صحن شورا، صحنه یا صدای مردم

روزنامه شرق در گزارشی نوشت:

هفته گذشته صحن علنی شورای شهر تهران بار دیگر به صحنه تنش و درگیری لفظی میان اعضا تبدیل شد؛ درگیری‌ای که از یک تذکر درباره هزینه‌کردهای تبلیغاتی شهرداری آغاز شد و تا جدال بر سر «هزینه واقعی برگزاری جلسات شورا» ادامه یافت. رخدادی که از دیدگاه برخی اعضا، نشانه‌ای از ورود زودهنگام شورا به رقابت‌های انتخاباتی و فاصله‌گرفتن از کارکرد اصلی نظارتی آن است. ماجرا از دومین دستور جلسه شورا، یعنی بررسی اعطای مجوز انتشار اوراق مالی اسلامی در سال ۱۴۰۴ آغاز شد. پس از قرائت گزارش کمیسیون‌ها، مهدی اقراریان با طرح تذکری، نسبت به آنچه «هزینه‌کرد منابع عمومی برای تبلیغات یک جریان سیاسی» خواند، هشدار داد. او با اشاره به نصب گسترده تصاویر علیرضا زاکانی در سطح شهر، توزیع رایگان روزنامه همشهری در نماز جمعه و نمایش تصاویر مدیران مناطق، این اقدامات را «حکمرانی نمایشی» و نشانه ورود زودهنگام به فاز تبلیغات انتخاباتی دانست. اقراریان تأکید کرد منابعی که با دشواری از محل مالیات شهروندان تأمین می‌شود، نباید صرف فضاسازی سیاسی شود و اگر هدف، تداوم مدیریت شهری است، باید به‌جای تبلیغات، صرف پروژه‌های واقعی شهر شود.

این تذکر با واکنش تند برخی اعضا روبه‌رو شد. احمد صادقی با اعتراض به طولانی‌شدن تذکر گفت ارتباط این سخنان با دستور جلسه مشخص نیست. پرویز سروری، نایب‌رئیس شورا نیز با تندی خطاب به هیئت‌رئیسه خواستار جلوگیری از «نطق‌های انتخاباتی» شد. در ادامه، محمد آقامیری و میثم مظفر نیز با ادبیاتی تند از شهردار دفاع کردند؛ دفاعی که به اعتراض برخی دیگر از اعضا انجامید. در اوج تنش، سروری و صادقی با فریاد به سیدجعفر شربیانی اعتراض کردند و مهدی چمران، رئیس شورا، ناچار شد با تهدید به ترک صحن، جلسه را آرام کند. چند روز بعد، احمد صادقی در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس، هزینه هر جلسه شورا را با احتساب تورم، «بیش از هفت میلیارد تومان» عنوان کرد؛ ادعایی که بازتاب گسترده‌ای داشت و واکنش رسمی خزانه‌دار شورا را در پی آورد. حبیب کاشانی، خزانه‌دار شورای شهر تهران، در صحن شورا با رد این ارقام گفت هزینه واقعی هر جلسه سه‌ساعته شورا، با احتساب حقوق اعضا، عوامل اجرایی، خدمات، انرژی و سایر هزینه‌ها، حدود ۴۴ میلیون تومان است.

او با تشریح جزئیات محاسبات، ادعای «۶۰ میلیون تومان هزینه برای هر دقیقه جلسه» را غیرواقعی دانست و تأکید کرد کل بودجه سالانه شورا حدود ۵۰۰ میلیارد تومان است و اساسا امکان هزینه‌کرد ۷۰۰ میلیارد تومان صرفا برای جلسات وجود ندارد.

