ورود ایران به مذاکره با اروپا بعد از لابی با چین و روسیه
امروز تهران در حالی میزبان نمایندگانی از مسکو و پکن است که سه روز دیگر باید به استانبول برود و با تروئیکای اروپایی که همچنان زبان تهدید را در پیش گرفته دیدار کند.
شبکه خبری فرانس 24 در گزارشی نوشت، انگلیس، فرانسه و آلمان یا همان E3 اخیرا به ایران مهلت دادند تا پایان اوت (9 شهریور) وارد مذاکراتی برای حل بحران هسته‌ای و موشکی خود شود. آنها تهدید کردند در صورت خودداری ایران از این کار، مکانیسم ماشه را فعال خواهند کرد.
بنا بر آنچه که اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه، روز یکشنبه اعلام کرد، تهران با توجه به حملات آمریکا به تاسیسات هسته‌ای ایران تمایلی به از سرگیری مذاکرات هسته‌ای با آمریکا ندارد اما حاضر است با هدف رفع تحریم‌ها با E3 پای میز مذاکره‌ای جدید بنشیند. این مذاکره در ابتدا به خواست طرف اروپایی بنا بود در وین یا ژنو برگزار شود اما در نهایت قرار شد روز جمعه در استانبول انجام شود.
با این حال به گفته بقایی، ایران در نشست فوق در کنار مذاکره درباره تحریم‌ها خواهان پاسخگو بودن سه کشور اروپایی است که در جریان جنگ تحمیلی 12 روزه حاضر به محکوم کردن اسرائیل نشدند و حتی در بین این سه کشور، آلمان به نوعی از این اسرائیل حمایت هم کرد. در همین ارتباط فردریش مرتس، صدراعظم آلمان، گفت: «در مشروعیت و همچنین قانونی بودن اقدامات اسرائیل از منظر قوانین و حقوق بین‌الملل تردیدی ندارم.» او حتی پا را فراتر گذاشت و اقدام اسرائیل در حمله به ایران را ستود و گفت: «این کار کثیفی است که اسرائیل دارد برای همه ما انجام می‌دهد. من فقط می‌توانم بگویم بیشترین احترام را برای این واقعیت قائلم که ارتش اسرائیل و رهبران دولت اسرائیل شجاعت انجام این کار را داشتند.»
نشست سه‌جانبه با دو شریک قدیمی
اکنون تهران که تحت چنین فشارهای سنگین و بی‌سابقه‌ای قرار دارد از روسیه و چین برای برگزاری نشست سه‌جانبه‌ای که امروز برگزار می‌شود، دعوت کرده تا در سطح مدیران کل در تهران گرد‌هم آیند.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، درباره این دیدار و رایزنی‌ها با این دو کشور درباره مکانیسم ماشه و تهدیدهای تروئیکای اروپایی گفت: «روسیه و چین هر دو عضو برجام و عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل هستند و می‌توانند در هر روندی که در این زمینه شکل بگیرد، نقش ایفا کنند.»
ایران شراکت گسترده اقتصادی با چین دارد و سند راهبردی همکاری ۲۵ ساله‌ای با آن امضا کرده است. همین‌طور در مورد روسیه هم بارها به این کشور در جریان جنگ اوکراین کمک کرده و در نتیجه آن خود را در معرض انتقادات و واکنش‌های تحریمی اروپا قرار داده است.
اما در مقابل چین که ستاره راهنمای سیاست خارجی آن اقتصاد است و روسیه که تاکید کرده در شراکت راهبردی آن با ایران همکاری نظامی وجود ندارد، در جنگ ۱۲ روزه به جز حمایت‌های دیرهنگام کلامی کاری برای ایران انجام ندادند.
روسیه و چین مانع شلیک ماشه می‌شوند؟
از همین‌رو از نظر ایران در شرایطی که در سخت‌ترین روزهای تاریخ خود به سر می‌برد، انتظار دارد چین با روابط تجاری خود با کشورهای منطقه و استفاده از نفوذ خود بر این کشورها و نفوذ آنها در کاخ سفید و روسیه با لابی‌های پشت پرده مانع از فعال شدن مکانیسم ماشه شوند.
تهران که همچنین امیدوار است با تحکیم دوباره پیوندهایش با روسیه و چین از دام غرب برای انزوای ایران بگریزد، این نشست را درست چند روز قبل از نشست استانبول با تروئیکای اروپایی یا همان E3 برگزار می‌کند تا به آمریکا و اروپایی که تمایل به حل مسئله هسته‌ای ایران از طریق مذاکره دارند و نگران قدرت‌گیری چین و روسیه در مسایل مختلف خاورمیانه هستند، هشدار دهد، می‌تواند به این دو کشور نزدیک شود. رزمایش مشترک ایران و روسیه در دریای خزر و همچنین سفر جواد لاریجانی، به عنوان مشاور رئیس‌جمهور به مسکو در همین راستا انجام شده است.
این درحالی است که اگر مکانیسم ماشه فعال شود، روسیه و چین که قادر نخواهند بود از طریق وتو مانع اعمال این فرایند شوند، می‌توانند در روزهای پسامکانیسم مقابل اجرای این فرایند مقاومت کرده و تحریم‌های ثانویه‌ای را که بر تهران اعمال می‌شود، نپذیرند. اما باید دید دو کشوری که در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه آن گونه عمل کردند، در هفته‌های آتی امیدهای تهران را برآورده خواهند کرد؟
40 روز آتی روزهای سرنوشت سازی برای دیپلماسی ایران است و به همین منظور تهران در 4 روز پیش رو با برپایی نشست‌های مختلف به دنبال آن است، با اجرای یک دیپلماسی فعال و نشست‌های مختلفی که هر یک دشواری‌های خود را دارند، محتاطانه از این میدان که در گوشه‌ای از آن اسرائیل مترصد فرصتی جدید برای پیاده کردن طرح‌های خود است، عبور کند.
