ایران؛ بهشت ماینرها

فعالیت در زمینه استخراج غیرقانونی  بیت کوین به دلیل افزایش قیمت جهانی آن ، برای متخلفان جذاب تر شده  و فشار بر شبکه تولید برق کشور را  افزایش داده است

در حالی که بخش مهمی از ناترازی برق کشور به فعالیت ماینرهای غیرمجاز نسبت داده می‌شود، خسارتی که این مراکز به شبکه و اقتصاد ملی وارد می‌کنند غیرقابل جبران توصیف شده است؛ ماینرهایی که با مصرف برق یارانه‌ای، سودهای کلان به‌دست می‌آورند اما هزینه آن را مردم و صنعت برق می‌پردازند.

استفاده غیرمجاز از ماینرها یکی از عوامل ناپایداری شبکه برق است.این فعالیت نه تنها باعث افزایش مصرف و فشار بر شبکه برق می‌شود بلکه در بسیاری از موارد موجب آتش‌سوزی و خسارت به اموال مردم شده تا جایی که آتش‌سوزی ناشی از ماینرهای غیرمجاز، به املاک همسایگان سرایت و خسارات بیشتری به آنها وارد کرده است. ماینر (استخراج‌گر) به فردی گفته می‌شود که دستگاه‌های لازم برای استخراج رمز ارز را در اختیار دارد. ماینینگ هم به فرآیند استخراج ارزهای دیجیتال به‌ویژه بیت کوین اشاره دارد. در این فرآیند، ماینرها با استفاده از تجهیزات خاص، معادلات پیچیده ریاضی را حل می‌کنند تا تراکنش‌ها را تأیید و ارز دیجیتال جدیدی تولید کنند. این فرآیند نیاز به انرژی برق بالایی دارد و به همین دلیل یکی از نگرانی‌های اصلی در زمینه ماینینگ، مصرف بالای انرژی است.

محمد اله‌داد،معاون انتقال و تجارت خارجی شرکت توانیر درگفتگو با ایسنا دراین باره می گوید: مصرف ماینرها تنها حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد ناترازی شبکه را تشکیل می‌دهد و هر ماینر به طور متوسط بین ۲ تا ۵/۳ کیلووات برق مصرف می‌کند که در ماه بیش از ۲۵۰۰ کیلووات ساعت می‌شود و بیش از ۱۰ برابر الگوی مصرف متوسط خانوارهای شهری است.

وی با بیان اینکه استخراج هر بیت‌کوین در ایران بین یک میلیون تا یک میلیون و ۳۰۰ هزار کیلووات ساعت برق مصرف می‌کند، اظهار می کند: بسیاری از ماینرها دست دوم و از رده خارج هستند که سیستم‌های سرمایش و کارکردشان استاندارد نیست. عملکرد مداوم ماینرها و تولید حرارت بالا باعث نیاز به سیستم‌های سرمایشی گسترده می‌شود و این موضوع می‌تواند منجر به بروز حوادثی مانند آتش‌سوزی در محل زندگی یا کسب‌وکار شود.

ارزانی برق؛ انگیزه اصلی

درهمین حال کارشناسان می گویند قیمت برق درایران به گونه ای ارزان است که انگیزه ها برای سوء استفاده از این قیمت برای استخراج رمز ارز را به شدت افزایش داده است.

بدین ترتیب موارد بسیاری مشاهده شده است که در مکان هایی که از برق یارانه ای استفاده می کنند مانند اماکن مسکونی،مزارع کشاورزی، کارخانه های صنعتی وحتی مکان های فرهنگی مذهبی مانند مساجد، دستگاه های استخراج رمز ارز کشف شده وبا وجود تلاش های پلیسی، این روند همچنان ادامه دارد؛ چراکه سود استخراج رمز ارز با برق یارانه ای بسیار بیشتر از فعالیت های رایج اقتصادی وضمنا بی  زحمت است.

حسینعلی حاجی‌دلیگانی ، نایب رئیس کمیسیون اصل ۹۰ دراین باره تصریح می  کند: ایران تبدیل به بهشت ماینرها شده است. وزارت نیرو برای مقابله با استخراج غیرقانونی رمزارزها باید اراده کند و با شجاعت و انگیزه و بدون مماشات، ماینرهای غیرمجاز را شناسایی کرده و با استخراج‌کنندگان غیرقانونی رمزارز برخورد و با کمک دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی برق آنها را قطع کند.