به گفته کاشانی، کل بودجه شورای شهر تهران که شامل بودجه شورا، اداره کل اداری و اجرایی شورا، حسابرسی شهرداری تهران و سازمان‌ها و شرکت‌ها، امور پژوهشی شورای شهر، حمایت از تشکل‌ها، کمک به معتمدین محلات و حمایت حقوقی از کارکنان شورای اسلامی شهر تهران است، در مجموع حدود ۵۰۰ میلیارد تومان برآورد می‌شود. بدیهی است اگر قرار باشد صرفا برای جلسات شورا سالانه ۷۰۵ میلیارد تومان هزینه شود، چنین امری اساسا امکان‌پذیر نیست. او گفت: حتی اگر عدد ۶۰ میلیون تومان برای هر دقیقه را مبنا قرار دهیم و آن را در نظر بگیریم، با توجه به اینکه جلسات شورا به طور متوسط حدود سه ساعت، یعنی ۱۸۰ دقیقه به طول می‌انجامد، به عددی به‌مراتب بزرگ‌تر و غیرواقعی می‌رسیم؛ عددی که نشان می‌دهد هر جلسه شورا باید بیش از ۱۰ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان هزینه داشته باشد که به‌وضوح غیرمنطقی است. خزانه‌دار شورای شهر تهران در ادامه با تشریح هزینه‌های واقعی جلسات شورا گفت: در هر جلسه، افرادی از جمله اعضای شورا، واحد روابط عمومی، هیئت‌رئیسه، بخش مصوبات، حراست، دبیران کمیسیون‌ها، معاونت نظارت، واحد فناوری اطلاعات، واحد خدمات حضور دارند و همچنین هزینه‌های مرتبط با آب و برق و پذیرایی وجود دارد و طبیعتا هزینه‌هایی به این موارد مترتب است. کاشانی افزود: بر اساس محاسباتی که شخصا انجام داده‌ام، میانگین حق‌الزحمه ماهانه هر عضو شورا ۶۷ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان است. حقوق سه ساعت حضور یک عضو شورا در جلسه، ۸۴۹ هزار تومان می‌شود که این عدد را در ۲۱ نفر ضرب کرده‌ایم و به رقمی معادل ۱۷ میلیون و ۶۰۵ هزار تومان رسیده‌ایم. همچنین میانگین حقوق اعضای روابط عمومی برای سه ساعت، دو میلیون و ۵۶۷ هزار تومان محاسبه شده است. او ادامه داد: مجموع حقوق دبیران کمیسیون‌ها و معاون نظارت برای سه ساعت، هفت میلیون و ۵۲۰ هزار تومان برآورد شده و هزینه واحد خدمات، یعنی همکارانی که امور خدماتی و آبدارخانه را انجام می‌دهند، برای سه ساعت ۳۸۹ هزار تومان بوده است. هزینه پذیرایی، آب و برق نیز محاسبه شده است.

