آیا چین از ونزوئلا مقابل آمریکا حمایت خواهد کرد

مجله نیوزویک در مروری بر بحران آمریکا و ونزوئلا نوشته است، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، به‌دنبال طرح این ادعا یک بار دیگر اتهام همیشگی که به نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهوری ونزوئلا، وارد می‌کند را تکرار و گفت که این قاچاق‌ها زیر نظر مادورو انجام می‌شود.

نیوزویک سپس در تحلیلی بر این مرور تاکید کرده است، اینها اعتقادات ترامپ است و برخی از مادورو حمایت کرده و اینها را اتهامات بی‌اساس می‌دانند. یکی از آنها چین است؛ کشوری که بویژه در ماه‌های اخیر یکی از حامیان پر و پا قرص نیکلاس مادورو بوده و بارها نیز بر این حمایت تاکید کرده است. اما این حمایت‌ها بیشتر کلامی بوده است و باید دید چین به طور عملی هم از مادورو حمایت خواهد کرد؟

همکاری دیرین پکن و کاراکاس

بر اساس اطلاعاتی که این مقاله منتشر کرده است، فقط ساعتی بعد از اینکه ترامپ از حمله ناوهایش به قایقی که او آن را ونزوئلایی خوانده، خبر داد، «لان هو»، سفیر چین در کاراکاس، در مراسمی در این کشور شرکت کرد که در آن بنای یادبودی به مناسبت هشتادمین سالگرد پیروزی در «جنگ مقاومت مردم چین علیه تجاوز ژاپن و جنگ جهانی ضد فاشیستی» یا همان جنگ جهانی دوم، افتتاح شد.

همان طور که خبرگزاری چینی شین‌هوا در گزارش خود نوشته است، این بنای یادبود «نشان دهنده به رسمیت شناختن آرمان ضد فاشیستی چین و جهان و همچنین عزم راسخ دو کشور چین و ونزوئلا برای مقاومت در برابر هرگونه تجاوز یا تهاجم نظامی» بود.

با این حال همکاری چین و ونزوئلا بسیار بیشتر از نصب این بنای یادبود است. چین خریدار بیش از 90 درصد نفت ونزوئلای تحت تحریم آمریکا است و از زمان ریاست‌جمهوری هوگو چاوز تاکنون 62.5 میلیارد دلار به این کشور وام داده است که البته باعث شده بزرگترین طلبکار دولت ونزوئلا شود.

در همین حال به اعتقاد ویکتوریا کوتس از بنیاد هریتج، یکی از دلایل اصلی ابقای مادورو در قدرت چین است اما شاید ادامه این حمایت پس از این برای پکن سخت باشد.

ترامپ متفاوت از همه روسای جمهوری آمریکا

واشنگتن زمانی بخاطر این که خواهان ادغام چین در سیستم بین‌المللی بود از ورود پکن به آمریکای لاتین استقبال و حتی خود زمینه ورود این کشور به بانک توسعه بین آمریکایی را فراهم کرد. در همه دهه‌های گذشته به طور معمول روسای جمهوری آمریکا با اقداماتی که چین در آمریکای لاتین انجام می‌داد، مخالفتی نداشتند اما ترامپ مانند سایر روسای جمهوری آمریکا فکر و عمل نمی‌کند. او چه در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش و چه اکنون روابط پر تنشی با چین داشته و آن را مخل نفوذ آمریکا می‌داند. به همین دلیل بود که تصمیم گرفت، نخستین سفر خارجی وزیر خارجه‌اش در همان ماه اول ریاست‌جمهوری وی به آمریکای لاتین باشد. ترامپ خواهان احیای دکترین مونرو است که براساس آن آمریکا با نفوذ اروپا در نیمکره غربی مبارزه می‌کرد.

ترامپ سال 2018 یعنی 5 سال پس از اینکه جان کری، وزیر خارجه باراک اوباما آن را پایان داد این دکترین را احیا کرد و اکنون به نظر می رسد این دکترین که اولین بار در سال 1823 اعلام شد به محور اصلی دیپلماسی دوره دوم ترامپ تبدیل شده است.

این در حالی است که اخیرا پولیتیکو گزارش داده بود، پنتاگون قصد دارد استراتژی دفاع ملی خود را که اساس آن اولویت بخشیدن به «حفاظت از کشور و نیمکره غربی» است، منتشر کند. این رسانه تاکید کرده بود، این سند «ماموریت های داخلی و منطقه ای را بالاتر از مقابله با دشمنانی مانند پکن و مسکو خواهد دانست.»

جی دی ونس، معاون اول ترامپ، این گزارش را پس از حمله به آب‌های ونزوئلا در یکی از نوشته‌های خود در صفحه شخصی‌اش در ایکس تایید کرد و نوشت: «کشتن اعضای کارتل که هموطنان ما را مسموم می کنند، بالاترین و بهترین استفاده از ارتش ما است.»

خواستن و توانستن، دو مقوله متفاوت

به اعتقاد آر. ایوان الیس از موسسه مطالعات استراتژیک کالج جنگ ارتش ایالات متحده، نیروهای آمریکایی در سواحل ونزوئلا دارای اندازه و ترکیبی است که به آن اجازه می دهد از طریق یک عملیات قاطع اما محدود سراغ خود مادورو هم برود.

اگر چنین اتفاقی رخ دهد، باید گفت چین در شرف از دست دادن قدرتمندترین متحد خود در منطقه است. از همین رو به اعتقاد الیس، شی جین پینگ تقریباً به طور قطع  برای حفظ این «همبستگی بدون هزینه» تلاش خواهد کرد تا از واکنش‌های منفی برخی کشورهای منطقه و جهان نسبت به استقرار نیروهای آمریکایی در آمریکای لاتین استفاده تا موقعیت این کشور را در این منطقه تضعیف کند. با این حال این تمام کاری است که چین می‌تواند انجام دهد و در حال حاضر، پکن از توان نظامی لازم در منطقه برای حمایت از مادورو برخوردار نیست بنابراین ونروئلا نباید انتظاری بیش از این از چین داشته باشد.