بازآفرینی آثار کلاسیک، هنر را زنده نگه می‌دارد
بازآفرینی یک اثر هنری، تنها تکرار آن نیست بلکه فرصتی برای خلق روایتی تازه از متنی آشناست. اقتباس در سینما و ادبیات، راهی برای پیوند گذشته و حال است.
به گزارش آوش، در دنیای هنر، الهام گرفتن از یک فیلم یا کتاب نه تنها تقلید محسوب نمی‌شود، بلکه گاه ارزشی هم‌پایه خلق یک اثر مستقل دارد. برخی آثار آن‌چنان الهام‌بخش هستند که پرداختن به آن‌ها از زاویه‌ای دیگر و بازتولیدشان در قالبی نو می‌تواند به خلق اثری ارزشمند منجر شود. این فرآیند که در ادبیات و سینما به آن اقتباس می‌گویند، دارای انواع مختلفی است.
یکی از گونه‌های مهم اقتباس، اقتباس آزاد است که در آن، نویسنده یا فیلم‌ساز با بهره‌گیری از درون‌مایه اصلی اثر، روایتی مستقل و متفاوت ارائه می‌دهد. در چنین اقتباسی، اگرچه ردپای اثر اولیه به چشم می‌خورد اما نتیجه‌ی نهایی می‌تواند کاملاً جدید باشد. در مقابل، اقتباس وفادارانه به ساختار، محتوا و حتی لحن اثر اصلی پایبند می‌ماند و تنها تغییرات اندکی در آن اعمال می‌شود.
در تاریخ سینمای ایران، آثار اقتباسی موفقی به چشم می‌خورد که برخی از آن‌ها تبدیل به ماندگارترین فیلم‌های سینمایی شده‌اند:
ناخدا خورشید/ ناصر تقوایی
بر اساس رمان داشتن و نداشتن اثر ارنست همینگوی.
گاوخونی/ بهروز افخمی
اقتباس از رمان کوتاهی به همین نام، نوشته‌ی جعفر مدرس صادقی.
لیلا /داریوش مهرجویی
بر اساس داستانی از مهناز انصاریان.
داش آکل / مسعود کیمیایی
برگرفته از داستان داش آکل در مجموعه سه قطره خون اثر صادق هدایت.
قصه‌های مجید/کیومرث پوراحمد
اقتباس از کتاب قصه‌های مجید نوشته هوشنگ مرادی کرمانی.
باغ کیانوش/ رضا کشاورز حداد
بر اساس رمانی به همین نام.
گاو / داریوش مهرجویی
اقتباس از عزاداران بیل نوشته غلامحسین ساعدی.
سارا / داریوش مهرجویی
برگرفته از نمایشنامه خانه‌ی عروسک اثر هنریک ایبسن.
پری/ داریوش مهرجویی
اقتباس از فرنی و زویی نوشته جی. دی. سلینجر.
شب‌های روشن/ فرزاد مؤتمن
بر اساس رمان کوتاه شب‌های روشن اثر داستایوفسکی.
تردید/ واروژ کریم‌مسیحی
اقتباس از نمایشنامه هملت اثر ویلیام شکسپیر.
اینجا بدون من/ بهرام توکلی
برگرفته از نمایشنامه باغ‌وحش شیشه‌ای نوشته تنسی ویلیامز.
زخم کاری/ محمدحسین مهدویان
اقتباس از رمان بیست زخم کاری و اتلو
آثار اقتباسی موفق نه تنها ادای دینی به خالقان آثار ادبی هستند، بلکه می‌توانند نسل‌های جدید را به مطالعه آثار کلاسیک ترغیب کنند.
در نهایت، اقتباس هنری زمانی موفق است که روح اثر اصلی را حفظ کند اما هم زمان امضای منحصر‌به فرد خالق جدید را نیز بر خود داشته باشد. هنر، زمانی زنده می‌ماند که امکان بازآفرینی و نگاه دوباره به آثار پیشین را فراهم کند و اقتباس یکی از بهترین ابزارها برای تحقق این امر است.
