نبرد نفتکشها در نیمکره غربی/ ترکشهای رویارویی ترامپ و مادورو به ایران میخورد؟
گارد ساحلی ایالات متحده در ادامه کارزار نظامی دونالد ترامپ علیه نیکلاس مادورو سومین نفتکش از جمله نفتکشهایی را که به ونزوئلا خدمات میدهند، توقیف کرد.
گارد ساحلی ایالات متحده در ادامه کارزار نظامی دونالد ترامپ علیه نیکلاس مادورو سومین نفتکش از جمله نفتکشهایی را که به ونزوئلا خدمات میدهند، توقیف کرد. اقدامی که هرچند تاثیر کوتاه مدتی بر کاراکاس و جهان نخواهد داشت اما در طول زمان میتواند تاثیراتی بر این کشور و سایر کشورهای منطقه داشته باشد. ایالات متحده دلیل این اقدام را نقش این نفتکش در حمل غیرقانونی نفت دانسته و اعلام کرده این کشتی در فهرست تحریمهای آمریکا قرار داشته است. اما به جز این، توقیف سومین نفتکشی که با ونزوئلا در ارتباط بودهاست حاکی از تمایل ترامپ به تحت فشار قرار دادن اقتصاد این کشور غنی از نفت و مجبور کردن نیکلاس مادوروبه کناره گیری از قدرت است.
توقیف نفتکشها شاید اثر کوتاه مدتی بر اقتصاد ونزوئلا نداشته باشد اما تداوم آن میتواند تمام صادرات و درآمدهای نفتی ونزوئلا را خفه کند و فشار بر مادورو را برای کنارهگیری افزایش دهد. این خطر زمانی بیشتر دریافته میشود که بدانیم ۳۰ فروند از ۸۰ نفتکش منتظر بارگیری نفت ونزوئلا تحت تحریم هستند و این به معنای آن است که نزدیک به 40 درصد از صادرات نفتی این کشور از دست میرود. البته با توجه به میزان صادرات نفتی ونزوئلا در قیاس با بازارهای نفتی جهان، این اقدام تاثیر زیادی بر بهای جهانی نفت نخواهد داشت.
فشار بر ایران و رقابت با چین
ترامپ علاوه بر این با متوقف کردن نفتکشها در پی اعمال فشار بر ایران نیز هست زیرا بنا بر ادعاهایی که غرب مطرح کرده است، ایران و ونزوئلا با استفاده از «نفتکشهای در سایه» در حال دور زدن تحریمها علیه خود هستند. این ادعا هنگام توقیف نخستین نفتکش مطرح شد و آمریکا اعلام کرد، «از این نفتکش برای انتقال نفت تحت تحریم از ونزوئلا به ایران استفاده میشد.»
در همین ارتباط اندیشکده مرکز مطالعات استراتژیک و بینالمللی در تحلیلی به قلم کلایتون سیگل مدعی شد، اسکیپر (نخستین نفتکشی که توقیف شد) به ناوگان سایه تعلق دارد که ناوگانی متشکل از حدود هزار نفتکش است که صادرات نفت از کشورهای تحریمشده از جمله روسیه، ایران و ونزوئلا را برای دور زدن تحریمها انجام میدهند. این درحالی است که جیسون برودسکی، مدیر سیاست گذاری سازمان غیرانتفاعی «اتحاد علیه ایران هستهای»، مدعی است ایران و ونزوئلا به جز همکاریهای نفتی در زمینه فناوری پهپادهای نظامی هم با یکدیگر همکاری میکنند و اینکه ایران در ونزوئلا نیرو دارد.
فشار بر ونزوئلا که از نظر ایالات متحده از کوبا حمایت میکند و همزمان با استراتژی جدید امنیت ملی ترامپ برای تمرکز بر تسلط بر نیمکره غربی است، باعث اعمال فشار بر روسیه و چین نیز خواهد شد. ترامپ بدون اشاره به چین و روسیه که متحدان اصلی کاراکاس هستند، اعلام کرد با فشار آوردن بر نفتکشها قصد دارد، مانع کسانی شود که «نفتی را که میتواند متعلق به آمریکا باشد، سرقت میکنند.»
اثر معکوس
با این حال همان طور که ورلد پالیتیک ریویو نوشته است باتوجه به حس فراگیر ناسیونالیسم نفتی در ونزوئلا، این دست لفاظیهای جنگطلبانه ترامپ و هدف قرار دادن محمولههای نفتی میتواند نتیجه معکوسی برای ایالات متحده داشته باشد و باعث بروز اختلاف نظرهایی جدی بین جناحهای مختلف مخالف نیکلاس مادورو شود. برخی از آنها مانند مارینا کورینا ماچادو، برنده جایزه صلح نوبل، از توقیف نفتکشها حمایت میکنند اما برخی دیگر تاکید دارند تمایل ترامپ به توقیف نفتکشها و سپس مصادره آنها به نفع آمریکا یک «تجاوز به حاکمیت این کشور» است.
یکی از مخالفان مادورو که به این سیاست دونالد ترامپ انتقاد دارد، لوئیس فلوریدو است که انتقاد خود را در شبکه اجتماعی ایکس مطرح کرد و نوشت: «ونزوئلا متعلق به مردم آن است. تمام. هیچ کس نمیتواند ادعای حقوق بر نفت داشته باشد، زیرا قانون اساسی ملی ونزوئلا آن را ممنوع میکند»
خطر جنگ
مساله دیگری که ورلد پالیتیک ریویو در تحلیل خود به آن اشاره کرده و میتواند زنگ خطری جدی برای کشورهای منطقه باشد، اقدام واکنشی ونزوئلا است. بر مبنای این تحلیل دولت مادورو بعد از آغاز توقیف نفتکشها شروع به اعزام آنها به دریا همراه با کشتیهای نیروی دریایی این کشور کرده که خطر یک درگیری نظامی در دریا را افزایش میدهد و میتواند منجر به یک درگیری گسترده شود. اگر چنین سناریوی فاجعهباری رخ دهد، برای دونالد ترامپ که خود را رئیسجمهوری «صلحطلب» معرفی میکند، بدترین سناریو خواهد بود.
