نگاه مثبت مصر به پاسخ حماس برای آتش بس
قاهره با اشاره به پاسخ حماس به پیشنهاد استیو ویتکاف معتقد است پیشنهاد حماس«حاوی هیچگونه شگفتیای نیست بلکه بر پایه تفاهمات پیشین بهویژه توافق ژانویه گذشته استوار است.

روزنامه الاخبار در گزارشی در خصوص آخرین تحولات آتشبس در غزه نوشت: از دیدگاه مسئولان مصری مخالفت آمریکا «به آن شکلی که تبلیغ میشود موجه نیست» زیرا پیشنهاد حماس «حاوی هیچگونه شگفتیای نیست بلکه بر پایه تفاهمات پیشین بهویژه توافق ژانویه گذشته استوار است. از این رو مخالفت با آن بیشتر به اختلاف بر سر زمانبندی و اولویتبندی مربوط میشود تا به محتوای آن.»
قاهره بر این باور است، پیشنهاد ارائه شده قابل اجراست بهویژه آنکه با واقعیتهای میدانی و نگرانیهای طبیعی مقاومت از جمله ترس از اینکه آزادی فوری اسیران اسرائیلی به ازسرگیری جنگ پیش از عقبنشینی کامل اسرائیل منجر شود همخوانی دارد و در شرایطی که ضمانتهای جدی برای جلوگیری از تکرار سناریوهای فروپاشی آتشبسهای موقت وجود ندارد مقامات مصری این نگرانیها را «منطقی» میدانند.
آنها همچنین تأکید دارند «درخواست درجشده در پیشنهاد برای خروج اسرائیل از غزه شرطی جدید نیست بلکه در چارچوب تفاهمات پیشین گنجانده شده بود که قاهره نیز در آنها مشارکت داشت و مورد توافق بینالمللی – از جمله آمریکا – قرار گرفته بود چراکه بخش اساسی هر توافق جامع به شمار میآید.»
از این رو قاهره معتقد است عقبنشینی واشنگتن از حمایت از این بند یا نادیده گرفتن آن «به روند آرامسازی کمکی نمیکند بلکه به تلآویو به بهانه اینکه طرف مقابل طفره میرود یا وقتکشی میکند فضای بیشتری برای ادامه تنشآفرینی و گسترش ویرانی در نوار غزه میدهد، امری که قاهره آن را «انحرافی خطرناک از منطق مذاکره که نیازمند انعطاف است» تلقی میکند و هشدار میدهد ممکن است «خود گروگانها را به قربانیانی در میان ادامه محاصره انسانی و ویرانی مستمر تبدیل کند.» در عین حال، مقامات مصری نگرانی خود را از تأثیرات مخالفت آمریکا بر چشمانداز دستیابی به توافقی دائمی بهویژه در رابطه با تضعیف تلاشهای طرفهای میانجی و تأثیر منفی آن بر اعتماد فلسطینیها به هر گونه تلاش بینالمللی آینده پنهان نمیکند.
افزون بر این قاهره با برخی پایتختهای خلیجفارس در ارزیابی پاسخ حماس اختلاف نظر دارد چراکه این کشورها پاسخ حماس را «دارای شروط اغراقآمیز و تلاشی برای فرار به جلو به سبک پیروز جنگ، با وجود هزینههای انسانی و میدانی سنگین» میدانند. اما مصر بهطور کامل با این دیدگاه همعقیده نیست، بلکه معتقد است «حماس در پاسخ خود امتیازاتی قابل توجه داده است، چه در مورد جدول زمانی آزادی گروگانها و چه در پذیرش مذاکره درباره ترتیبات روز پس از آتشبس، تا جایی که راه را برای حضور یک طرف سوم جهت اداره غزه باز کرده است؛ امری که پیش از این با این فرمت از سوی حماس پذیرفته نشده بود.» البته قاهره همه مواضع حماس را توجیه نمیکند، همانطور که مسئولانش تصریح کردهاند.
با این حال، آنچه مقامات مصری «انعطاف» حماس مینامند، نشانهای از «پختگی سیاسی» است که «میتوان بر آن بنا نهاد، به شرط آنکه ضمانتهای واقعی برای خروج مسیر مذاکره از حالت بلاتکلیفی فراهم شود.» در مقابل، صحبت درباره «خلع سلاح مقاومت در شرایط فعلی و در نبود هرگونه افق سیاسی برای روندی جامع که به اعلام کشور فلسطین و پایان اشغال بینجامد»، از نظر قاهره «نوعی فشار غیرواقعبینانه، بلکه مخرب در بلندمدت است، چرا که فلسطینیها را از هر ابزار چانهزنی محروم میکند.»
بر همین اساس، قاهره خواستار «درک متوازنتر از صحنه» است که در آن «فاجعه انسانی موجود در غزه و خطرات ناشی از طولانی شدن درگیری» لحاظ شود، زیرا ادامه این وضعیت «رنجها را به سطحی میکشاند که دیگر مهارشدنی نخواهد بود.» همچنین، قاهره بر «ضرورت اراده سیاسی واقعی برای اجرای توافقات، نه غرق کردن مذاکرات در جزئیاتی که ممکن است بهانهای برای تخریب هر توافقی و سوءاستفاده از پرونده انسانی بهعنوان ابزار فشار یا چانهزنی تبدیل شود»، تأکید دارد.
قاهره رویکرد خود را «واقعگرایانه» توصیف میکند چراکه این رویکرد «میان چالشهای میدانی و مطالبات سیاسی توازن برقرار میکند، بدون آنکه به دام جانبداری کامل از یکی از طرفها بیفتد.» همچنین تأکید دارد که «راهحل نظامی، چارهساز نیست، بلکه باید توافقی جامع حاصل شود که به ریشههای بحران بپردازد، نه فقط پیامدهای آن.» در همین حال، قاهره در دیدارهای خود با طرفهای منطقهای و بینالمللی هشدار میدهد که «بازگشت به زبان رد قاطع، به واقعیت خدمت نمیکند و صرفاً شرایط را به نقطه آغاز بازمیگرداند.»
با ادامه تنشزایی اسرائیل، قاهره معتقد است هر پیشنهادی که فاجعه انسانی موجود در صحنه را در نظر نگیرد و حداقل تضمینهایی برای حفاظت از غیرنظامیان ارائه نکند حتی اگر از حمایت بینالمللی برخوردار باشد محکوم به شکست خواهد بود. آنچه اکنون مورد نیاز است، پذیرش پیچیدگیهای واقعیت و تلاش برای عبور از آن با درایت نه با شعارهایی درباره جنگ علیه «تروریسم» یا تحمیل امنیت (ادعای صهیونیستها) است.