دیپلماسی فعالانه پاپ لئو چهاردهم

روزنامه الشرق الاوسط عربستان چاپ لندن در خصوص سفر معاون رئیس جمهور و وزیر خارجه خارجه آمریکا به واتیکان و دیدار با پاپ لئو چهاردم نوشت: پس از دست‌دادن کوتاه پاپ لئو چهاردهم با جِی‌دی ونس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا، در مراسم عشای ربانی به مناسبت تاج‌گذاری پاپ در روز یکشنبه، ونس صبح دوشنبه به واتیکان بازگشت. او در نشستی خصوصی به مدت ۴۰ دقیقه با پاپ دیدار و سپس بلافاصله با مونسنیور پل ریچارد گالاگر، وزیر امور خارجه واتیکان، ملاقات کرد. در این دیدار، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا، نیز حضور داشت و گفت‌وگوهای مفصلی انجام شد.

ونس، که پیش‌تر به دلیل سیاست‌های دولت آمریکا در زمینه مهاجرت مورد انتقاد پاپ فرانسیس فقید قرار گرفته بود پیامی از سوی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور، و بانوی اول، ملانیا، به پاپ لئو تقدیم کرد که در آن از او دعوت شده بود به «وطن» (ایالات متحده) سفر کند. پاپ لئو، نخستین پاپ آمریکایی‌تبار، این پیام را دریافت کرد و در ویدئویی منتشرشده از سوی واتیکان شنیده شد که می‌گوید: «در زمانی مناسب.»

دیپلمات‌های ناظر در واتیکان معتقدند اصرار طرف آمریکایی برای برگزاری این دیدار در صبح زود دوشنبه به تمایل واشنگتن برای آگاهی از جزئیات پیشنهاد واتیکان بازمی‌گردد که روز یکشنبه از سوی پاپ مطرح شد. 

این پیشنهاد شامل میزبانی مذاکرات صلح میان روسیه و اوکراین بود. ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، پس از دیدار طولانی با پاپ لئو و سپس با ونس در رم، به‌سرعت به این ابتکار پاسخ مثبت داد. منابع نزدیک به هیات آمریکایی نیز از استقبال واشنگتن از این پیشنهاد خبر دادند. زلنسکی پس از دیدار با ونس در پلتفرم «ایکس» نوشت: «اوکراین برای مذاکرات واقعی با روسیه آماده است، مشروط بر آتش‌بس بی‌قیدوشرط.»

پیترو پارولین، وزیر پیشین امور خارجه واتیکان، شکست مذاکرات روز جمعه در استانبول میان هیات‌های روس و اوکراینی را «فاجعه» توصیف کرد و گفت: پاپ لئو پیشنهاد داده که واتیکان میزبان مذاکرات مستقیم میان مسکو و کی‌یف باشد و همه تضمین‌های لازم را فراهم کند. او در پاسخ به پرسشی درباره احتمال میانجی‌گری واتیکان برای مذاکرات میان اسرائیل و فلسطینیان به‌ویژه پس از حضور رئیس‌جمهور رژیم صهیونیستی اسحاق هرتزوگ، در مراسم تاج‌گذاری پاپ و دیدارهایش با وزیر امور خارجه واتیکان و نخست‌وزیر ایتالیا، جورجیا ملونی گفت: «شرایط برای چنین ابتکاری هنوز فراهم نیست.»

از طرفی دیگر منابع دیپلماتیک اروپایی گزارش دادند، تلاش‌های فشرده رهبران کشورهای کلیدی اتحادیه اروپا از جمله فرانسه، آلمان، لهستان، بریتانیا و در مرحله بعد ایتالیا در هفته گذشته با هدف جلوگیری از به حاشیه رانده شدن اروپا در مذاکرات برای پایان جنگ اوکراین انجام شده است. این منابع از نگرانی فزاینده اروپایی‌ها درباره تمایل واشنگتن به کنار گذاشتن اتحادیه اروپا از مذاکرات روسیه-اوکراین خبر دادند اکنون در مرحله تعیین چارچوب، شرایط و مکان آن قرار دارد. همچنین از نارضایتی اروپا به‌ویژه بریتانیا، از اعلام رئیس‌جمهور آمریکا در هفته گذشته درباره مذاکرات مستقیم مسکو و کی‌یف در استانبول بدون اطلاع‌رسانی به طرف اروپایی سخن گفتند که تلاش‌های گروه کشورهای داوطلب برای حمایت از اوکراین را نادیده گرفته است.

از رم، فردریش مرتس، صدراعظم آلمان، اظهار کرد معتقد است طرف‌های آمریکایی و اروپایی مصمم به همکاری برای پایان سریع جنگ اوکراین هستند اما نیاز به هماهنگی بیشتری وجود دارد. یک منبع دیپلماتیک همراه رئیس کمیسیون اروپا نیز گفت که پس از گفت‌وگوی تلفنی گروهی امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، و مرتس با رئیس‌جمهور آمریکا از تیرانا در روز پنج‌شنبه این سه نفر بر لزوم گفت‌وگو با ترامپ پیش از تماس تلفنی‌اش با ولادیمیر پوتین تأکید کردند تا سه موضوع اصلی روشن شود: نخست، نیت‌های رئیس‌جمهور آمریکا از گفت‌وگو با پوتین، به‌ویژه پس از اظهارات رئیس‌جمهور روسیه مبنی بر داشتن قدرت و ابزار کافی برای پیشبرد اقداماتش در سال ۲۰۲۲؛ دوم، تدارک بسته جدیدی از تحریم‌های سخت علیه روسیه و برخی متحدانش در صورت رد پیشنهاد آتش‌بس و مذاکرات صلح؛ و سوم، دریافت تضمین‌هایی برای عدم کنار گذاشتن اروپا از مذاکرات.