5 استارتاپ ایرانی در بازارهای بین المللی
استارتاپ‌های ایرانی که قصد گسترش به بازارهای بین‌المللی دارند با چالش‌های مختلفی از جمله مسائل حقوقی، رقابت با برندهای جهانی، بومی‌سازی خدمات و محصولات و تعامل با سیستم‌های پرداخت جهانی مواجه می‌شوند.
به گزارش گروه اقتصادی آوش، با وجود همه مشکلاتی که سر راه استارتاپ‌های ایرانی وجود دارد می‌توان گفت اگر استراتژی‌های مناسبی را برای مقابله با مشکلات در پیش بگیرند، می‌توانند در بازارهای جدید به موفقیت‌های بزرگی دست پیدا کنند. چندین استارتاپ ایرانی به کشورهای دیگر برای ادامه مسیر یا گسترش راه خود مهاجرت کرده‌اند که نتایج مختلفی را برای آن‌ها به ارمغان آورده است.
1. استارتاپ «کافه بازار»
کافه بازار اولین پلتفرم ایرانی بود که وارد عرصه فروش اپلیکیشن‌ها در کشور شد و به‌سرعت تبدیل به رقیب اصلی اپ‌استور و گوگل پلی در ایران شد. زمانی که کافه بازار تصمیم به گسترش فعالیت‌های خود به کشورهای دیگر گرفت، اولین چالش اصلی آن‌ها مسائل حقوقی و مالکیت معنوی بود.
بسیاری از اپلیکیشن‌هایی که در ایران در کافه بازار منتشر می‌شدند، در کشورهای دیگر دارای محدودیت‌های حقوقی بودند و این موضوع نیاز به همکاری با مشاوران حقوقی در کشورهای مختلف را به وجود آورد. همچنین کافه بازار برای حضور در کشورهای مختلف باید پرداخت‌ها را به شکلی بومی‌سازی می‌کرد که مشکلی برای کاربران ایجاد نشود.
در ایران کافه بازار از درگاه‌های پرداخت ایرانی استفاده می‌کرد، اما در کشورهای دیگر نیاز به روش‌های پرداخت جهانی مثل کارت‌های اعتباری و سیستم‌های دیجیتال داشت که این هم مستلزم یکپارچه‌سازی سیستم‌ها و هماهنگی با بانک‌ها و سرویس‌دهندگان خارجی بود.
رقابت با برندهای بزرگ مانند گوگل پلی و اپ‌استور مسئله‌ی بعدی بود که نیاز به یک استراتژی خاص در جلب اعتماد و رضایت کاربران داشت. مثلا در ایران کافه بازار با توجه به فیلترینگ گزینه محبوب‌تری بود، اما در خارج از کشور این مزیت از دست می‌رفت.
2. استارتاپ «فیلیمو»
فیلیمو یکی از پلتفرم‌های پیشرو در ایران برای استریم ویدیو بود که در ابتدا با استقبال زیادی روبه‌رو شد. اما زمانی که این استارتاپ قصد گسترش فعالیت‌های خود به کشورهای خارجی را داشت، چالش‌های مختلفی پیش رو داشت. یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها رقابت با برندهای جهانی مثل نتفلیکس و آمازون پرایم بود که در اکثر کشورهای اروپایی و آمریکایی حضور داشتند. فیلیمو در ابتدا تصمیم گرفت وارد بازار ترکیه شود که مشابهت‌های فرهنگی و زبانی زیادی با ایران دارد. اما آن‌ها با دو چالش اصلی روبه‌رو شدند.
نخست اینکه در ترکیه سرعت اینترنت به اندازه ایران سریع نبود و این باعث می‌شد که تجربه تماشای ویدیو با کیفیت بالا دشوار شود. دوم اینکه در فیلیمو بیشتر محتوای داخلی ایران به زبان فارسی است و برای ورود به بازارهای جدید نیاز بود که محتوای خود را به زبان‌های ترکی و انگلیسی ترجمه کنند.
