هشدار انجمن مهندسان ایران به لاریجانی: زمان آن رسیده که سیاست‌های اشتباه کنار گذاشته شوند
انجمن مهندسان ایران خطاب به دبیر شورای عالی امنیت ملی نوشت: اکنون زمان آن رسیده که سیاست‌های اشتباه گذشته کنار گذاشته شود و با بازتعریف دکترین امنیتی و دیپلماسی متوازن، ابتکار عمل در قفقاز جنوبی و دیگر عرصه‌های ژئوپلیتیک بازپس گرفته شود.
انجمن مهندسان ایران خطاب به علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی کشور نامه نوشت.
متن نامه انجمن مهندسان ایران به شرح زیر است:
بنام خدا
جناب آقای دکتر علی لاریجانی
دبیر محترم شورای عالی امنیت ملی
با سلام و احترام،
انجمن مهندسان ایران ضمن تبریک انتصاب شایسته جنابعالی به دبیری شورای عالی امنیت ملی، برای شما در این مسئولیت خطیر و برای دولت محترم جناب آقای دکتر پزشکیان در مسیر اداره مقتدرانه کشور، آرزوی موفقیت و سربلندی دارد.
تحولات پرشتاب هفته‌های اخیر – از تجاوز ۱۲ روزه رژیم اسرائیل به خاک ایران تا توافق اخیر میان باکو و ایروان در کاخ سفید با نظارت مستقیم ایالات متحده و ترکیه – زنگ خطری جدی برای امنیت ملی و موقعیت ژئوپلیتیک جمهوری اسلامی ایران به صدا درآورده است. این دو رویداد، هرچند در ظاهر متفاوت، اما در بطن خود نشانه یک روند نگران‌کننده‌اند. کاهش نقش و نفوذ مؤثر ایران در معادلات منطقه‌ای، شکل‌گیری ائتلاف‌های جدید، و مشروعیت‌بخشی به حضور پایدار قدرت‌های فرامنطقه‌ای در جوار مرزهای ما.
تجربه تلخ روزهای اخیر نشان داد که در بزنگاه‌های حیاتی، حتی دو متحد شرقی ما چین و روسیه بر اساس محاسبات صرفاً ملی خود عمل می‌کنند و در عمل ایران را تنها می‌گذارند. این واقعیت، ضعف اتکای یک‌جانبه به محور شرق و بی‌توجهی به تنوع‌بخشی روابط خارجی را بیش از پیش آشکار ساخت.
در عرصه قفقاز جنوبی، کریدور موسوم به «زنگزور» یا «کریدور ترامپ» – محصول توافق باکو و ایروان با پشتیبانی آمریکا و ترکیه – عملاً نفوذ ژئوپلیتیک ایران را محدود و استقرار بلندمدت قدرت‌های فرامنطقه‌ای را در حیاط خلوت ما تثبیت می‌کند. این پیامد، نتیجه طبیعی رویکرد تک‌محوری و کم‌تحرکی دیپلماتیک سال‌های گذشته است؛ رویکردی که نه تنها انعطاف تهران را در پرونده‌هایی چون قفقاز کاهش داد، بلکه فرصت‌های ترانزیتی و اقتصادی با همسایگان شمالی را به رقبای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای واگذار کرد.
جناب آقای دکتر لاریجانی،
این شرایط، علاوه بر تهدیدهای امنیتی و ژئوپلیتیکی، احتمال فعال‌شدن "مکانیزم ماشه" توسط اروپا را نیز تقویت کرده است؛ رخدادی که می‌تواند بازگشت تحریم‌های شورای امنیت و فشارهای اقتصادی و سیاسی گسترده‌تر را به دنبال داشته باشد. اکنون بیش از هر زمان دیگر لازم است که جمهوری اسلامی، نه از موضع انفعال بلکه با ابتکار و اعتمادبه‌نفس، به میز مذاکره بازگردد تا از انزوای کامل و تحمیل شرایط یک‌جانبه جلوگیری کند.
پیشنهادهای فوری ما عبارتند از:
• تنوع‌بخشی به سیاست خارجی و فعال‌سازی همزمان کانال‌های اقتصادی و سیاسی با ارمنستان، آذربایجان، آسیای میانه و اروپا.
• پیشبرد پروژه‌های موازی ترانزیتی همچون تقویت کریدور شمال–جنوب و توسعه بنادر راهبردی برای کاهش وابستگی به مسیرهای محدود.
• ایفای نقش فعال به‌عنوان تسهیل‌گر منطقه‌ای بر پایه پیوندهای تاریخی و اقتصادی، به‌منظور جلوگیری از تک‌قطبی‌شدن نفوذ خارجی.
• ایجاد آمادگی حقوقی و دیپلماتیک در برابر هرگونه معامله قدرت‌های بزرگ بر سر حوزه‌های نفوذ منطقه‌ای.
• سرمایه‌گذاری هدفمند در تجارت، انرژی و لجستیک به‌عنوان ابزارهای غیرنظامی اثرگذار در تحولات منطقه.
ما هشدار می‌دهیم که هرگونه تغییر عملی یا ضمنی در مرزهای ایران – چه از طریق کریدورهای تحت نفوذ بیگانگان و چه توافقات ناعادلانه – تهدیدی مستقیم علیه امنیت ملی و تمامیت ارضی کشور است. اکنون زمان آن رسیده که سیاست‌های اشتباه گذشته کنار گذاشته شود و با بازتعریف دکترین امنیتی و دیپلماسی متوازن، ابتکار عمل در قفقاز جنوبی و دیگر عرصه‌های ژئوپلیتیک بازپس گرفته شود.
انجمن مهندسان ایران
۱۸ مرداد ۱۴۰۴
