وقتی حیوان خانگی فقط یک لاکچری تقلبی است
اجاره حیوانات خانگی برای نمایش در استوری و پست اینستاگرامی بیش از آنکه بازتابی از رفاه یا سلیقه باشد، نشانه‌ای از یک خلأ هویتی و نیاز بیمارگونه به تأیید اجتماعی است.
در دل شهرهای پرهیاهو پدیده‌ای عجیب در حال ریشه‌دوانی است، پدیده‌ای که در ظاهر بامزه و بی‌ضرر به‌نظر می‌رسد اما در عمق خود، آسیب‌هایی پنهان دارد: کرایه حیوان خانگی، فقط برای گرفتن چند استوری اینستاگرامی.
در سال‌های اخیر، با گسترش استفاده از شبکه‌های اجتماعی، به‌ویژه اینستاگرام، شاهد ظهور پدیده‌هایی هستیم که ریشه در تغییر الگوهای رفتاری و فرهنگی جوامع دارند. یکی از این پدیده‌های نوظهور، کرایه حیوانات خانگی برای ثبت استوری و پست‌های نمایشی در فضای مجازی است. موضوعی که هرچند در نگاه نخست ممکن است بی‌ضرر به نظر برسد، اما در واقع پیامدهای جدی روانی، فرهنگی و اخلاقی را به‌دنبال دارد.
سایه زرق‌وبرق در فضای مجازی
اغلب در شبکه‌های اجتماعی، مراکز و اشخاصی که به‌صورت رسمی یا غیررسمی اقدام به اجاره حیوانات خانگی می‌کنند، تبلیغ می‌شوند. سگ‌های نژاد دار، گربه‌های اصیل و حتی پرندگان و خزندگان خاص، تنها برای چند ساعت یا یک روز، به متقاضیانی واگذار می‌شوند که عمدتاً هدفی جز گرفتن عکس و تولید محتوای اینستاگرامی ندارند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد تعرفه اجاره حیوانات با توجه به نژاد، میزان محبوبیت و مدت زمان درخواست، متفاوت است. برخی مراکز، حیوان را به‌همراه اکسسوری‌های مخصوص، ظروف غذا، کیف حمل و حتی عکاس حرفه‌ای ارائه می‌دهند که از آن به عنوان «پکیج‌های لاکچری» نام می‌برند و هزینه این خدمات از چند صد هزار تا چند میلیون تومان متغیر است.
سوءاستفاده‌های ابزاری از حیوانات
از دیدگاه کارشناسان حوزه حقوق حیوانات، این پدیده باعث نقض آشکار رفاه حیوانات و استفاده از حیوان به عنوان یک کالای مصرفی است. جابه‌جایی‌های مکرر، قرارگیری در محیط‌های ناآشنا و تعامل با افرادی که هیچ آشنایی با رفتار حیوانات ندارند، منجر به ایجاد اضطراب، بی‌قراری و آسیب‌های رفتاری در این حیوانات می‌شود.
یک دامپزشک و متخصص رفتار حیوانات در این خصوص می‌گوید: «نگهداری موقت از حیوانات بدون ایجاد پیوند عاطفی و بدون شناخت نیازهای جسمی و روانی آن‌ها، منجر به ایجاد استرس، کاهش اشتها، رفتارهای پرخاشگرانه و حتی افسردگی می‌شود. حیوانات موجودات زنده‌اند، نه وسایل تزئینی برای عکس گرفتن.»
شبکه‌های اجتماعی؛ منبع بحران‌های رفتاری جدید
پدیده «پز مجازی» ریشه‌ی بسیاری از رفتارهای پرریسک و سطحی‌نگر در جوامع امروز است. وقتی معیار موفقیت در زندگی تبدیل به تعداد لایک و بازدید می‌شود، افراد برای دیده شدن، حاضرند دست به هر اقدامی بزنند که می تواند یک انحراف فرهنگی باشد.
خلاءهای قانونی و نظارتی
در حال حاضر، قوانین مشخص و صریحی برای فعالیت شرکت‌ها یا افراد فعال در حوزه کرایه حیوانات خانگی در کشور وجود ندارد. اما در برخی کشورها، این نوع بهره‌برداری تجاری از حیوانات، تحت عنوان «استثمار حیوانات خانگی» تعریف شده و مجازات قانونی دارد و فعالان حقوق حیوانات خواهان وضع قوانینی برای محدودسازی این فعالیت‌ها و جرم‌انگاری سوءاستفاده از حیوانات برای تبلیغات غیرضروری شده‌اند.
فضای مجازی زمینه‌ساز شکل‌گیری نوعی از مصرف‌گرایی نمایشی شده است؛ جایی که فرد به‌جای واقعی بودن، تلاش می‌کند تصویری لاکچری از خود ارائه دهد. در این مسیر، حیوان خانگی تبدیل به نماد و جایگاه اجتماعی کاذب می‌شود و کارکرد احساسی و اخلاقی آن به‌کلی نادیده گرفته می‌شود. این اتفاق نه‌تنها ارزش‌های اخلاقی را تضعیف می‌کند، بلکه با عادی‌سازی رفتارهای ابزاری و کالا محور نسبت به موجودات زنده، سطحی‌نگری فرهنگی را به‌صورت خزنده در لایه‌های مختلف جامعه تزریق می‌کند
