آینده مبهم «دیوار» در بورس
لغو جلسه پذیرش دیوار در بورس بار دیگر نشان داد که ورود استارتاپ‌ها به بازار سرمایه ایران چالش‌های خاص خود را دارد. مخالفت‌های امنیتی و عدم شفافیت در تصمیم‌گیری‌ها باعث شده که بسیاری از کسب‌وکارهای دیجیتال نتوانند از ظرفیت‌های بازار سرمایه استفاده کنند.
در روز ۲۲ اسفند ۱۴۰۳ جلسه پذیرش شرکت دیوار در بورس که قرار بود نقطه عطفی در بازار سرمایه و اکوسیستم استارتاپی ایران باشد، به‌طور ناگهانی لغو شد.
این اتفاق که با واکنش‌های مختلفی از سوی فعالان اقتصادی همراه بود، بار دیگر نقش نهادهای امنیتی در فرآیندهای اقتصادی را پررنگ کرد. عدم صدور تاییدیه از سوی اطلاعات سپاه به‌عنوان دلیل اصلی این لغو اعلام شده است. در حالی که وزارت اطلاعات تاییدیه خود را صادر کرده بود.
دیوار چرا به بورس نرسید؟
پذیرش دیوار در بورس از مدت‌ها قبل یکی از اهداف کلیدی این شرکت بوده است. این استارتاپ که در زمینه خریدوفروش آنلاین کالا، املاک و وسایل نقلیه فعالیت دارد، در سال‌های اخیر رشد قابل‌توجهی را تجربه کرده و یکی از پلتفرم‌های تاثیرگذار در اقتصاد دیجیتال ایران محسوب می‌شود.
با نزدیک شدن به تاریخ جلسه هیئت پذیرش، مدیران دیوار تمامی الزامات فنی و مالی را برای ورود به بورس فراهم کرده بودند. اما ناگهان خبر لغو جلسه منتشر شد. اشکان آرمندهی، مدیرعامل دیواردر واکنش به این تصمیم اعلام کرد: «ما همه تاییدیه‌های لازم را از نهادهای مرتبط دریافت کرده بودیم. وزارت اطلاعات تاییدیه خود را صادر کرده بود، اما اطلاعات سپاه هیچ پاسخ شفافی ارائه نداد و همین موضوع باعث لغو جلسه شد.»
این اظهارات نشان می‌دهد که مشکلات پذیرش دیوار نه از نظر مالی، بلکه از نظر امنیتی و حاکمیتی بوده است.
دیوار اولین قربانی نیست
این اولین باری نیست که نهادهای امنیتی با ورود استارتاپ‌ها به بورس مخالفت می‌کنند. در سال‌های گذشته شرکت‌هایی مانند اسنپ و دیجی‌کالا نیز با چالش‌های مشابهی مواجه شدند و حتی برخی از آنها به‌دلیل پیچیدگی‌های نظارتی از تصمیم خود برای عرضه عمومی منصرف شدند.
تپسی تنها استارتاپی که تاکنون توانسته وارد بورس شود، نیز در فرایند پذیرش خود با موانع متعددی روبه‌رو شد. در نهایت با وجود تاخیرهای طولانی این شرکت توانست سهام خود را در فرابورس عرضه کند، اما بسیاری از تحلیلگران معتقدند که دخالت‌های امنیتی و نظارتی همچنان مانعی جدی برای سایر استارتاپ‌ها محسوب می‌شود.
چرا ورود دیوار به بورس اهمیت دارد؟
پذیرش دیوار در بورس می‌توانست تحولی بزرگ در بازار سرمایه ایران ایجاد کند. این شرکت با بیش از ۴۵ میلیون کاربر فعال و حجم بالای معاملات، یکی از تاثیرگذارترین پلتفرم‌ها در حوزه اقتصاد دیجیتال ایران است. ورود آن به بورس نه‌تنها باعث افزایش شفافیت مالی در این شرکت می‌شد، بلکه زمینه‌ساز ورود سایر استارتاپ‌ها به بازار سرمایه بود.
علاوه بر این ورود دیوار به بورس می‌توانست نقدینگی جدیدی را به بازار سرمایه تزریق کند و موجب جذب سرمایه‌گذاران جدید شود. همچنین شفافیت مالی و حسابرسی دقیق‌تری را به اکوسیستم استارتاپی ایران وارد می‌کرد و به شرکت‌های نوپا نشان می‌داد که امکان رشد و توسعه در بستر بازار سرمایه وجود دارد.
افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران به کسب‌وکارهای آنلاین یکی دیگر از پیامدهای مثبت این پذیرش بود، چرا که با ارائه اطلاعات دقیق مالی، شرکت‌های استارتاپی می‌توانستند در فضای اقتصادی کشور اعتبار بیشتری کسب کنند. همچنین موفقیت دیوار می‌توانست به‌عنوان الگویی برای سایر استارتاپ‌های بزرگ مانند اسنپ، دیجی‌کالا و کافه‌بازار عمل کند و راه را برای ورود آنها به بورس هموار سازد.
دیوار در بن‌بست
با توجه به شرایط فعلی آینده پذیرش دیوار در بورس نامشخص است. از یک‌سو مدیران دیوار همچنان به‌دنبال رفع موانع هستند و تلاش می‌کنند که تاییدیه‌های لازم را از نهادهای مرتبط دریافت کنند. از سوی دیگر عدم پاسخگویی اطلاعات سپاه و مخالفت‌های ضمنی برخی نهادها می‌تواند این فرایند را با تاخیر طولانی یا حتی بن‌بست مواجه کند.
تحلیلگران اقتصادی معتقدند که برای توسعه اقتصاد دیجیتال باید فرایندهای پذیرش استارتاپ‌ها در بورس شفاف‌تر شود و مداخله‌های امنیتی و حاکمیتی کاهش یابد. اگر این روند ادامه یابد، سرمایه‌گذاران و کارآفرینان ممکن است انگیزه خود را برای رشد و توسعه استارتاپ‌های ایرانی از دست بدهند.
