تنگه کافرکوه؛ تنگه‌ای رازآلود در ایلام
"تنگه کافرکوه" یا "کافرین" تنگه‌ای مرموز و بکر در دل کوه‌های ایلام که با صخره‌های عظیم، دره‌های تاریک و سکوت وهم‌انگیزش، یادآور سرزمین‌های اسطوره‌ای است.
در مرز رؤیا و واقعیت، جایی در اعماق کوهستان‌های ایلام، شکافی تاریک و عمیق در دل سنگ وجود دارد که سال‌هاست با سکوتی خشن، تاریخ را در خود پنهان کرده است. تنگه‌ی کافرکوه یا کافرین، یکی از رازآلودترین، وحشی‌ترین و بکرترین جاذبه‌های طبیعی ایران، جایی که طبیعت هم نجوا می‌کند، هم فریاد می‌زند.
کافرکوه کجاست؟
تنگه‌ی کافرکوه در فاصله‌ای نزدیک به ۴۰ کیلومتری از شهر دره‌شهر در استان ایلام و در مسیر جاده‌ی قدیمی پل‌دختر–دره‌شهر واقع شده است. این تنگه بخشی از کوه کافرکوه است که با ارتفاعی نزدیک به ۲۷۰۰ متر، در منطقه‌ای قرار دارد که از دیرباز گذرگاه تاریخی اقوام و قبایل گوناگون بوده است.
دسترسی به تنگه، نیازمند عبور از مسیرهای سنگی و دره‌های باریک است و فقط با خودروهای دو دیفرانسیل یا با راهپیمایی کوهستانی قابل دسترسی است.
ویژگی‌هایی طبیعت کافرکوه
در کافرکوه، سنگ با زمان گفتگو کرده است. تنگه با دیواره‌هایی عمودی، سنگ‌های شکسته، پرتگاه‌های مرگبار و درختچه‌هایی که با ریشه‌هایی خسته میان ترک‌های سنگ زندگی می‌کنند، جلوه‌ای شگفت‌انگیز از درگیری بی‌پایان میان خشونت و لطافت طبیعت است.
در فصل بهار، رود کوچکی در دل تنگه جاری می‌شود و سبزه‌های وحشی، دامنه‌های خشک را می‌پوشانند. اما در تابستان، این منطقه به صخره‌هایی سوزان بدل می‌شود که تنها سایه‌اش پناه است. زمستان‌های آن مرگبار است.
راز نام کافرکوه
نام "کافرکوه" از کجا آمده؟ پاسخ هنوز روشن نیست. برخی بومیان معتقدند که در دوران ساسانی، این منطقه محل سکونت یا گذر گبرها (زرتشتیان) بوده و به همین دلیل، به "کافرکوه" شهرت یافته. روایت‌های محلی حتی از پرستشگاه‌هایی مخفی در دل کوه، قبرهای پنهان، و آیین‌هایی که هرگز ثبت نشدند سخن می‌گویند.
در کنار تنگه، قلعه‌ی ساسانی "مهرنرسه" قرار دارد؛ یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی این منطقه که اثری از تمدن در دل این طبیعت خشن است. این قلعه نشان می‌دهد که انسان هزاران سال پیش هم در دل این کوهستان‌ها می‌زیسته، نبرد می‌کرده و بر آن غلبه می‌نموده است.
تنگه‌ای خطرناک، بدون علامت، بدون هشدار
هیچ تابلوی هشداردهنده‌ای، هیچ راهنمای گردشگری، و هیچ تیم امدادگری در اطراف تنگه کافرکوه وجود ندارد. بازدید از این مکان نیازمند تجربه بالا در کوهنوردی، تجهیزات مناسب، و شناخت از شرایط جوی منطقه است. مسیرهای صعب‌العبور، سنگ‌های لغزنده، و احتمال ریزش صخره‌ها باعث شده که تنگه، بیش از آن‌که مقصد گردشگری باشد، به نقطه‌ای فراموش‌شده در نقشه ایران بدل شود.
اما شاید همین خطر و رازآلودگی، همان چیزی باشد که تنگه را این‌قدر جذاب می‌کند.
ظرفیت‌هایی که باید دیده شود
تنگه کافرکوه، یک فرصت بزرگ برای گردشگری ماجراجویانه، مستندسازی، و احیای روایت‌های تاریخی است. اما مثل بسیاری از جاذبه‌های بکر ایران، در سکوت فرو رفته و از چشم دور مانده. شاید وقت آن رسیده که این مکان نه به عنوان یک خطر، بلکه به عنوان یک جواهر طبیعی و تاریخی شناخته شود و در عین حفاظت از بکر بودنش، زیرساخت‌هایی برای معرفی درست آن فراهم گردد.