وی ادامه می دهد: بخشی از ناترازی برق به استخراج غیرمجاز رمزارزها مربوط است. وقتی هزینه برق در ماه حدود ۱۰۰۰ دلار و سود و درآمد حاصل از استخراج بیت کوین ۸۰ هزار دلار است طبیعی است که عده زیادی از پشت کنتور انشعاب غیرمجازبرق بگیرند و به شکل غیرمجاز به استخراج رمز ارز روی بیاورند.

وی می افزاید: بررسی ها نشان می دهد در حال حاضر ماینرها عمدتا در مناطق صنعتی، خانگی، کشاورزی، تجاری و روستایی نصب شده‌اند . این موضوع باعث شده در جاهایی که شبکه برق تکافوی لازم برای تحمل این میزان بار را ندارد هم تاسیسات و هم وسایل برقی مردم به دلیل افت و نوسان ولتاژ دچار آسیب‌دیدگی می‌شوند که این خسارت مستقیما به مردم وارد می‌شود.حاجی دلیگانی اظهار می کند: درنتیجه باید مجازات استفاده غیرمجاز از ماینرها به گونه  ای بازدارنده افزایش یافته ومحرومیت  ها وجریمه های پشیمان کننده ای دراین خصوص اعمال شود.به گفته وی، با توجه به افزایش ناترازی برق وتداوم آن درسال آینده مجلس به این موضوع ورود کرده وطرحی درحال آماده شدن است که در صورت تصویب به طور موثر جلوی استفاده غیرمجاز برق توسط ماینرها را می گیرد.

پاداش به گزارشگران محل ماینرها

در همین حال توانیر اعلام کرده طبق مصوبه جدید ، پاداش‌ گزارش مراکز استخراج غیرمجاز رمزارز به ازای هر دستگاه ۵/۱ میلیون تومان محاسبه می‌شود که سقف آن نیز تا ۳۰۰ میلیون تومان افزایش یافته است. این اقدام با هدف افزایش انگیزه مردمی، جلوگیری از فعالیت غیرمجاز و تقویت شفافیت در برخورد با تخلفات طراحی شده است. به گفته کارشناسان صنعت برق، اجرای این دستورالعمل ضمن تسهیل شناسایی مراکز غیرمجاز، به کاهش تلفات انرژی، صیانت از سرمایه‌های عمومی و پایداری بیشتر شبکه برق کشور منجر خواهد شد.

به علاوه، طبق ماده ۱۸ قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، هر شخصی که مرتکب قاچاق و واردات غیرقانونی دستگاه‌های ماینر یا دستگاه استخراج رمز ارز شود، علاوه بر ضبط دستگاه‌های ماینر به جریمه نقدی معادل یک تا سه برابر ارزش کالا، حسب استعلام قیمت از گمرک محکوم خواهد شد و قوه قضاییه برخورد با مراکز استخراج رمز ارز را تشدید کرده است.

هادی سفیدمو ، مجری نظارت و ساماندهی استخراج رمز دارایی‌های شرکت توانیردراین باره می گوید: تاکنون از بیش از ۳۰۰۰ مرکز غیرمجاز استخراج رمز ارز، بیش از ۲۲ هزار ماینر کشف شده که معادل برق ۲۲۰ هزار خانوار را مصرف می‌کردند.

وی می افزاید: باتوجه به مشکلاتی که ماینرها برای شبکه برق ایجاد می کنند و با توجه به میزان مصرف آنها، هر ماینر برق ۱۰  واحد مسکونی را مصرف می‌کند، بنابراین با کشف و جمع آوری هر دستگاه می توان برق ۱۰  خانوار را بدون مشکل تامین کرد.

مجری نظارت و ساماندهی استخراج رمز دارایی‌های شرکت توانیر تصریح می کند: به دلیل روند رو به افزایش قیمت جهانی بیت کوین وچشم انداز افزایشی آن، فعالیت در زمینه استخراج غیرقانونی این رمز ارز برای متخلفان بیشتر جذاب شده و رو به افزایش است. برهمین اساس بیش از قبل موظف به مقابله جدی با این سوء استفاده گران هستیم تا بتوانیم در تابستان سال آینده برق پایداری را برای مشترکان کشور تامین کنیم. 

سفید مو می گوید:همچنین راه حل ریشه  ای واساسی، بازنگری دراقتصاد برق کشور ومتناسب سازی بهای برق با سود استفاده از آن است. بدین ترتیب هم میزان مصرف برق در کشور کنترل می شود وهم دیگر برق آن قدر ارزان نخواهد بود که سوء استفاده از آن به صرفه باشد.