خزانه‌دار شورای شهر تهران تأکید کرد: درباره پذیرایی لازم است توضیح دهم که اگر در جلسات شورا شیرینی توزیع می‌شود، اعضای شورا شخصا بانی آن هستند و هیچ مجوزی برای خرید شیرینی از محل بودجه وجود ندارد. حتی بخش‌نامه‌ای از سوی معاون رئیس‌جمهور ابلاغ شده که بر اجتناب از پذیرایی تأکید دارد و در شورا نیز اگر پذیرایی می‌شود، از محل هزینه شخصی اعضاست. کاشانی یادآورشد: برای جمع‌بندی، بنده برای کل هزینه‌های خدمات و آب و برق یک روز، عددی حدود ۱۰ میلیون تومان در نظر گرفته‌ام که با احتساب دقیق‌تر، حداقل باید سه تا چهار میلیون تومان از آن کاسته شود. در نهایت، مجموع هزینه هر جلسه شورا به رقمی حدود ۴۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان می‌رسد؛ یعنی نه برای هر دقیقه ۶۰ میلیون تومان، بلکه برای کل ۱۸۰ دقیقه جلسه، حدود ۴۴ میلیون تومان هزینه می‌شود. این ارقام بر اساس آمار و محاسبات داخلی شورا استخراج شده است. کاشانی از خبرگزاری فارس و احمد صادقی خواست این ارقام اصلاح شود تا تصویری نادرست از شورا در افکار عمومی شکل نگیرد. در ادامه، ناصر امانی با طرح تذکری، نگاه‌ها را از «هزینه زمان صحن» به «هزینه‌کردهای بی‌ضابطه شهرداری» معطوف کرد؛ از نوسازی ساختمانی دارای حکم تخلیه تا پرداخت میلیاردی برای تغییر لوگو، دکوراسیون، مبلمان و انتشار جزوات گلاسه. امانی تأکید کرد اگر طرح این مسائل «سیاه‌نمایی» تلقی می‌شود، پس نظارت شورا معنای خود را از دست داده است. او گفت نماینده مردم محلاتی است که با مشکلات جدی معیشتی روبه‌رو هستند و پرسید چگونه می‌توان این هزینه‌ها را نادیده گرفت. هم‌زمان، اظهارات متناقض اعضای شورا درباره زمان و نحوه طرح تذکرات، از وجود ملاحظات غیررسمی و فشارهای پشت‌پرده حکایت دارد. جعفر شربیانی، عضو هیئت‌رئیسه شورای شهر تهران هم در گفت‌وگو با «شرق» با تأکید بر ضرورت ارزیابی کیفیت و اثرگذاری مصوبات، کاهش هزینه‌ها بدون توجه به نتیجه ملموس را بی‌ثمر دانست و گفت ابزار لازم برای سنجش اثرگذاری در شورا مهیاست. جعفر شربیانی تأکید کرد گاهی یک طرح که مدت‌ها کارشناسان روی آن کار کرده‌اند، هیچ دردی از تهران دوا نمی‌کند. من می‌خواهم بدانم آیا می‌توان اداره صحن شورا را با عدد و رقم سنجید و گفت این هزینه‌ها برای مردم مفید بوده است یا نه. او با اشاره به تذکری که ابتدای دوره شورای ششم داده بود گفت در سال ۱۴۰۰ به همکاران گفتم بیایید مصوبات و لوایح را از نظر اثرگذاری بر زندگی مردم ارزیابی کنیم. ما وقت زیادی صرف بحث و جدل می‌کنیم، اما باید ببینیم این مصوبات چه تأثیری در زندگی واقعی مردم دارد. شربیانی با اشاره به پنج دوره گذشته شورا ادامه داد: صدها مصوبه تصویب شده که بسیاری از آنها بی‌خاصیت بوده و اجرا نمی‌شوند. اگر بخواهیم همان مسیر را ادامه دهیم، دوباره مصوبات ما اثرگذار نخواهند بود. اگر می‌خواهیم متفاوت باشیم، باید از امروز شروع کنیم. او تأکید کرد: کاهش هزینه‌های شورا بدون توجه به کیفیت مصوبات و ارزیابی اثرگذاری مثبت بر زندگی مردم، اقدامی بیهوده است. قانون ابزار لازم را پیش‌بینی کرده و ما مرکز مطالعات، مرکز پایش و کمیسیون‌ها را برای سنجش اثرگذاری داریم؛ فقط کافی است به این ابزار باور داشته باشیم. شربیانی شاخص‌های عملکرد شورا را کیفیت و اثرگذاری مصوبات در زندگی مردم دانست و توضیح داد: آیا توانستیم مشکلات ترافیک تهران را حل کنیم؟ آیا حمل‌ونقل عمومی به نقطه مطلوب رسیده است؟ آیا آلودگی هوا، پسماند و بافت فرسوده مدیریت شده است؟ آیا به طرح جامع و تفصیلی وفادار بوده‌ایم و درآمدهای پایدار برای اداره شهر ایجاد کرده‌ایم؟ اینها شاخص‌های روشن عملکرد ما هستند. او درباره انتقادات سیاسی گفت: این نوع مباحث که در فضای انتخاباتی مطرح می‌شود، نمک به زخم مردم پاشیدن است. تمرکز باید روی کاری باشد که واقعا برای مردم انجام شده است، نه روی حساب‌ و کتاب هزینه‌ها. جعفر شربیانی درباره افزایش غلظت خدمت شهرداری به کارکنان در ماه‌های پایانی عمر مدیریت شهری ششم هم توضیح داد: «این چیزی است که در طول چهار سال گذشته کمتر دیده بودیم، مثلا در حوزه مسکن تعاونی کارکنان، که در همان زمان هم تذکر داده شده بود. طبیعی است که همه کسانی که مستقر و انتخابی هستند، در آستانه یک انتخاب مجدد تمام تلاش خود را به کار می‌بندند تا از ظرفیت‌های در اختیار استفاده کنند و در جایگاه خود باقی بمانند. این، امری رایج در فضای سیاسی است، هرچند با تفکر انقلابی و خدمت صادقانه متناقض است. او تأکید کرد: تا جایی که مردم خواسته‌اند، باید خدمت کنیم و آنجا که نتوانسته‌ایم، باید دست مردم را ببوسیم و عذرخواهی کنیم و امیدوار باشیم دیگران بتوانند خدمات بهتر ارائه دهند؛ این همان تفکر انقلابی است. شربیانی به اهمیت تخصص در مسئولیت‌ها اشاره کرد و گفت: کسی که تخصص ندارد و مسئولیتی می‌گیرد، مذمت شده است؛ هم در آموزه‌های دینی و هم در بیانات حضرت علی‌(ع) این موضوع مورد تأکید قرار گرفته است. او سپس شاخص‌های ملموس ارزیابی خدمت به مردم را شرح داد: مردم امروز فریفته شعارها و وعده‌های کلی نمی‌شوند. آنها کارنامه واقعی را می‌بینند: مثلا در ایستگاه مترو چقدر زمان انتظار کم شده، تعداد واگن‌ها اضافه شده و راحت‌تر می‌توانند از خدمات استفاده کنند، یا وضعیت اتوبوس‌ها و مدیریت زباله در شهر. اینها شاخص‌هایی است که مردم با چشم خود مشاهده می‌کنند.

