یک مصالحه و دو خوانش/ گفته‌ها و ناگفته‌های حماس و اسرائیل از خلع سلاح
سخنان ترامپ و نتانیاهو و ادعای آنها مبنی بر اینکه توافق اولیه‌ای برای خلع سلاح حماس وجود دارد درحالی مطرح شده که در دو روز گذشته حماس هیچ سیگنالی درباره اینکه بخواهد سلاح خود را بر زمین بگذارد، نشان نداده است.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، روز دوشنبه چهره پیروزمندانه یک عامل صلح در خاورمیانه را در شرم‌الشیخ به نمایش گذاشت و رفت اما خوانش‌های مختلفی که از توافق صلح حماس و اسرائیل نقل می‌شود، باعث بروز تردید‌های زیادی در مسیری که پیش‌روی این توافق قرار دارد، شده است. بزگترین تفاوت خوانش‌ها را که ناشی از نیاز هر دو طرف به اقناع مخاطبان خود است، می‌توان در خلع سلاح حماس مشاهده کرد.
دونالد ترامپ که در کشور خود با تعطیلی دولتش دست و پنجه نرم می‌کند و می‌خواهد از آن به تعبیر خودش برای نابودی دموکرات‌ها استفاده کند، بعد از نمایش شرم‌الشیخ بسرعت به آمریکا بازگشت. او روز سه‌شنبه به سوالات خبرنگاران درباره مذاکرات و مفاد آن پاسخ داد. ترامپ در بخشی از این سخنان مدعی شد: «با حماس صحبت کردم و گفتم، قراره خلع سلاح بشوید، درست است؟ گفتند بله قربان ما خلع سلاح می‌شویم، این حرفی بود که به من زدند.» او سپس تاکید کرد: «آنها یا خلع سلاح می‌شوند یا ما خلع‌سلاح‌شان می‌کنیم.»
ترامپ درحالی این سخنان را گفت که پیش از آن آکسیوس به نقل از یک مقام آمریکایی خبر داده بود، حماس آماده است تا سلاح‌های سنگین خود مانند راکت‌ها و موشک‌ها را به یک نهاد فلسطینی یا عربی تحویل دهد اما برای «دفاع شخصی» سلاح‌های سبک خود را نگه خواهد داشت.
پیش از آن نیز ترامپ زمانی که در هواپیمای ایرفورس وان در حال رفتن به سمت تل‌آویو بود به خبرنگاران گفته بود که اگر واقع‌بین باشند وضعیت در غزه ناامن است و به همین دلیل نیاز به وجود نهادی به عنوان پلیس احساس می‌شود. پس فعلا حماس می‌تواند بخشی از تسلیحات خود را حفظ کند تا طبق یک برنامه زمان‌بندی شده آنها را نیز تحویل دهد.
در طرف اسرائیلی نیز بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم‌صهیونیستی، در مصاحبه با سی بی اس نیوز هشدار داد که اگر حماس با خلع سلاح موافقت نکند، «همه چیز به هم خواهد ریخت.» او همچنین مدعی شد: «توافق کردیم مرحله اول انجام شود و مهلتی برای به سرانجام رسیدن مرحله دوم هم بدهیم. اکنون نیز امیدواریم حماس سلاح‌های خود را به‌گونه‌ای مسالمت آمیز تحویل دهد.»
اما سخنان ترامپ و نتانیاهو و ادعای آنها مبنی بر اینکه توافق اولیه‌ای برای خلع سلاح حماس وجود دارد درحالی مطرح شده که در دو روز گذشته حماس هیچ سیگنالی درباره اینکه بخواهد سلاح خود را بر زمین بگذارد، نشان نداده است.
در همین ارتباط محمد الهندی، معاون دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین، گفته است: «گروه‌های مقاومت با تحویل سلاح موافقت نکرده‌اند و تهدید به خلع سلاح با زور را نیز نمی‌پذیرند.»
پیش از او نیز محمد نزال، عضو دفتر سیاسی حماس، نیز در سخنانی بااشاره به اینکه «با دشمنی سروکار داریم که قابل اعتماد نیست»، گفته بود: « از دیدگاه حماس سلاح ارتباط مستقیم با اشغالگری دارد و هرگونه درخواستی برای خلع سلاح بدون پایان اشغالگری از نظر ما مردود و غیرقابل پذیرش است.»
مروان عبدالعال، عضو دفتر سیاسی جبهه خلق برای آزادی فلسطین، هم گفته بود، «مساله سلاح مقاومت در میز مذاکرات مطرح نشده است.»
از همین رو نگاهی به سخنانی که دونالد ترامپ، بنیامین نتانیاهو، حماس و جهاد اسلامی در دو روز گذشته درباره خلع سلاح جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) گفته‌اند، نشان می‌دهد اتفاق نظری درباره آنچه که گفته شده وجود ندارد و هر کدام از آنها خوانش خود را درباره سلاح حماس دارند. یکی از دلایل اصلی این تفاوت خوانش‌ها نیز نیاز هر دو طرف به نشان دادن دست برتر خود در مذاکرات و در کنار آن نیاز آنها به راضی نگه‌داشتن جامعه تحت کنترل خود است.
بنابراین باید دید در روند مذاکرات مرحله دوم طرح صلح 20 بندی ترامپ که در آن آینده حاکمیت غزه و سلاح حماس مشخص خواهد شد، چگونه خواهد بود.
