۴۰۲ با نماد «تپسی» وارد بازار دوم فرابورس شد و عرضه اولیه انجام داد. با وجود برخی تردیدها تپسی توانست مسیر تازه‌ای برای اکوسیستم فناوری باز کند.

در حوزه بیوتکنولوژی نیز شرکت فن‌آوران زیست‌فناور ریحان نمونه‌ای موفق از ورود استارتاپ‌های فناور به بازار سرمایه بود. با این حال بسیاری از بازیگران اصلی مانند دیجی‌کالا، کافه‌بازار، فیلیمو و اسنپ هنوز به دلایل مختلفی از جمله ساختار پیچیده سهامداری، وابستگی به سرمایه‌گذاران خارجی و چالش‌های مربوط به شفافیت مالی وارد بورس نشده‌اند.

مسیر دشوار اما امیدبخش

ورود استارتاپ‌ها به بازار سرمایه در کنار فرصت‌های بزرگ با موانع و چالش‌هایی نیز همراه است. یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌ها موضوع شفافیت مالی و حسابرسی دقیق است. بسیاری از استارتاپ‌ها به دلیل رشد سریع، ساختار مالی پیچیده‌ای دارند که شامل سرمایه‌گذاری‌های متعدد، مدل‌های درآمدی غیرسنتی و گاه وابستگی به منابع خارجی است. انطباق این ساختارها با چارچوب‌های سخت‌گیرانه‌ی بازار سرمایه، نیازمند بازطراحی فرآیندهای داخلی و گزارش‌دهی مالی شفاف است.

از سوی دیگر ارزش‌گذاری استارتاپ‌ها نیز همواره محل بحث بوده است. مدل‌های کسب‌وکار مبتنی بر فناوری، به‌ویژه آن‌هایی که هنوز به سودآوری نرسیده‌اند، برای فعالان سنتی بازار سرمایه قابل پیش‌بینی نیستند. این موضوع باعث می‌شود تحلیلگران مالی با احتیاط بیشتری به استارتاپ‌ها نگاه کنند و گاه در ارزیابی ارزش واقعی آن‌ها با تردید مواجه شوند.

افزایش مسئولیت و نظارت

برخی از بنیان‌گذاران استارتاپ‌ها نگرانی‌هایی در مورد دخالت نهادهای نظارتی یا سهامداران جدید در تصمیم‌گیری‌های مدیریتی دارند. ورود به بورس به معنای افزایش مسئولیت و نظارت است؛ موضوعی که برای بسیاری از استارتاپ‌ها که با فرهنگ مدیریتی منعطف و سریع پیش رفته‌اند، می‌تواند چالش‌برانگیز باشد.

با وجود این موانع تجربه موفق شرکت‌هایی مانند تپسی و اکنون یکتانت نشان می‌دهد که با برنامه‌ریزی، شفافیت و تعامل هوشمندانه با ساختار بورس می‌توان این مسیر را هموار کرد. اگر عرضه اولیه یکتانت با استقبال مناسبی از سوی سرمایه‌گذاران همراه باشد، می‌توان انتظار داشت که در سال ۱۴۰۴ موج تازه‌ای از استارتاپ‌ها وارد مسیر بورس شوند و تحولی در رابطه میان نوآوری و سرمایه‌گذاری رسمی رقم بخورد.