تلاش ایران برای واردات گاز از آذربایجان/ برای حل بحران گاز به ۸۰ میلیارد دلار سرمایه نیاز داریم

هاشم اورعی، رئیس اتحادیه انجمن‌های انرژی ایران، در گفت‌وگو با آوش در پاسخ به این سوال که تولید روزانه گاز در زمستان حدود ۸۵۰ میلیون متر مکعب برآورد می‌شود درحالی‌که معمولاً در این فصل با کسری روزانه ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون متر مکعب مواجه هستیم، گفت: عدد ۸۵۰ میلیون متر مکعب خوش‌بینانه است. واقع‌بینانه‌تر این است که تولید روزانه را حدود ۸۰۰ میلیون متر مکعب در نظر بگیریم به دلیل اینکه در شبکه گسترده گاز ممکن است هر روز بخشی دچار نقص یا مشکل شود بنابراین نمی‌توان روی رقم حداکثری حساب دقیق کرد.

او افزود: در حال حاضر که سرمای شدید نیامده، مدیرعامل شرکت گاز اعلام کرد مصرف بخش خانگی به ۳۰۰ میلیون متر مکعب رسیده است. پیش‌بینی می‌شود در اوج سرما، مصرف خانگی بین ۶۰۰ تا ۶۵۰ میلیون متر مکعب در روز باشد. یعنی ممکن است در اوج زمستان با کسری روزانه ۳۵۰ میلیون متر مکعب روبه‌رو شویم.

این کارشناس بااشاره به اقدامات دولت برای جبران این کسری گفت: یکی از برنامه‌ها، احیای قرارداد واردات گاز از ترکمنستان است تا بتوان روزانه حدود پنج میلیون متر مکعب گاز برای مصرف خانگی مناطق شمالی کشور (مازندران و گیلان) وارد کرد. البته سال گذشته ترکمنستان این قرارداد را اجرا نکرد و به بهانه سرمای هوا گاز نداد. احتمالاً امسال هم وضعیت مشخصی ندارد، چون ممکن است تحت فشار سیاسی آمریکا باشد.

رئیس اتحادیه انجمن های انرژی ایران تصریح کرد: چند ماهی است شرکت ملی گاز با روسیه مذاکره می‌کند تا از مسیر آذربایجان گاز وارد کند. در ابتدا گفتند هدف، صادرات مجدد گاز است اما واقعیت این است که گاز وارداتی و برای مصرف داخلی خواهد بود. با این حال هنوز قرارداد اجرایی نشده و موانع جدی وجود دارد. نخست اینکه روسیه گاز را گران می‌فروشد و ایران برای پرداخت آن ارز کافی ندارد. دوم اینکه مسیر انتقال باید از خاک آذربایجان بگذرد و روابط فعلی تهران و باکو چندان باثبات نیست. کافی است در اوج سرما، آذربایجان شیر گاز را ببندد.

اورعی بااشاره به راهکار کوتاه‌مدتی که دولت باید برای عبور از بحران پیاده کند، اظهار کرد: بهترین کاری که دولت می‌تواند انجام دهد این است که صادقانه با مردم حرف بزند. باید بپذیرد که طی ۲۰ تا ۴۰ سال گذشته بدون برنامه‌ریزی پیش رفته‌ایم. هنوز هم نگاه ما به جای اصلاح ساختاری، تبلیغاتی است. مثلاً خبر می‌دهند فلان چاه گازی افزایش تولید داشته درحالی که وقتی تولید کل کشور ۸۰۰ میلیون متر مکعب است افزایش روزانه یک یا دو میلیون متر مکعب اصلاً قابل‌ذکر نیست.

این استاد دانشگاه تأکید کرد: برای حل بحران گاز نیاز به سرمایه‌گذاری عظیم و فناوری پیشرفته داریم. برآوردها نشان می‌دهد دست‌کم ۸۰ میلیارد دلار سرمایه و پنج سال زمان لازم است تا بتوان ظرفیت تولید را بالا برد. هنوز به عمق بحران ناترازی گاز نرسیده‌ایم سال ۱۴۰۷ احتمالاً بدترین سال از نظر کمبود گاز خواهد بود.

او یادآور می‌شود که حدود ۷۰ درصد گاز مصرفی ایران از میدان پارس جنوبی تأمین می‌شود و اکنون ۸۰ درصد چاه‌های این میدان وارد نیمه دوم عمر خود شده‌اند و اگر عملیات فشارافزایی و نوسازی چاه‌ها انجام نشود، سالانه حدود ۱۰ درصد از ظرفیت تولید پارس‌جنوبی کاسته می‌شود.

این کارشناس در پایان خاطرنشان کرد: در شرایط فعلی اقدام معجزه‌آسایی وجود ندارد اما می‌توان دست‌کم با اصلاح قیمت گاز و واقعی‌تر کردن آن جلوی بخشی از اسراف را گرفت. این کار شاید بحران را حل نکند اما می‌تواند مثل یک مُسکن موقت عمل کند.