اگر صحبت‌های ولایتی در مورد تغییر رویکردها عملی نشود، مردم احساس می‌کنند فریبی بیش نیست
عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی با اشاره به توئیت علی اکبر ولایتی گفت: ممکن است آقای ولایتی در بیان موضوع تغییر رویکردها صداقت داشته باشد اما چون این گفته‌ها به عمل منجر نمی‌شود، مردم احساس می‌کنند فریبی بیش نیست.
جهانبخش خانجانی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی، در گفت‌وگو با آوش در واکنش به اظهارات علی اکبر ولایتی مبنی بر تغییر در رویکردهای اجتماعی گفت: در ساختار حکومت‌گری خوب نقش اساسی را باید مردم داشته باشند. وقتی مردم بیشترین نقش و مشارکت‌پذیری را داشته باشند طبیعی است که بیشترین تأثیرگذاری را نیز خواهند داشت. مشکلی در سال‌های اخیر در روند حکمرانی جمهوری اسلامی ایران به وجود آمده و این است که دایره خودی‌ها را به شدت تنگ کردند و در مقابل دایره غیرخودی‌ها را افزایش دادند. هرچند که من با واژه‌های “خودی” و “غیرخودی” به نوعی زاویه دارم و علاقه‌ای به استفاده از آن‌ها ندارم. حاکمیتی که دایره خودی‌های آن کمتر از غیرخودی‌ها باشد، نشان می‌دهد که در فرآیند حکمرانی دچار نقصان است.
او افزود: وقتی تعداد زیادی از مردم در حلقه تصمیم‌گیری و مشارکت قرار نگیرند، طبیعی است که دایره خودی‌ها کاهش پیدا می‌کند و در مقابل افرادی که بیرون از این دایره هستند، افزایش پیدا می‌کند. به همان میزان که این دایره کوچک‌تر می‌شود، مشروعیت و مقبولیت حکومت نیز کاهش پیدا می‌کند. برای جلوگیری از چنین روندی و ایجاد همپوشانی بیشتر بین اقشار مختلف مردم با حاکمیت، باید نیاز به مردم در ساختار جامعه مشهود و قابل لمس باشد. اینکه آقای ولایتی، به‌عنوان یکی از مشاوران مقام رهبری، چنین توییتی منتشر کرده‌اند، جای خوشحالی دارد و می‌توان امیدوار بود. هرچند من با دیده تردید به آن نگاه می‌کنم چراکه همین روزها شاهد نقش‌آفرینی برجسته مردم در جنگ و همراهی‌شان با تصمیم‌گیرندگان نظام بوده‌ایم و در عین حال حس وطن‌پرستی و علاقه به حفظ ایران را نشان داده‌اند اما از سوی دیگر، تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم‌سازی‌های نادرستی رخ داده که فضای ذهنی جامعه را دچار تغییر کرده است.
مردم با کمترین آسیب می‌توانند نظرات خود را بیان کنند، آن وقت شاهد تغییرات ملموس خواهیم بود
خانجانی تصریح کرد: باید به‌صورت بنیادی اقداماتی صورت گیرد تا مردم احساس کنند حضورشان مؤثر است. تا زمانی‌که چنین احساسی شکل نگیرد و مردم فکر نکنند موثر هستند، نمی‌توان انتظار تغییرات واقعی و ملموس را مشاهده کرد. منظور از تغییرات ملموس این است که مردم باید در ساختار تصمیم‌سازی نقش داشته باشند. در قانون اساسی ما نهادهای متعددی برای نقش‌آفرینی مردم پیش‌بینی شده است از جمله مجلس، نهادهای صنفی، نهادهای نمایندگی سیاسی، احزاب، گروه‌ها و تشکل‌های مردمی و غیردولتی. در این فرآیند هر چقدر دایره تأثیرگذاری مردم را محدود کنیم، به همان اندازه ناامیدی و احساس بدون نقش بودن در جامعه افزایش پیدا می‌کند.
او اظهار کرد: احزاب و گروه‌های سیاسی باید در فرآیند تصمیم‌سازی و انتخاب مدیران نقش داشته باشند و اثرگذار باشند. در پذیرش‌ها و گزینش‌ها باید محدودیت‌های نادرستی که در این سال‌ها اعمال شده، کنار گذاشته شود تا همه مردم احساس کنند می‌توانند در آرامش زندگی کنند. باید احساس یأس، ناامیدی و ناامنی را از جامعه دور کنیم. گاهی احساس ناامنی معضل بزرگ‌تری از خود ناامنی است. اگر این فرآیندها تسهیل شود و احزاب و گروه‌های سیاسی بدون ترس و دغدغه از نهادهای حاکمیتی، امنیتی و نظامی بتوانند دیدگاه‌های خود را بیان کنند، آن‌گاه می‌توانیم به تحقق تغییرات ملموس و قابل مشاهده امیدوار باشیم در غیر این صورت این سخنان بیشتر در حد آرمان، آرزو و دغدغه انسانی چیز دیگری نخواهد بود.
ما ولی‌نعمت مردم هستیم یا خودِ مردم ولی‌نعمت‌اند؟/ جهان امروز صرفاً بر دشمنی استوار نیست
خانجانی در پاسخ به اینکه از نظر شما تغییرات وقتی در حوزه احزاب صورت بگیرد، ملموس خواهد بود؟ ادامه داد: فقط بخش احزاب و گروه‌ها نیست. در بحث تغییر در ساختار حکمرانی باید در همه سطوح این تغییرات را لحاظ کنیم. اگر بخواهیم با همان نگاه ایدئولوژیک چهار دهه گذشته پیش برویم، قطعاً دچار شکست خواهیم شد. اولین تغییر باید در نگاه ایدئولوژیک ما به مردم و جهان باشد. جهان امروز صرفاً بر تضارب و دشمنی استوار نیست بلکه دنیای تعامل است، ما می‌توانیم با جهان رابطه تعاملی و متعادل داشته باشیم. نکته مهم دیگر نوع نگاه به مردم است. آیا ما ولی‌نعمت مردم هستیم یا خودِ مردم ولی‌نعمت‌اند؟ جابه‌جایی این نگاه می‌تواند تحولات شگرفی در فرآیند حکمرانی و زندگی مردم ایجاد کند. اگر ما از تفسیرهای افراطی و نگاه‌های کاذب ایدئولوژیک فاصله بگیریم، می‌توانیم در زمینه حضور مردم نقش موثری ایفا کنیم در غیر این صورت از پس این حرف‌های شعاری که زده می‌شود، هیچ نتیجه ملموسی رؤیت نخواهد شد.
او با تأکید بر اینکه تا الان تغییرات را احساس نکرده است، یادآور شد: من تغییری احساس نمی‌کنم غیر از اینکه حرف زده می‌شود. در حال حاضر بسیاری از چهره‌های تأثیرگذار سیاسی و اجتماعی در حبس به‌سر می‌برند و بسیاری دیگر به‌دلیل تنگ‌نظری‌ها از چرخه مدیریت کشور کنار گذاشته شده‌اند. با رَدصلاحیت‌های مکرر حتی برخی از این افراد نمی‌توانند در امور یک شرکت ساده مشارکت داشته باشند. به نظر من تا زمانی‌که این موارد اصلاح نشوند، مردم صداقت لازم را در این سخنان احساس نخواهند کرد. ممکن است آقای ولایتی در بیان موضوع تغییر رویکردها صداقت داشته باشد اما چون این گفته‌ها به عمل منجر نمی‌شود، مردم احساس می‌کنند فریبی بیش نیست.
