حقیقت تلخ بودجه ۱۴۰۵/ ورزش ایران قربانی جهش ارز

بودجه ورزش در سال ۱۴۰۵، بیش از هر چیز یک پیام روشن دارد: «همه چیز قرار نیست اعزام باشد». لایحه‌ای که دولت به مجلس داده، نشان می‌دهد ورزش ایران در سال آینده وارد دوره‌ای از ریاضت مالی می‌شود؛ دوره‌ای که در آن، دلار تعیین می‌کند چه تیمی سفر برود و کدام ورزشکار پشت مرزها بماند. در ظاهر، بودجه فدراسیون‌ها از ۳۴۰۰ میلیارد تومان به ۴ هزار میلیارد تومان افزایش یافته، اما واقعیت چیز دیگری است. با تورم شدید و جهش قیمت ارز، این رشد عددی نه‌تنها قدرت خرید ورزش را بالا نمی‌برد، بلکه آن را کاهش هم می‌دهد. وزارت ورزش عملاً همان پول سال قبل را بین فدراسیون‌ها توزیع می‌کند، در حالی که هزینه‌های ارزی چند برابر شده است.

لیگ دلار و یورو

در دنیای امروز ورزش حرفه‌ای، پول واقعی دلار است نه ریال. بلیت، اقامت، ثبت‌نام، کمپ تمرینی و حتی بسیاری از تجهیزات با ارز محاسبه می‌شوند. علیرضا دبیر سال‌ها پیش گفته بود ۷۰ تا ۸۰ درصد هزینه‌های تیم‌های ملی دلاری است؛ حالا با دلار افسارگسیخته، این نسبت به یک بحران واقعی تبدیل شده است. به همین دلیل، آنچه در جلسات کمیته المپیک با عنوان «اعزام کیفی» مطرح می‌شود، بیش از آنکه یک تصمیم فنی باشد، یک واکنش اقتصادی است. وقتی بودجه کفاف نمی‌دهد، انتخاب جایگزین برنامه‌ریزی می‌شود.

تبعیض در دل کمبود

در این میان، کشتی با ۴۰۰ میلیارد تومان بودجه، وضعیت متفاوتی دارد؛ رشته‌ای که همیشه بار مدال‌آوری را به دوش کشیده. اما تمام فدراسیون‌های دیگر باید ۵۵۰ میلیارد تومان را با هم تقسیم کنند. این یعنی حتی رشته‌های مدال‌آور هم برای زنده ماندن وارد رقابت مالی می‌شوند. نکته نگران‌کننده‌تر این است که بودجه کشتی هم فقط ۳ درصد نسبت به سال قبل رشد داشته؛ آن هم در سالی که تقویم مسابقات فشرده‌تر از همیشه است.

سالی با مسابقات بزرگ و جیب کوچک

۱۴۰۵، سال جام جهانی فوتبال، جام ملت‌های آسیا، بازی‌های آسیایی ناگویا، المپیک جوانان و آغاز چرخه سهمیه المپیک لس‌آنجلس است. اما همزمان، وزارت ورزش با بیش از ۴ هزار پروژه نیمه‌تمام عمرانی هم درگیر است. نیمی از بودجه وزارتخانه هم اساساً صرف امور استانی و عمرانی می‌شود و به فدراسیون‌ها نمی‌رسد. یعنی ورزش قهرمانی باید با بخشی از نصف بودجه کل کشور سرپا بماند. خیلی از کارشناسان صریح گفته بودند افزایش قیمت دلار مستقیم بر زندگی و ورزشکاران اثر می‌گذارد. حالا این اثر به شکل محدود شدن اردوها، کاهش اعزام‌ها و حتی افت کیفیت آماده‌سازی خودش را نشان می‌دهد. ۱۴۰۵ می‌تواند سالی باشد که ورزش ایران نه به خاطر ضعف فنی، بلکه به‌خاطر کمبود منابع، عقب‌نشینی کند؛ سالی که مدال‌ها نه در میدان مسابقه، بلکه در جدول بودجه از دست بروند.