فرآیند دوبله یا زیرنویس به زمان و هزینه زیادی نیاز داشت. فیلیمو همچنین باید به سیاست‌های کپی‌رایت و تفاوت‌های قانونی در کشورهای دیگر نیز توجه می‌کرد. در بسیاری از کشورها قوانین سختگیرانه‌ای برای پخش محتوای دیجیتال وجود دارد که در ایران کمتر به آن پرداخته می‌شود.
3. استارتاپ «سینا تیک»
سینا تیک یک استارتاپ ایرانی فعال در زمینه فناوری اطلاعات بود که تصمیم به گسترش فعالیت‌های خود به آلمان گرفت. این تصمیم به دلیل وجود بازار فناوری پیشرفته و تقاضای بالا برای خدمات IT در آلمان گرفته شد.
با این حال یکی از بزرگ‌ترین مشکلات آن‌ها مسائل حقوقی و مقررات مالیاتی آلمان بود. در آلمان، قوانین مالیاتی بسیار پیچیده‌اند و وجود قوانین سختگیرانه برای ثبت شرکت و شفافیت مالی باعث می‌شود که استارتاپ‌ها به سرعت نتوانند فرآیندهای مالی خود را انجام دهند.
یکی دیگر از چالش‌ها آشنایی با بازار و فرهنگ کار بود. در آلمان، فرهنگ کار بسیار جدی و رسمی است و سینا تیک مجبور بود که کارکنان خود را برای تطبیق با این فرهنگ جدید آموزش دهد. این مساله حتی بر فرآیندهای داخلی و تیم‌های مدیریتی تاثیر گذاشت. به علاوه رقابت با شرکت‌های بزرگ IT آلمانی که بازار را تحت سلطه داشتند، باعث شد که سینا تیک نتواند به سرعت جایگاه خود را در این بازار پیدا کند.
4. استارتاپ «دیوار»
دیوار یکی از استارتاپ‌های موفق ایرانی در حوزه خرید و فروش آنلاین است که تصمیم گرفت برای گسترش فعالیت‌های خود به کشورهای عربی وارد شود. اولین کشور هدف دبی بود که به دلیل مشابهت‌های فرهنگی و اقتصادی مقصد خوبی به نظر می‌رسید. با این حال، چالش‌های زیادی برای دیوار پیش آمد.
اول اینکه در دبی مردم به استفاده از پلتفرم‌های بین‌المللی مانند eBay و OLX عادت داشتند. دیوار مجبور بود که استراتژی‌های تبلیغاتی خاصی برای جذب کاربران و ایجاد اعتماد در این بازار طراحی کند.
مورد دوم اینکه دیوار با قوانین مختلفی در هر کشور روبه‌رو بود. در بعضی از کشورهای عربی، قوانین مربوط به فروش کالا به‌ویژه کالاهای دست‌دوم، محدودیت‌هایی داشت که دیوار مجبور به بومی‌سازی سیاست‌های خود شد.
مساله مهمتر این بود که بیشتر محتوای سایت دیوار به زبان فارسی بود، این استارتاپ نیاز داشت که پلتفرم خود را به زبان‌های عربی و انگلیسی ترجمه کند و تجربه کاربری جدیدی را در این کشورها ارائه دهد.
5. استارتاپ «تیمچه»
تیمچه یک استارتاپ ایرانی در حوزه تجارت الکترونیک بود که با هدف گسترش فعالیت خود وارد بازار کشورهای خلیج‌فارس شد. مسائل مربوط به پرداخت یکی از چالش‌های اصلی این استارتاپ بود.
در ایران تیمچه از سیستم‌های پرداخت ایرانی مثل شاپرک استفاده می‌کرد، اما در کشورهای عربی برای پرداخت آنلاین نیاز به هماهنگی با سیستم‌های بین‌المللی مانند PayPal و کارت‌های اعتباری داشت. علاوه بر این روند تحویل کالا در کشورهای مختلف تفاوت‌های زیادی داشت.
در ایران ارسال کالا با استفاده از پیک‌های محلی انجام می‌شد، اما در کشورهای دیگر باید با شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی مانند DHL و FedEx همکاری می‌کردند که این همکاری‌ها نیازمند تطابق با استانداردهای جهانی بود.
