تعلیق عضویت در انپیتی؛ پاسخ عملی ایران به یک نمایش نظامی
همانطور که وزیر خارجه ایران اعلام کرده است، تهران دیگر نمیتواند براحتی به آژآنس بینالمللی انرژی اتمی اعتماد کند و این تصور را دارد که بازرسان آژانس با هدف کسب اطلاعات بیشتر درباره میزان آسیبها به تاسیسات هستهای این کشور قصد ورود به ایران را دارند.

فرانس پرس در گزارشی نوشت، عملیات چکش نیمهشب نمایشی از قابلیتهای نظامی آمریکا بود. این عملیات تاسیسات هستهای ایران در سه مرکز را هدف گرفت و با هیاهوی بسیار کاخ سفید همراه شد. واکنش ایران به این تجاوز و خسارت ناشی از آن تا امروز تصویب تعلیق همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی بر اساس معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای (انپیتی) بوده است.
تعلیق همکاری ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی بلافاصله با واکنش امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، روبهرو شد. او گفت: «خروج احتمالی ایران از انپیتی بدترین سناریویی است که میتواند اتفاق افتد زیرا تا زمانیکه ایران عضو انپیتی است به دورنگهداشتن تاسیسات هستهای خود از بمب هستهای متعهد خواهد ماند.»
واکنش اولیه ایران
در این بین آنچه پس از حملات بهطور چشمگیری تغییر کرده گفتمان داخلی ایران درباره سلاحهای هستهای است. از دست رفتن نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی شاید مهمترین پیامد بلندمدت عملیات آمریکا و اسرائیل علیه تاسیسات هستهای ایران باشد. ایران پیش از کاهش همکاری با این آژانس نیز اعلام کرده بود این نهاد بینالمللی در به اشتراک گذاشتن اطلاعاتی که در ایران به دست آورده بود در هدفگیری حملات مقصر بوده است.
به همین دلیل نیز رئیس سازمان انرژی اتمی ایران از آژانس بینالمللی انرژی اتمی خواست حملات آمریکا و اسرائیل را محکوم کند زیرا در غیر این صورت آژانس بینالمللی انرژی اتمی و مدیرکل آن «با عواقب مستقیم تصمیمات ایران» مواجه خواهند شد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی سعی کرد خواسته ایران را برآورده کند اما این محکومیت در اندازهای نبود که ایران را راضی کند. همین باعث شد ایران آژانس بینالمللی انرژی اتمی را یک ناظر بیطرف سازمان ملل ندانسته و آن را شریک آمریکا و اسرائیل در حملات به تأسیسات هستهایاش معرفی کند و در نهایت در مجلس آن تعلیق روابط با این نهاد بینالمللی تصویب و در شورای نگهبان تایید شود.
مسیر پیش روی ایران
ایران تنها راه اعمال فشار بر غرب برای دستیابی به امتیازهای مورد خواست خود را استفاده از چنین اهرمی میبیند. بویژه همانطور که وزیر خارجه ایران اعلام کرده است، تهران دیگر نمیتواند براحتی به آژآنس بینالمللی انرژی اتمی اعتماد کند و این تصور را دارد که بازرسان آژانس با هدف کسب اطلاعات بیشتر درباره میزان آسیبها به تاسیسات هستهای این کشور قصد ورود به ایران را دارند. تهران احتمال میدهد این بازرسان این بار نیز اطلاعات به دست آمده را رسانهای کرده و زمینه را برای حمله جدیدی فراهم سازند.