شربیانی در ادامه افزود: مردم اکنون دارای سواد سیاسی عمیق شده‌اند؛ آنها فرق بین ادعا و کارنامه واقعی مسئولان را متوجه می‌شوند و می‌دانند چه کسی صرفا مدعی بوده و چه کسی واقعا اثرگذار.

او تأکید کرد: سنجش عملکرد مسئولان باید بر اساس تجربه ملموس مردم باشد، نه‌فقط اعداد و ارقام اداری یا ادعاهای سیاسی. فقط در این صورت است که می‌توان گفت یک مسئول واقعا به مردم خدمت کرده است. ناصر امانی هم با انتقاد از نوع محاسبات مطرح‌شده در برخی گزارش‌ها درباره هزینه اداره شورای شهر به «شرق» گفت: محاسباتی که درباره هر دقیقه و هر ثانیه انجام می‌شود، عمدتا ذهنی است و بر اساس چند پارامتر محدود شکل می‌گیرد. شما دیدید امروز آقای کاشانی چگونه محاسبه می‌کرد؛ اگر ادامه پیدا می‌کرد، حتی می‌شد پارامترهای بیشتری اضافه و محاسبه کرد. او با تأکید بر فلسفه وجودی شورا افزود: اعتقاد من این است که شورا محل حرف مردم است. اساسا فلسفه تشکیل شورا، نمایندگی از مردم و نظارت بر شهرداری است. هر اتفاقی غیر از این بیفتد، به‌معنای هدردادن وقت، هدردادن بیت‌المال و هدردادن زمان شورای شهر است.

امانی تصریح کرد: من نمی‌گویم شهرداری گزارش ندهد؛ اتفاقا باید گزارش عملکرد بدهد، اما عملکردی که واقعا اتفاق افتاده باشد و مردم آن را در خیابان لمس کرده باشند. ما نمی‌گوییم دوستان در شورا از عملکرد شهرداری دفاع نکنند؛ می‌توانند این کار را انجام دهند. اما باید بدانند وظیفه اصلی‌شان نمایندگی مردم است؛ بیان حرف مردم و انتقال درد دل‌ها و مشکلات شهروندان به مدیریت شهری و به شورای شهر تهران.

او ادامه داد: اگر این اتفاق بیفتد، وقت شورا به‌خوبی استفاده شده است. هر اتفاقی غیر از این بیفتد، این سؤال باقی می‌ماند که وقتی چهار سال و حتی بیش از چهار سال روی این صندلی نشسته‌ایم، به‌ عنوان نماینده مردم، چقدر صدای مردم از این شورا به بیرون منتقل شده است. این عضو شورا گفت: اجازه بدهید من این را نگویم؛ بگذارید افکار عمومی و رسانه‌ها بگویند. بالاخره من خودم یک نماینده‌ام و ممکن است بخواهم عملکرد را خوب جلوه بدهم، اما بهتر است این قضاوت را به مردم بسپاریم و اجازه دهیم آنها بگویند. در میان این رفت‌وبرگشت‌ها، پرسش اصلی همچنان بی‌پاسخ مانده است: آیا شورای شهر تهران هنوز صدای مردم است یا صدای اختلافات داخلی؟ شورایی که قرار بود زبان مطالبات شهروندان باشد، حالا در افکار عمومی بیشتر با حاشیه‌ها شناخته می‌شود تا با راه‌حل‌ها.

تهران، شهری با انبوه بحران‌هاست؛ از آلودگی هوا و ترافیک تا فرسودگی زیرساخت‌ها و آسیب‌های اجتماعی. در چنین شرایطی، هر دقیقه از وقت شورا ارزشمند است. پرسش اینجاست که این وقت، صرف حل مسئله می‌شود یا صرف حاشیه‌هایی که هزینه‌اش را مردم می‌پردازند؟