پایان یک دوران؛ سرنوشت نامعلوم سینماهای تاریخی

 سینما فردوسی، که در ابتدا با نام «سینما رویال» شناخته می‌شد، یکی از سینماهای قدیمی تهران است که در اول فروردین ۱۳۴۳ بین میدان فردوسی و خیابان سعدی افتتاح شد.

این سینما توسط «مهدی باتمان‌قلیچ» سرمایه‌دار معروف در محل استخر رامسر ساخته شد و از معدود سالن‌های سینمای تهران با پرده عریض سینما اسکوپ بود که در آن زمان با عنوان سینما درجه یک محسوب می‌شد.

آن‌طور که گفته می‌شود اولین فیلمی که در این سینما به نمایش درآمد، «چهار راه حوادث» ساخته ساموئل خاچیکیان بود که با بازی ناصر ملک‌مطیعی، ویدا قهرمانی و آرمان به روی پرده رفت. 

این سینما که دارای یک سالن با ظرفیت ۱۰۲۴ نفر می‌باشد، در اوایل پیروزی انقلاب به «سینما انقلاب» و سپس «سینما فردوسی» تغییر نام پیدا کرد. البته از ابتدا بخشی از درآمد این سینما به عنوان «وقف عام‌المنفعه» اختصاص داده شده است.

این سینما در زمان خود یکی از مراکز مهم فرهنگی تهران بود و نقش مهمی در نمایش فیلم‌های ایرانی و خارجی داشته است. حتی با وجود وقفه‌ای که در اوایل انقلاب در اکران فیلم‌ها به وجود آمد اما این سینما توانست مجددا به چرخه اکران‌ها اضافه شود و رونق خوبی هم داشته باشد تا اینکه این مجموعه سینمایی همانند سایر مراکز فرهنگی و هنری با وجود شیوع ویروس کرونا دچار رکود شد.

البته پیش از شیوع ویروس کرونا با گسترش پردیس‌های سینمایی بسیاری از سینماهای تک سالن با اقبال کمتری روبه‌رو شدند و شیوع ویروس کرونا به طور کلی رونق بسیاری از این سینماها را از بین برد.

سینمای فردوسی دقیقا جزو همان دسته از سینماهایی است که پس از کرونا دیگر سرپا نشد و تقریبا نزدیک به سه سال است که این سینما فعالیتی ندارد. پس از پیگیری‌ها، خبرنگار ایسنا متوجه شد که این سینما آخرین روزهای خوب خود را پیش از کرونا پشت‌ سر گذاشته و بعد از کرونا تقریبا چندین اکران پراکنده را بر روی‌ پرده نقره‌ای داشته است.

اما جدای از فعالیت این سینما و اکران فیلم، موضوع از بین رفتن بنای این سینما مهم است زیرا نمای این سینما در حال تخریب شدن است و در طول زمان‌های مختلف از سوی سازمان شهرداری تهران و همچنین آتش‌نشانی‌ بارها تذکر ایمنی را دریافت کرده است. 

حتی در طول چندین‌ ماه گذشته به دلیل مسکوت بودن این سینما با وجود داشتن یک نگهبان فعال دچار سرقت شده است و به گفته همسایگان این سینما تقریبا تمام آنچه در داخل این سینما بوده است دزدیده شده و آخرین بار پیش از نوروز ۱۴۰۴ کابل‌های برق این سینما هم به سرقت رفته است.

این سینما که توسط حوزه هنری اداره می‌شود اخیرا به یک زیر مجموعه‌ای از این سازمان واگذار شده است و پس از پیگیری از این مجموعه متوجه شدیم که دیگر تمایلی به راه‌اندازی این سینما وجود ندارد و قرار است سینما فردوسی به فروش برسد.

ظاهرا چندین متقاضی هم برای خرید این‌ ملک‌ مراجعه کرده‌اند اما تصمیم حوزه هنری بر این است که به کسی سینما فردوسی را واگذار کند که این مجموعه را احیا و کاربری این مجموعه را گسترش دهد.

البته یک منبع مطلع در پاسخ به پرسش ایسنا مبنی بر اینکه چرا حوزه هنری تمایلی به راه‌اندازی این سینما ندارد، پاسخ داد: مجموعه حوزه هنری سینماهای متعددی را در زیرمجموعه خود مدیریت می‌کند که اتفاقا تعدادی از این سینماها در همین محدوده خیابان انقلاب قرار دارد، از این رو نیازی به تعدد سینما ندارد بلکه نیازمند منابع مالی برای تولیدات سینمایی، بهبود ساختار سینماهای فعلی و حتی گسترش سینما در مکان‌های فاقد سینما است.

ضمنا در همسایگی سینما فردوسی یک سینما دیگر به نام «پیام» وجود دارد که از ابتدا محلی برای اجرای تئاتر و پس از آن اکران فیلم به شمار می‌رفته است.

این سینما که دارای ۸ سالن نمایش است در سال ۱۳۴۱ تأسیس شده و در حال حاضر متعلق به حوزه هنری است.

سینما «پیام» هم در پس از شیوع ویروس کرونا با تئاترهای کمدی و جنگ شادی تا مدتی به فعالیت خود ادامه داد اما این سینما هم تقریبا دوسالی است که دیگر فعالیت ندارد و تبلیغات سر درب این سینما بیانگر همین موضوع است.

شواهد همسایگان نشان می‌دهد که چندی پیش تمامی صندلی‌های این سینما و همچنین حلقه‌های نگاتیو آرشیو آن توسط چندین دستگاه کامیون بار تخلیه شده است اما معلوم نیست که آرشیو این سینما قدیمی به کجا منتقل شده است؟!

به نظر می‌رسد دیگر سینمای فردوسی و پیام توسط حوزه هنری احیا نخواهد شد و باید منتظر ماند و دید که قرار است سرنوشت این‌ دو سینما به کجا ختم شود، اما می‌توان امیدوار بود که یک شخص با انگیزه‌های فرهنگی هنری این دو سینما را خریداری و برنامه جدیدی برای رونق آنها ترتیب بدهد.