میان پرده تنش در روابط پایدار ایران و لبنان
باوجود همه بازیها و مداخلهجوییهایی که در ماههای اخیر در روابط ایران و لبنان وجود داشته است تهران این تنشها را میانپردهای در روابط دو جانبه مبتنی بر احترام متقابل بین دو طرف میداند؛ در همین ارتباط اسماعیل بقائی، سخنگوی وزیر امور خارجه، روز یکشنبه در نشست هفتگی خود با خبرنگاران تاکید کرد: «رابطه دیپلماتیک بین جمهوری اسلامی ایران و لبنان رابطه دیرپایی است که همچنان پابرجا است.
دولت لبنان در چند ماه اخیر تحت شدیدترین فشارها از سوی ایالات متحده و اسرائیل قرار داشته تا ضمن خلع سلاح حزبالله، روابط با ایران را به حداقل برساند. تنشزاییهای اخیر لبنان در روابط با جمهوری اسلامی ایران نیز به همین دلیل بوده است. نکته قابل توجه در این تنشزاییها آن است که در مرکز آنها وزارت خارجه لبنان و شخص یوسف رجی قرار دارد. او هر بار که درباره ایران لب به سخن میگشاید، تنشی جدید ایجاد میکند.
این تنشزاییها در طول یک هفته گذشته و بعد از آنکه وزیر خارجه لبنان دعوت سیدعباس عراقچی را رد کرد، به اوج خود رسید. یوسف رجی درحالی دعوت وزیر خارجه ایران را رد کرد که عراقچی کمتر از شش ماه پیش در نیمه خردادماه به لبنان سفر کرده بود.
رجی در پاسخ به دعوت وزیر خارجه کشورمان، علت تصمیم اش برای سفر نکردن به ایران را «شرایط» عنوان کرده و مدعی شده بود: «لبنان آماده آغاز مرحلهای تازه از روابط سازنده با ایران است مشروط بر اینکه این روابط کاملا بر پایه احترام متقابل به رسمیت شناختن کامل استقلال و حاکمیت هر دو کشور و عدم مداخله در امور داخلی تحت یکدیگر استوار باشد.» او همچنین پیشنهاد کرده بود که گفتوگوها در یک کشور ثالث بیطرف و مورد توافق ایران و لبنان انجام شود. بلافاصله پس از آن نیز برخی منابع یکی از اهداف سفر جوزف عون، رئیس جمهور لبنان، به عمان را همین مساله عنوان کردند و اینکه لبنان خواهان میانجیگیری عمان بین بیروت و تهران است.
چرا کشور ثالث
رد دعوت سیدعباس عراقچی از سوی یوسف رجی با واکنش وزیر خارجه ایران همراه شد. عراقچی در حساب شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس بابت این رد دعوت اظهار تعجب کرد و در پاسخ به دعوت رجی از خود برای حضور در نشستی در کشوری ثالث نوشت: «روشن است وزرای خارجه کشورهایی که روابط برادرانه و روابط کامل دیپلماتیک دارند، برای دیدار نیازی به یک محل بیطرف ندارند.»
یوسف رجی پیش از این دعوت و رد دعوت نیز اختلافات خود با ایران را مساله سلاح مقاومت عنوان کرده و مدعی شده بود، اظهارات علیاکبر ولایتی، مشاور ارشد رهبری جمهوری اسلامی ایران، نوعی مداخلهجویی در امور داخلی لبنان است. او در حساب شخصی خود در شبکه ایکس نیز خطاب به سیدعباس عراقچی نوشته بود: «من واقعا میخواستم آنچه را که شما گفتید، یعنی این که ایران در امور داخلی لبنان دخالت نمیکند، باور کنم تا وقتی که مشاور رهبر شما، علیاکبر ولایتی ظاهر شد تا به ما بگوید در لبنان چه چیزی واقعا مهم است و ما را از پیامدهای خلع سلاح حزبالله برحذر داشت.»
این در حالی است که وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران پس از سخنان ولایتی و واکنش شماری از مقامات لبنان بدون اشاره به نام اسرائیل و آمریکا تاکید کرده بود، «اسامی مداخلهجویان مشخص است.»
ماجرای استوارنامه سفیر
اقدام بعدی یوسف رجی که باز هم با واکنش وزارت خارجه ایران دنبال شد، معلق نگه داشتن استوارنامه سفیر جدید ایران در بیروت بود. هرچند تحلیلگران تاکید کردهاند که روند پذیرش استوارنامه سفرا گاه ممکن است تا 6 ماه هم به طول انجامد و بنابراین تأخیر بوجود آمده را نمیتوان رد استوارنامه این سفیر قلمداد کرد اما به هر صورت این اقدام آن هم در شرایط پیچیده سیاسی خاورمیانه رخدادی تنش آلود در روابط دو کشور بود.
نقش رسانههای خاص
در تنشزاییها در روابط ایران و لبنان نباید از نقش برخی رسانههای خاص نیز به سادگی عبور کرد. تنش مربوط به استوارنامه سفیر ایران در بیروت در حالی رخ داد که خبر اولیه آن را روزنامه الاخبار که منتسب به طیف خاصی از سیاستمداران لبنان است، منتشر کرده و مدعی شده بود: «تهران نام سفیر جدید خود را به بیروت ارسال کرده است اما یوسف رجی، وزیر خارجه این نام را در کشوی میز کار خود قرار داده و تاکنون آن را در کابینه مطرح نکرده؛ این اقدام خلاف قانون است.» همچنین وزیر خارجه لبنان رونوشت استوارنامه سفیر جدید ایران را به کاخ ریاست جمهوری نفرستاده و موافقت لبنان را به تهران ابلاغ نکرده تا سفیر جدید خود را بفرستد.»
علاوه بر این، روزنامه الدستور نیز چندی پیش در تاریخ پنجم آذر ۱۴۰۴ به نقل از خبرگزاری رویترز مدعی شده بود که «کمال خرازی»اعلام کرده است هرگونه تلاش برای خدشهدار کردن سلاح حزبالله لبنان، تأثیر منفی بر امنیت و ثبات این کشور خواهد گذاشت. اظهارنظری ادعایی که با واکنش دولت لبنان رو به رو شد اما بلافاصله پس از آن دفتر رئیس شورای راهبردی روابط خارجی این خبر را تکذیب و تاکید کرد: «ریاست شورای راهبردی هیچ مصاحبهای در این خصوص نداشته است.»
باوجود همه بازیها و مداخلهجوییهایی که در ماههای اخیر در روابط ایران و لبنان وجود داشته است تهران این تنشها را میانپردهای در روابط دو جانبه مبتنی بر احترام متقابل بین دو طرف میداند. در همین ارتباط اسماعیل بقائی، سخنگوی وزیر امور خارجه، روز یکشنبه در نشست هفتگی خود با خبرنگاران تاکید کرد: «رابطه دیپلماتیک بین جمهوری اسلامی ایران و لبنان رابطه دیرپایی است که همچنان پابرجا است. ما در بیروت سفیر داریم و سفیر جدید لبنان هم به تازگی در تهران مستقر شده است. در مورد سفیر ما هم روند مربوط به معرفی سفر آغاز شده و امیدواریم به زودی سفیر جدید ایران در بیروت مستقر شود.»
